Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và Thủ tướng Campuchia Samdech Thipadei Hun Manet đã đặt bút ký tuyên bố chung, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim – Chủ tịch ASEAN 2025, cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo tờ Straits Times và Hãng tin Bernama, sự kiện đánh dấu bước tiến lịch sử trong nỗ lực khôi phục hòa bình giữa hai quốc gia láng giềng Đông Nam Á.
Tuyên bố chung củng cố lệnh ngừng bắn đạt được hồi tháng 7/2025, sau khi căng thẳng biên giới leo thang thành các cuộc đụng độ khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và hơn 300.000 người phải sơ tán. Theo thỏa thuận, hai bên sẽ rút toàn bộ vũ khí hạng nặng khỏi khu vực biên giới, triển khai hoạt động rà phá bom mìn, phối hợp đối phó các tổ chức lừa đảo xuyên biên giới và tiến hành khảo sát đường biên.
Một điểm mới quan trọng trong thỏa thuận là việc thành lập Nhóm quan sát viên ASEAN, gồm đại diện Malaysia và các nước thành viên, nhằm giám sát việc tuân thủ và ngăn ngừa nguy cơ tái diễn xung đột. Tổng thống Trump gọi đây là “thỏa thuận hòa bình tuyệt vời”, cho biết Mỹ ủng hộ các nỗ lực của ASEAN trong việc duy trì ổn định khu vực. Ông cũng thông báo Campuchia sẽ trả tự do cho 18 tù binh, trong khi Thái Lan cam kết thả 18 binh sĩ Campuchia bị bắt giữ trước đó.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Hun Manet nhấn mạnh, tuyên bố hòa bình là “khoảnh khắc lịch sử, khẳng định rằng hòa bình luôn có thể đạt được khi các quốc gia có đủ can đảm và trí tuệ để cùng nhau theo đuổi”. Ông đồng thời gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Trump vì những nỗ lực trung gian và Thủ tướng Anwar vì vai trò dẫn dắt của Malaysia trên cương vị Chủ tịch ASEAN.
Thủ tướng Thái Lan Anutin cho rằng việc ký kết thỏa thuận là “một chương mới cho Thái Lan và Campuchia”, khẳng định hai nước sẽ thực hiện đầy đủ cam kết nhằm xây dựng lòng tin và hợp tác lâu dài. “Chúng tôi tin tưởng hòa bình sẽ mang lại cơ hội phát triển cho cả hai bên biên giới,” ông nói.
Về phía Malaysia, Ngoại trưởng Mohamad Hasan đánh giá sáng kiến rút vũ khí, rà phá mìn và duy trì đối thoại giữa hai bên là “then chốt để đảm bảo lệnh ngừng bắn bền vững”. Ông kêu gọi các bên tiếp tục hợp tác nhằm giải quyết vấn đề phân định biên giới bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với Hiến chương ASEAN.
Thỏa thuận hòa bình Thái Lan – Campuchia được xem là dấu mốc quan trọng trong ngoại giao khu vực, thể hiện vai trò trung gian và cam kết của ASEAN đối với việc phòng ngừa xung đột và thúc đẩy hợp tác khu vực trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia với chủ đề “Bao trùm và Bền vững”.
Thiên Trường
