Nước sạch không chỉ là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hàng ngày mà còn là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững. Theo Quyết định số 54/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nước sạch được hiểu là nước được sản xuất, xử lý đạt tiêu chuẩn kỹ thuật của Bộ Xây dựng và cung cấp ổn định cho người dân sử dụng.
Thực hiện Nghị quyết số 16/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị đã tích cực triển khai các chương trình, dự án nhằm đạt mục tiêu đến năm 2025: tỷ lệ người dân thành thị sử dụng nước sạch đạt 95-100% và khu vực nông thôn đạt 93-95%.
Từ năm 2000 đến nay, Quảng Trị đã đầu tư xây dựng 288 công trình cấp nước sạch nông thôn bằng nhiều nguồn vốn khác nhau. Tuy nhiên, sau thời gian dài vận hành, nhiều công trình đã xuống cấp, hư hỏng, không còn hoạt động hiệu quả.
Hiện có 87 công trình hoạt động bền vững (chiếm 30,21%), 67 công trình hoạt động tương đối bền vững (23,26%), 90 công trình hoạt động không ổn định (31,25%) và 44 công trình ngừng hoạt động (15,28%).
Nhờ sự quan tâm của Trung ương và nỗ lực của địa phương, trong những năm qua, nhiều vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã được đầu tư các công trình nước sạch. Việc đưa nước sạch đến từng thôn, bản không chỉ góp phần cải thiện đời sống, nâng cao sức khỏe người dân mà còn tạo động lực thúc đẩy xây dựng nông thôn mới, thay đổi diện mạo nông thôn miền núi.
Theo kết quả theo dõi - đánh giá nước sạch nông thôn năm 2024, tỷ lệ hộ gia đình ở Quảng Trị (trước sáp nhập) sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 97%, trong đó hộ nghèo đạt 87,89%; tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch đạt chuẩn quốc gia là 67,96%.
Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường tỉnh đang tiếp tục phối hợp với các địa phương thực hiện điều tra, xét nghiệm chất lượng nước và tổ chức các lớp tập huấn nhằm cập nhật số liệu năm 2025.
Tuy vậy, vẫn còn một số bất cập trong việc khai thác và sử dụng công trình nước sạch. Ở một số địa phương, dù đã được đầu tư hệ thống cấp nước tập trung, người dân vẫn chưa mặn mà sử dụng, trong khi nhiều nơi khác lại chưa có công trình, người dân phải dùng nước giếng khơi, giếng khoan chưa qua xử lý, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường.
Để khắc phục tình trạng này, tỉnh Quảng Trị đã và đang tiếp tục đầu tư, mở rộng hệ thống cấp nước sạch. Mới đây, Công ty Cổ phần Cấp nước Quảng Trị triển khai dự án xây dựng tuyến ống cấp nguồn nước sạch cho 8 xã phía đông bắc huyện Triệu Phong, đồng thời hoàn thiện mạng lưới cấp nước và đấu nối cho hai xã Triệu Tân, Triệu Thành với tổng vốn đầu tư 72 tỷ đồng.
Dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào cuối năm 2025, cung cấp nước sạch từ Nhà máy nước Tân Lương (thành phố Đông Hà cũ) đến khu vực trung tâm 8 xã, phục vụ nhu cầu sinh hoạt cho hơn 40.000 người dân.
Với những nỗ lực đồng bộ của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, công tác cấp nước sạch và vệ sinh môi trường ở Quảng Trị đang từng bước được cải thiện, hướng tới mục tiêu mọi người dân đều được tiếp cận nguồn nước an toàn, đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Lê Quyết
