Dự Lễ khai hội có các đồng chí: Dương Văn Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy; Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đơn vị của tỉnh; lãnh đạo huyện Định Hóa cùng đông đảo Nhân dân các dân tộc trong huyện và du khách thập phương.
Trước giờ khai hội, đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và Đoàn đại biểu đã trang trọng dâng lễ, dâng hương Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Nhà tưởng niệm Người trên đỉnh Đèo De, xã Phú Đình, huyện Định Hóa. Tại đây, Đoàn đại biểu đã báo công và bày tỏ lòng thành kính, biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân Văn hóa thế giới.
Ngoài các nghi lễ truyền thống, cầu mùa, xuống đồng đầu năm còn có các hoạt động văn hóa, thể thao như: Hội trại xuân của các địa phương, đơn vị trên địa bàn huyện Định Hóa; triển lãm ảnh; thi giã bánh giầy; ném còn; biểu diễn dân ca, dân vũ; các trò chơi dân gian...
Phát biểu khai mạc lễ hội, ông Nguyễn Minh Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Hóa nhấn mạnh: Đã thành truyền thống, vào hai ngày mồng 9, mồng 10 tháng Giêng hằng năm, Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hóa được tổ chức. Lễ hội nhằm cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, tươi tốt... Tại lễ hội, du khách sẽ được tham gia 03 không gian văn hóa đặc trưng gồm: Không gian văn hoá trà; không gian dân ca các dân tộc huyện Định Hoá; không gian các di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia kết hợp giới thiệu sản phẩm đặc trưng ATK Định Hóa.
Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hóa - Thái Nguyên xuân Quý Mão 2023 có 2 phần, phần lễ gồm có: Lễ cầu mùa của dân tộc Tày, Sán Chay; lễ tịch điền; lễ cầu phúc của dân tộc Dao với các nghi thức cổ truyền, mang đậm màu sắc tín ngưỡng của đồng bào dân tộc huyện Định Hóa. Phần hội với nhiều hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian được tổ chức, như: Thi đi cầu thăng bằng; bịt mắt bắt dê; cờ tướng, kéo co, đẩy gậy; giao lưu văn hóa văn nghệ; thi đấu thể thao truyền thống.
Trước ngày khai hội Lồng tồng, ngày 30/1 (tức ngày 9 tháng Giêng âm lịch), đã diễn ra nhiều hoạt động như: Thi cắm trại, bắn nỏ, cà kheo, giã bánh giày, chương trình nghệ thuật “Thắm tình quân dân”, đêm lửa trại… Các hoạt động này đã tạo nên không khí tưng bừng, mời gọi du khách thập phương tụ hội về với ATK Định Hóa - Thái Nguyên để cùng hòa mình vào không khí của mùa xuân với câu lượn, câu sli, tiếng đàn tính của đồng bào vùng Việt Bắc.
Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hóa
Cùng với những hoạt động truyền thống đã gắn liền với Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hoá - Thái Nguyên, năm 2023 có thêm một số điểm mới lần đầu được đưa vào chương trình hoạt động. Đó là không gian văn hóa và giới thiệu về các di sản văn hóa phi vật thể của huyện Định Hóa. Tại đây, người dân và du khách sẽ được tham gia không gian văn hoá trà; không gian dân ca các dân tộc huyện Định Hóa; không gian các di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia kết hợp giới thiệu sản phẩm đặc trưng ATK Định Hóa.
Lễ hội Lồng tồng hay còn gọi là Lồng tổng (theo tiếng Tày - Nùng) và Lồng tộng (theo tiếng Dao) đều mang nghĩa là "xuống đồng". Lễ hội được xem là hoạt động tín ngưỡng gắn liền với nền nông nghiệp trồng trọt của đồng bào các dân tộc vùng núi phía Bắc, đặc biệt là của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng để tạ ơn đất, trời, các vị thần linh; đồng thời cầu xin các vị thần linh che chở để có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con người khỏe mạnh, cuộc sống no ấm.
Năm 2017, Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hóa - Thái Nguyên đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Lễ hội Lồng tồng là một điểm đến hấp dẫn thu hút đông đảo Nhân dân và du khách cả nước du xuân, thực hiện hành trình về nguồn và tri ân.
Quan trọng hơn, việc tổ chức thường niên Lễ hội Lồng tồng ATK Định Hóa - Thái Nguyên đã góp phần lưu giữ, bảo tồn và phát huy những các giá trị truyền thống; đồng thời quảng bá hình ảnh tiềm năng kinh tế, du lịch ATK Định Hóa, tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch kinh tế, nâng cao thu nhập cho Nhân dân vùng căn cứ địa cách mạng.
Hoàng Thiệp – Trần Thẩm – Hoàng Hữu
