Những chuyển biến tích cực và thách thức mới trong cuộc chiến chống hàng giả
Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Huy Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ nhấn mạnh, ngày 29/11 hằng năm là dịp để khẳng định quyết tâm của hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Thời gian qua, nhiều văn bản quan trọng đã được Chính phủ ban hành nhằm tăng cường chỉ đạo, điều hành như Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025, các Công điện số 65, 72 và 82, tạo cơ sở để lực lượng chức năng triển khai các biện pháp kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý vi phạm.
Nhờ đó, công tác chống hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã ghi nhận những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn gia tăng với mức độ tinh vi hơn, đặc biệt trên môi trường số, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư – kinh doanh, quyền lợi người tiêu dùng và uy tín quốc gia.
Theo ông Lê Huy Anh, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc pháp luật chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ số; hoạt động phối hợp liên ngành còn hạn chế; quy trình chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành chưa thống nhất; thiếu cơ sở dữ liệu điện tử chung; trong khi các tên miền vi phạm liên tục thay đổi, sử dụng công nghệ ẩn danh và máy chủ đặt ở nước ngoài, gây khó khăn trong truy vết và xử lý.
Hiện công tác phòng, chống hàng giả đang bước vào giai đoạn mới với mục tiêu ngăn chặn, đẩy lùi và tiến tới hạn chế ở mức thấp nhất hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân, doanh nghiệp; đồng thời xây dựng thị trường minh bạch, lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đây là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Cục Sở hữu trí tuệ đề xuất tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ: Hoàn thiện thể chế; tăng cường phối hợp liên ngành; ứng dụng công nghệ; nâng cao năng lực lực lượng thực thi; đẩy mạnh tuyên truyền và xây dựng văn hóa nói không với hàng giả. Trong đó, việc sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ và Nghị định 99/2013/NĐ-CP đang được triển khai theo hướng bổ sung trách nhiệm của chủ sàn thương mại điện tử, điều chỉnh thẩm quyền xử phạt, tăng tính răn đe với các hành vi vi phạm trên không gian mạng và bổ sung biện pháp ngăn chặn truy cập các tên miền xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.
Song song với hoàn thiện thể chế, Cục Sở hữu trí tuệ nhấn mạnh định hướng xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thực thi quyền sở hữu trí tuệ; tăng cường theo dõi, giám sát hành vi vi phạm trên môi trường số; nâng cao năng lực đào tạo, chuyên môn cho lực lượng thực thi; tăng cường truyền thông để xây dựng văn hóa tiêu dùng tôn trọng giá trị thật; và tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo hộ, thẩm định, đăng ký và thực thi quyền sở hữu công nghiệp.
Doanh nghiệp và cơ quan thực thi cùng hành động vì một thị trường minh bạchh, an toàn
Tại lễ kỷ niệm, ông Đỗ Hồng Trung, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cho rằng, hàng giả không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn tác động trực tiếp đến uy tín quốc gia, làm suy giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với kỳ vọng vươn mình mạnh mẽ, hoạt động thương mại càng phải minh bạch, chuẩn mực để góp phần tạo dựng một xã hội phồn vinh, thịnh vượng.
Ông cũng ghi nhận những đóng góp của Hiệp hội VATAP và các doanh nghiệp hội viên trong hoạt động sản xuất, thương mại và xuất nhập khẩu; trong công tác phòng, chống hàng giả, hàng nhái và bảo vệ thương hiệu. Lực lượng chức năng thời gian qua đã triển khai kiểm tra liên tục, nghiêm túc, đạt nhiều kết quả tích cực, trong đó Công an là lực lượng đi đầu, phát hiện nhiều vụ việc lớn được xã hội quan tâm.
Từ Nghị quyết 57 và 68 của Ban Chấp hành Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đại diện Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia đưa ra nhiều giải pháp chống hàng giả. Với cơ quan quản lý nhà nước, cần hoàn thiện khung pháp lý; cập nhật hệ thống tiêu chuẩn – quy chuẩn quốc gia; siết chặt chế tài xử phạt; nâng cao năng lực kiểm nghiệm; thúc đẩy truy xuất nguồn gốc bằng QR, blockchain; và tăng cường hợp tác quốc tế trong kiểm soát gian lận thương mại.
Đối với doanh nghiệp, yêu cầu đặt ra là nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua xây dựng và bảo vệ thương hiệu; ứng dụng quản lý chất lượng quốc tế; đẩy mạnh chuyển đổi số; thiết lập kênh phân phối chính thức; sử dụng công nghệ bảo vệ sản phẩm như tem điện tử, NFC, RFID; và thực hiện xác thực trong thương mại điện tử để hạn chế nguy cơ thật – giả lẫn lộn.
Người tiêu dùng cũng cần được tuyên truyền mạnh mẽ về tác hại của hàng giả, kỹ năng nhận biết hàng vi phạm và tích cực tố giác thông qua đường dây nóng, ứng dụng phản ánh. Các hiệp hội ngành hàng, tổ chức xã hội và các cơ quan chính trị – xã hội cần tăng cường giám sát, cảnh báo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Tại sự kiện, đại diện doanh nghiệp bày tỏ sự cam kết đồng hành. Bà Vũ Hồng Hoa, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ – Thương mại Hồng Hoa Organic Care nhấn mạnh, doanh nghiệp luôn coi minh bạch và chuẩn mực là nền tảng phát triển, kiên quyết nói không với hàng giả. Đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Thành Vinh cũng khẳng định, hàng giả đang gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp và thị trường, vì vậy đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp nhằm xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, nơi giá trị thật được tôn trọng.
Trong bối cảnh bước vào kỷ nguyên phát triển mới, Đảng và Nhà nước mong muốn cộng đồng doanh nghiệp phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, khát vọng vươn lên và tiên phong cùng cả nước thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược. Đại diện Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia kỳ vọng, doanh nghiệp hội viên VATAP cũng như doanh nghiệp cả nước sẽ tiếp tục thành công, đóng góp vào xây dựng thị trường minh bạch, uy tín và bền vững.
Ngọc Linh
