Nhà máy Xi măng “bức tử” môi trường

Bài 1: NM xi măng "tra tấn” người dân

THCL Thông tin từ Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình cho hay, 2 NM xi măng (Trung Sơn và Vĩnh Sơn, thuộc huyện Lương Sơn) chưa chấp hành việc hoàn thiện hồ sơ bảo đảm các công trình BVMT, do đó chưa được phép chính thức đi vào hoạt động.

Tại buổi làm việc với Sở TN&MT

Bất chấp quy định của pháp luật

Như Thương hiệu & Công luận đã thông tin, hoạt động của 2 NM này đang gây nên tình trạng ô nhiễm khói bụi và tiếng ồn, tác động xấu đến MT, khiến cuộc sống của hàng trăm hộ dân 2 xã Trung Sơn và Thành Lập bị đảo lộn.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Trần Anh, Phó GĐ Sở TN&MT cho biết: “Theo quy định, các NM này sau khi được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), phải lập hồ sơ đề nghị kiểm tra, xác nhận việc thực hiện các công trình, biện pháp BVMT phục vụ giai đoạn vận hành của dự án. Mặc dù đã nhiều lần yêu cầu, nhưng họ vẫn không chấp hành việc hoàn tất hồ sơ - trình lên Sở xem xét và cấp giấy xác nhận. Họ bảo do khó khăn, thời gian xây dựng dài nên xin khắc phục, đầu tư và điều chỉnh từng bước. Khi nào bảo đảm đầy đủ thiết bị sẽ làm hồ sơ”.

Như vậy, 2 NM xi măng, mặc dù chưa bảo đảm đủ điều kiện về BVMT, nhưng vẫn hoạt động?

Thắc mắc “tại sao xây NM xi măng sát khu dân cư?”, ông Bùi Văn Toàn, Phó chánh văn phòng UBND tỉnh nói: Thời điểm phê duyệt giấy phép, quy định về khoảng cách an toàn từ NM đến khu dân cư không lớn như hiện nay (lúc đó chỉ 300 m).

Tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Long, Phó chi cục trưởng Chi cục BVMT (Sở TN&MT) “tiết lộ”: Vị trí đặt dây chuyền của NM xi măng Trung Sơn hiện tại đang sai lệch so với vị trí được phê duyệt theo ĐTM.

“Theo phê duyệt ĐTM của UBND tỉnh cho Dự án xây dựng NM Xi măng Trung Sơn vào thời điểm năm 2007 thì, khoảng cách giữa NM và khu dân cư là đúng quy định. Nhưng không hiểu lý do gì họ lại xây vào bên kia (phía sát với khu dân cư - PV)?”, ông Long thắc mắc.

Cần tăng cường kiểm tra, xử lý

Việc kiểm tra, xử lý hoạt động gây ô nhiễm MT của 2 NM xi măng nêu trên, theo ông Phạm Hữu Huy, Phó chánh thanh tra Sở TN&MT: Tỉnh còn gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi không thể hàng ngày cử người quan sát để biết được. Nếu có đơn thư, phản ánh hay kế hoạch kiểm tra thì phải thông báo trước cho NM. Lúc đó, họ đã có sự chuẩn bị...”.

Đại tá Bùi Xuân Diệu, Trưởng phòng CSĐT tội phạm về môi trường (PC49 - CA tỉnh Hòa Bình) cho biết, tiếp nhận thông tin báo nêu, sắp tới sẽ chỉ đạo phòng làm quyết liệt về ô nhiễm tại 2 NM xi măng này.

Nói về ảnh hưởng của 2 NM xi măng Trung Sơn và Vĩnh Sơn đến các hộ dân, ông Bùi Văn Khánh, Phó chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, có 2 hướng giải quyết: Hoặc là di chuyển các hộ dân ra khỏi phạm vi ảnh hưởng, hoặc bản thân các NM phải đầu tư nâng cấp trang thiết bị, công nghệ để giảm thiểu ảnh hưởng do hoạt động sản xuất gây ra.

UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan lên kế hoạch di dời các hộ dân liền kề khu vực NM Xi măng Trung Sơn để bảo đảm khoảng cách an toàn theo quy định. Thế nhưng, theo ông Khánh, kế hoạch này khó có thể thực hiện do kinh phí bỏ ra là không nhỏ (khoảng 500 tỷ đồng). Cho nên, phương án đầu tư nâng cấp hệ thống máy móc, thiết bị sẽ khả quan hơn.

Tới đây, theo Sở TN&MT, các cơ sở đưa dự án vào hoạt động chính thức mà chưa có giấy xác nhận việc thực hiện các công trình, biện pháp BVMT phục vụ giai đoạn vận hành của dự án - sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

Đề nghị UBND tỉnh Hòa Bình vào cuộc kiểm tra, xác minh thông tin về việc NM Xi măng Trung Sơn cho đặt dây chuyền NM sai lệch so với vị trí được duyệt theo báo cáo đánh giá tác động MT đúng hay sai, trên cơ sở có biện pháp xử lý theo pháp luật.

Điều 27, Luật BVMT (2005) quy định về trách nhiệm của chủ đầu tư trước khi đưa dự án vào vận hành: 1. Tổ chức thực hiện biện pháp BVMT theo quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động MT; 2. Phải báo cáo cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động MT kết quả thực hiện các công trình BVMT phục vụ vận hành dự án đối với dự án lớn, có nguy cơ tác động xấu đến MT do Chính phủ quy định. Những dự án này chỉ được vận hành sau khi cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động MT kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình BVMT.

Đức Thế