Phát biểu ý kiến về khả năng tiếp tục giảm lãi suất cho vay, giải pháp của Ngân hàng để hỗ trợ, doanh nghiệp, người dân cũng như phục hồi kinh tế. Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh nếu nguồn lực của tổ chức tín dụng suy giảm sẽ ảnh hưởng tới hoạt động, tính an toàn của hệ thống.
Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, từ đầu năm 2020 khi đại dịch COVID-19 xảy ra trong tổ chức điều hành về lãi suất, NHNN đã giảm 3 lần lãi suất điều hành với tổng mức giảm 1,5-2%. "Đây là mức giảm sâu so với các nước trong khu vực", bà Hồng nói. Ngoài ra, NHNN cũng đã chỉ đạo, kêu gọi các tổ chức tín dụng thực hiện giảm mức lãi suất các khoản cho vay cũ cũng như cho vay mới.
“Mặt bằng lãi suất cho vay giảm 1,66% so với trước dịch. Đến nay các tổ chức tín dụng đã giảm khoảng 30.000 tỷ đồng tiền giảm lãi suất. Các tổ chức sẽ tiếp tục giảm từ nay cho đến cuối năm”, bà Hồng thông tin.
Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng cũng đã thực hiện giảm phí với mức giảm khoảng hơn 2.000 tỷ đồng với khách hàng.
Về vấn đề dư địa để có thể giảm lãi suất trong thời gian tới, bà Hồng nhấn mạnh 2 nhiệm vụ quan trọng của chính sách tiền tệ.
Thứ nhất là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ phát triển kinh tế nhưng không chủ quan với lạm phát. Thứ hai là hệ thống các tổ chức tín dụng phải đảm bảo an toàn, khả năng chi trả cho người dân.
"Việc xem xét các công cụ chính sách trong thời gian tới, NHNN phải căn cứ trên hai mục tiêu này, đồng thời đảm bảo cân đối lớn của vĩ mô như nợ công, bội chi ngân sách”, bà Hồng nói thêm.
Thống đốc NHNN cho rằng, năm 2021, chỉ tiêu đạt lạm phát dưới 4% có thể đạt được bởi sau 10 tháng lạm phát mới tăng 1,81% nhưng năm 2022, rủi ro lạm phát có áp lực rất lớn.
Khi nền kinh tế thế giới đã và dần phục hồi, giá cả hàng hóa đang có xu hướng gia tăng. Như mặt hàng xăng dầu trong tháng 9 giá đã tăng 55,2% so với cuối năm trước. Nhiều nước phát triển đã ghi nhận mức lạm phát cao nhất lịch sử, như Mỹ đã tăng 5,3%.
“Với nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trên GDP trên 200% do đó áp lực rủi ro lạm phát nhập khẩu rất lớn”, bà Hồng cho biết.
Theo bà Hồng, các Ngân hàng Trung ương trên thế giới hiện cũng giảm dần nới lỏng chính sách tiền tệ, khi đã có 65 lượt tăng lãi suất. Do đó, áp lực điều hành chính sách tiền tệ cho Việt Nam thời gian tới là rất lớn.
Đồng thời, nếu nhìn từ nhiệm vụ thứ hai của chính sách, nợ xấu của các tổ chức tín dụng cũng đang gia tăng. Các ngân hàng giảm lãi suất bằng chính nguồn lực chứ không phải từ ngân sách. Khi nợ xấu gia tăng các tổ chức tín dụng cũng phải dùng nguồn lực để xử lý. Bài học từ cuộc khủng hoảng 2008-2009 vẫn còn, nếu tính toán không cẩn thận, rủi ro lạm phát có thể quay trở lại.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin, sẽ tiếp tục chỉ đạo cố gắng tiết giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất nhưng phải đảm bảo mức độ an toàn của từng tổ chức tín dụng và toàn hệ thống.
NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tính toán các gói hỗ trợ lãi suất hợp lý, trên cơ sở ổn định vĩ mô, phòng ngừa rủi ro lạm phát.
Trúc Mai
