Đặt tại Km236+940, thuộc địa bàn tỉnh Lào Cai, Trạm dừng nghỉ số 5 (hướng xuôi Hà Nội) là điểm đến thích hợp khi du khách rời mảnh đất du lịch Lào Cai đến đây để dừng chân và trải nghiệm mua sắm. Trạm dừng nghỉ này tích hợp đầy đủ dịch vụ như: trạm xăng dầu, vệ sinh, mua sắm tiện ích, ăn uống... Mỗi ngày ước chừng có đến cả nghìn lượt khách ra vào tấp nập.
Tại khu mua sắm tiện ích của Trạm dừng nghỉ này, ngoài sản phẩm nội địa là đặc sản các vùng miền đang được bày bán tại đây, chủ trạm dừng nghỉ này còn khéo léo “cài” thêm cả nhiều sản phẩm nhập ngoại khác.
Tuy nhiên, ghi nhận của phóng viên cho thấy, nhiều hàng hóa không rõ về thông tin, nguồn gốc sản phẩm.
Nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ
Cụ thể, tại kệ bán hàng ngoại nhập, chủ cơ sở này bày bán nhiều sản phẩm bánh kẹo trên bao bì in chữ nước ngoài. Các sản phẩm chủ yếu được bày bán bao gồm: sản phẩm chân gà ăn liền Trung Quốc, bánh ngọt Trung Quốc… trên bao bì của những dòng sản phẩm này đều không in thông tin đơn vị nhập khẩu, đơn vị chịu trách nhiệm sản phẩm, xuất xứ sản phẩm cũng như hạn sử dụng.
Bên cạnh bánh kẹo nhập ngoại không rõ về nguồn gốc xuất xứ, phóng viên (PV) ghi nhận tại kệ hàng bày bán nhiều các sản phẩm đồ chơi trẻ em nhập khẩu cũng có tình trạng tương tự. Ngoài những thông tin ghi bằng chữ Trung Quốc, không hề tìm thấy bất kỳ một thông tin tiếng Việt nào được ghi trên sản phẩm.
Nhiều chuyên gia khuyến cáo, đồ chơi có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng hoặc không qua kiểm định thường có nguy cơ được sản xuất từ nhựa tái chế, bơm tẩm chất phụ gia, chất tạo màu công nghiệp, nhất là chất PAE (Phthalic Acid Esters) - một hóa chất gây hại cho hệ sinh sản. Nếu trẻ ngậm, mút, ngửi, thổi hoặc trực tiếp tiếp xúc với chất độc này sẽ có nguy cơ tổn thương nghiêm trọng tới sự phát triển về cả thể chất và tinh thần.
Theo quy định, đồ chơi trẻ em phải có tên sản phẩm, trên bao bì phải in xuất xứ rõ ràng tên, địa chỉ nơi chịu trách nhiệm về chất lượng đồ chơi. Nếu sản xuất trong nước thì sản phẩm phải đề thông tin công ty sản xuất; nếu là hàng nhập khẩu thì ghi thông tin nhà nhập khẩu.
Cũng tại Quy định về Quy chuẩn Việt Nam số 3:2019/BKHCN nêu rõ, đồ chơi trẻ em thuộc phạm vi của Quy chuẩn kỹ thuật phải công bố hợp quy phù hợp với các quy định kỹ thuật tại Mục 2 của quy chuẩn kỹ thuật này, gắn dấu hợp quy (dấu CR) và ghi nhãn hàng hóa trước khi lưu thông trên thị trường.
Đối với đồ chơi trẻ em nhập khẩu phải thực hiện đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu theo quy định tại Thông tư 27/2012/TT-BKHCN quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa nhập khẩu thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ và Thông tư số 07/2017/TT-BKHCN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 27/2012/TT-BKHCN.
Bên cạnh đó là những sản phẩm gia dụng thiết yếu như bình đựng nước, hay những sản phẩm trang sức, túi xách, mũ nón thời trang cũng được bày bán tại đây, quan sát kỹ những sản phẩm này, PV nhận thấy hầu như không có bất kỳ thông tin nào của nhà sản xuất, ngoại trừ giá bán được dán trên sản phẩm. 
Nhiều sản phẩm thuốc dân tộc, rượu ngâm thiếu thông tin cần thiết
Ngoài những sản phẩm là bánh kẹo nhập ngoại không rõ nguồn gốc xuất xứ, chủ của cơ sở này còn bày bán thêm sản phẩm liên quan đến sức khỏe. Cụ thể, tại khu thương mại và dịch vụ của trạm bày bán nhiều các đặc sản Tây Bắc. Trong đó, đáng chú ý là những sản phẩm thuốc nam phục vụ theo nhu cầu của hành khách dừng chân, được bày biện rất bắt mắt. Trên bao bì của sản phẩm này không có bất kỳ thông tin nào về sản phẩm. Thậm chí, khi được hỏi về nguồn gốc sản phẩm, nhân viên bán hàng còn lúng túng không biết do đơn vị nào sản xuất.
Đặt giữa khu mua sắm tiện ích, một kệ được đặt ngay ngắn, bên trên bày biện đủ các loại rượu ngâm. Tuy nhiên, quan sát thấy hầu hết những sản phẩm này đều không được dán tem nhãn, không rõ đơn vị chịu trách nhiệm sản phẩm là đơn vị nào, có dấu hiệu vi phạm các quy định của pháp luật về kinh doanh hàng hóa.
Điều đáng nói, khu bán thuốc nam, rượu ngâm này chiếm diện tích không nhỏ, đã tồn tại trong thời gian dài tại trạm dừng nghỉ. Và, những mặt hàng được gọi là thuốc hay rượu ngâm kia lại không rõ nguồn gốc xuất xứ, liệu rằng lực lượng chức năng tại địa phương có biết việc này?
Theo số liệu thống kê, thời gian gần đây trung bình một tháng, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận khoảng 20 bệnh nhân nhập viện vì tự ý sử dụng các loại thuốc nam không rõ nguồn gốc. Tình trạng này cũng diễn ra nhiều tại các bệnh viện chuyên khoa về nội tiết.
Mặc dù các phương tiện thông tin đại chúng liên tục đưa ra khuyến cáo các hậu quả đáng tiếc về việc sử dụng thuốc đông y không rõ nguồn gốc nhưng vì tin theo các lời quảng cáo trên mạng xã hội, nhiều người đã sử dụng các sản phẩm được cho là “lành” này một cách tràn lan. Kết quả là bệnh khỏi đâu chưa thấy, mà đã phải lâm vào cảnh “tiền mất tật mang”.
Các chuyên gia khuyến cáo, thuốc nam ở các cơ sở chính thống, gia truyền từ xưa được Bộ Y tế cấp phép thì rất tốt. Tuy nhiên cũng có cơ sở không rõ nguồn gốc, trôi nổi thì người dân tuyệt đối không nên sử dụng có thể ảnh hưởng đến tính mạng.
Thực trạng này liệu có ảnh hưởng đến sự minh bạch của thị trường hàng hóa và quyền lợi của người tiêu dùng? Đề nghị Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai cũng như các cơ quan liên quan cần xác minh, kiểm tra và xử lý những hàng hóa thiếu thông tin tại Trạm dừng nghỉ số 5, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng cũng như tạo ra môi trường kinh doanh hàng hóa lành mạnh, minh bạch thị trường.
Tòa soạn Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục phản ánh tới độc giả về vấn đề này.
Thành Nam
