Việc đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP gắn với xây dựng nông thôn mới đang trở thành động lực quan trọng, giúp nâng cao giá trị nông sản, tạo sinh kế bền vững và cải thiện rõ rệt đời sống người dân địa phương.
Yên Châu hiện sở hữu diện tích lớn cây ăn quả như xoài, nhãn, mận hậu, chuối và nhiều loại cây đặc sản phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng vùng Tây Bắc. Trước đây, sản xuất nông nghiệp chủ yếu mang tính nhỏ lẻ, manh mún, đầu ra phụ thuộc vào thương lái nên giá trị chưa tương xứng với tiềm năng. Bước ngoặt chỉ thực sự rõ nét khi địa phương triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) một cách bài bản, có sự đồng hành của chính quyền, hợp tác xã và doanh nghiệp.
Xã Yên Châu đã tích cực hướng dẫn người dân áp dụng quy trình sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ; xây dựng mã vùng trồng; đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc và chuẩn hóa bao bì, nhãn mác. Nhờ đó, nhiều sản phẩm nông nghiệp truyền thống đã được “nâng tầm” thông qua chế biến và xây dựng thương hiệu, từng bước tham gia chương trình OCOP cấp huyện và cấp tỉnh.
Đến nay, toàn huyện Yên Châu có 3 sản phẩm đạt OCOP 4 sao và 13 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, trong đó phần lớn được sản xuất từ vùng nguyên liệu của xã Yên Châu. Các sản phẩm tiêu biểu như xoài sấy dẻo, mận hậu sấy dẻo, trà hoa đu đủ đực, tỏi đen, thịt trâu gác bếp, chè shan tuyết… đã tạo dấu ấn riêng, được thị trường trong và ngoài tỉnh đón nhận.
Phó Chủ tịch UBND xã Yên Châu Nguyễn Văn Hưởng cho biết, phát triển OCOP không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn thúc đẩy kinh tế tập thể, tạo việc làm ổn định cho người dân. Nhiều hợp tác xã nông nghiệp đã đóng vai trò “đầu tàu” trong liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Thông qua hợp tác xã, hàng trăm hộ dân được tập huấn kỹ thuật, tiếp cận phương thức sản xuất hiện đại, tham gia chuỗi giá trị khép kín từ trồng trọt đến tiêu thụ. 
Việc ứng dụng công nghệ số cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Nhiều hộ nông dân đã quen với việc quảng bá, bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, góp phần mở rộng thị trường và ổn định đầu ra. Một số hợp tác xã mạnh dạn đầu tư dây chuyền sấy, sơ chế, chế biến sâu, giúp kéo dài thời gian bảo quản và nâng cao giá trị sản phẩm.
Phát triển OCOP còn tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn, nhất là phụ nữ và thanh niên, với thu nhập ổn định từ 5–7 triệu đồng/tháng. Khi đời sống được cải thiện, người dân tích cực tham gia xây dựng hạ tầng nông thôn, chỉnh trang cảnh quan, góp phần hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới.
Thời gian tới, xã Yên Châu định hướng mở rộng vùng sản xuất tập trung, nâng tỷ lệ diện tích đạt chứng nhận an toàn, đẩy mạnh chế biến sâu và gắn OCOP với du lịch trải nghiệm vườn cây ăn quả. Với hướng đi đúng đắn và sự đồng lòng của cộng đồng, Yên Châu đang từng bước khẳng định vai trò là vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tiêu biểu của Sơn La, đồng thời xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại và bền vững.
Nam Sơn (t/h)
