Đó là việc chưa đầy đủ và đồng bộ trong khuôn khổ pháp lý, pháp quy về thanh tra, giám sát ngân hàng, an toàn hoạt động ngân hàng; khả năng phát hiện và cảnh báo sớm, phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng còn hạn chế; chất lượng, số lượng, năng lực thực thi công vụ của đội ngũ thanh tra, giám sát ngân hàng còn một số tồn tại, hạn chế, chưa theo kịp với tốc độ phát triển của hệ thống tài chính ngân hàng.
Hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng còn chưa đáp ứng được yêu cầu và chuẩn mực quốc tế; cơ sở hạ tầng kỹ thuật hỗ trợ cho hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng còn bất cập.
Ngân hàng Nhà nước thừa nhận công tác thanh tra còn nhiều bất cập
Để khắc phục những tồn tại, yếu kém nói trên, NHNN cho biết sẽ triển khai các giải pháp và lộ trình được nêu trong Đề án Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020 một cách tích cực, chủ động, trách nhiệm và đúng pháp luật.
Cụ thể, NHNN sẽ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, pháp quy về thanh tra, giám sát ngân hàng, an toàn hoạt động ngân hàng để đảm bảo đầy đủ và đồng bộ. Đặc biệt, trong thời gian tới, NHNN tiếp tục tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật các tổ chức tín dụng để hoàn thiện các quy định pháp luật nhằm ngăn ngừa sở hữu chéo, lạm dụng quyền quản trị, điều hành, quyền cổ đông lớn để thao túng hoạt động của tổ chức tín dụng (TCTD).
Cùng với đó, NHNN tập trung nâng cao khả năng cảnh báo sớm của NHNN đối với những rủi ro tiềm ẩn mang tính hệ thống và nguy cơ vi phạm pháp luật ngành Ngân hàng của các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Công tác giám sát được đổi theo hướng nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát an toàn vi mô và giám sát an toàn vĩ mô trên cơ sở triển khai các công cụ, phương pháp giám sát rủi ro mới gắn liền với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin.
Về công tác thanh tra, NHNN sẽ đổi mới theo hướng tăng cường thanh tra toàn diện, pháp nhân TCTD, phù hợp với thực tiễn hoạt động của TCTD; kết hợp thanh tra, giám sát việc chấp hành chính sách, pháp luật với thanh tra, giám sát rủi ro trong hoạt động của đối tượng thanh tra ngân hàng, đối tượng giám sát ngân hàng, tiến tới áp dụng phương pháp dựa trên cơ sở rủi ro theo các thông lệ, chuẩn mực quốc tế
Chất lượng hoạt động của các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ được kiểm soát chặt chẽ; phát hiện và xử lý nghiêm, kịp thời những sai phạm và rủi ro gây mất ổn định.
Nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn này của NHNN là giám sát chặt chẽ việc thực hiện phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của các TCTD và đề xuất các giải pháp hỗ trợ, xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh trong quá trình cơ cấu lại các TCTD.
Trước đó, ngày 31/8, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có thông báo kết luận thanh tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ trong công tác thanh tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng của NHNN.
Theo đó, TTCP chỉ ra nhiều vấn đề trong công tác giám sát từ xa của NHNN như: chưa tổng hợp và phân tích sâu sắc một số nội dung, chất lượng chưa cao, chưa đề xuất xử phạt các hành vi vi phạm hành chính của một số đối tượng giám sát ngân hàng theo quy định.
Về công tác thanh tra, kiểm tra, TTCP cho rằng việc lựa chọn đối tượng thanh tra của thanh tra NHNN chưa phù hợp với định hướng. Hệ thống tín dụng có nhiều tiềm ẩn rủi ro nhưng NHNN chưa có giải pháp tiến hành thanh tra đồng bộ và kịp thời, không rà soát và phối kết hợp với kế hoạch giám sát từ xa để xây dựng kế hoạch, dẫn đến việc phải điều chỉnh kế hoạch một cách bị động hàng năm.
Kế hoạch thanh tra của tranh tra NHNN để xảy ra một số khuyết điểm, vi phạm được TTCP chỉ rõ: Thống đốc NHNN phê duyệt kế hoạch thanh tra chậm so với quy định tại Luật Thanh tra. Một số cuộc thanh tra có thời gian vượt, không thực hiện hết nội dung được phê duyệt trong kế hoạch. Một số kiến nghị, xử lý đối với các vi phạm hành chính của thanh tra NHNN chưa nghiêm, có trường hợp vi phạm nhưng không xử phạt, nhiều vi phạm không được phát hiện ra để xử lý, ngăn chặn.
Việc đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý về thanh tra của NHNN còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng việc khắc phục, chỉnh sửa, thực hiện kiến nghị sau thanh tra của một số TCTD còn kéo dài, chưa đúng tiến độ về thời gian yêu cầu. NHNN chưa áp dụng biện pháp theo thẩm quyền để xử lý hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý đối với hành vi vi phạm của đối tượng thanh tra không thực hiện kết luận chỉnh sửa sau thanh tra theo quy định. NHNN chậm ban hành quyết định đặt TCTD vào tình trạng kiểm soát đặc biệt khi TCTD lâm vào một trong các trường hợp theo luật TCTD.
Ngoài ra, TTCP còn chỉ ra nhiều hạn chế, bất cập của NHNN trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và công tác phòng, chống tham nhũng như: thời hạn tiếp nhận, xử lý và giải quyết tố cáo với một số trường hợp vượt thời hạn quy định, việc thực hiện kê khai tài sản, thu nhập chưa đúng. Bên cạnh đó, còn nhiều tồn tại, khuyết điểm trong việc thực hiện chuyển đổi vị trí công tác theo quy định, việc thực hiện luân chuyển công tác, việc thực hiện thẩm quyền kiểm tra, thanh tra trách nhiệm thực hiện các quy định của pháp luật về phòng chống tham nhũng.
Hưng Khánh
