Yếu tố đầu tiên đến từ tác động bên ngoài. Nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ trở lại, đặc biệt trong 06 tháng cuối năm hoặc động thái dừng tăng lãi suất. Tuy nhiên, lãi suất tiếp tục tăng, giá dầu tiếp tục gây áp lực lên lạm phát.
Chính vì thế, USD và lợi suất trái phiếu (lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm) bắt đầu tăng trở lại. Khi mức lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm xấp xỉ mức 5% thì đường cong lãi suất chuyển sang đường cong lãi suất ngược.
Yếu tố thứ hai là tác động từ việc đồng USD và lãi suất trái phiếu Mỹ tăng mạnh khiến áp lực tỷ giá trong thời gian sắp tới cũng sẽ tăng. Việc điều hành tỷ giá sẽ gặp trở ngại hơn. Do đó, khi chúng ta đang kỳ vọng rằng xuất khẩu sẽ tăng trưởng và các yếu tố về vĩ mô có thể hồi phục trở lại thì tỷ giá lại là câu chuyện cản đường đà tăng của thị trường trong thời gian vừa qua.
Yếu tố thứ ba là khi tỷ giá tăng mạnh, lượng bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài cũng bị ảnh hưởng. Tính từ đầu năm đến nay, giá trị bán ròng xấp xỉ hơn 9.000 tỷ đồng. Đây là lượng giá trị bán ròng khá mạnh từ nhà đầu tư nước ngoài. Tất nhiên, nếu so với khoảng thời gian trước đó thì gần đây, họ cũng đã có xu hướng mua ròng. Khi USD đang có giá trị tốt hơn, về mặt quản trị danh mục thì bắt buộc nhiều tổ chức, quỹ đầu tư có khuynh hướng bán ra.
“Yếu tố cuối cùng mang tính thời vụ, khi các doanh nghiệp bắt đầu bước vào mùa công bố kết quả kinh doanh quý III vào tháng 10 này. Trong 9 tháng đầu năm, nhà đầu tư đang kỳ vọng rằng chi phí vốn của các doanh nghiệp có thể giảm nhờ vào việc hạ nhiệt của đồng USD, nhờ vào việc các ngân hàng trung ương sẽ sớm nới lỏng chính sách tiền tệ trở lại và lãi suất cho vay thực tế của các ngân hàng thương mại sẽ giảm”, ông Minh phân tích.
Theo các chuyên gia của SSI Research, biến động của tỷ giá, áp lực của lạm phát và đà phục hồi chậm lại của nền kinh tế là những rủi ro với TTCK chưa thể loại trừ, nhưng tiềm năng tăng giá của TTCK Việt Nam vẫn còn trong trung và dài hạn. 
Theo đó, định giá của thị trường đã tốt hơn. Mức định giá P/E ước tính cho năm 2023 đang ở mức 11,3 lần, đã giảm 10% so với mức 12,3 lần thiết lập tại đỉnh ngắn hạn của VN-Index. Mức định giá này thấp hơn đáng kể mức 14 lần của trung bình 05 năm.
Bà Nguyễn Thị Thùy Linh, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty Chứng khoán An Bình nhận định, thị trường điều chỉnh mở ra cơ hội đầu tư với các cổ phiếu có triển vọng kết quả kinh doanh tăng trưởng cao trong các quý tới và định giá đã giảm về vùng hấp dẫn.
"Dòng tiền của nhà đầu tư nội vẫn tiếp tục ở lại với thị trường cổ phiếu, với tỷ lệ sinh lời ước đạt 7,2%, cao hơn mức tiền gửi bình quân. Với nhà đầu tư ngoại, nhiều khả năng sẽ tiếp tục bán ròng, lượng bán ròng dù có giảm so với trước nhưng vẫn tiếp diễn", bà Nguyễn Thị Thùy Linh dự báo.
Ông Đinh Quang Hinh, Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường, Khối phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT cũng cho rằng, trong những tuần tới, thị trường còn được hỗ trợ bởi thông tin kết quả kinh doanh quý III/2023 của các doanh nghiệp niêm yết dần được hé lộ.
“Chúng tôi đánh giá bức tranh kết quả kinh doanh quý III/2023 sẽ có những chuyển biến tích cực hơn so với 2 quý đầu năm và là sẽ là yếu tố hỗ trợ cho TTCK”, ông Đinh Quang Hinh nhận định.
Hải Dương (t/h)
