Trước nghỉ Lễ 02/09, thanh khoản và lãi suất liên ngân hàng 'căng'

Lần thứ hai kể từ khi Covid-19, lãi suất VND qua đêm có biến động cực mạnh - vượt mốc 5%/năm - số liệu chưa từng có trong lịch sử hoạt động của hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Cập nhật đến sáng ngày 31/08, thị trường liên ngân hàng chứng kiến sự tăng vọt của lãi suất VND với con số 5.03%/năm trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước liên tục bơm ròng ra thị trường.

Trong ba tháng gần đây, lãi suất VND đã có sự biến động cực mạnh, liên tục tăng cao rồi giảm sâu. Dù trước đó có trải qua nhiều biến động thì lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thường biến động theo một độ cân bằng nhất định.

Vào thời điểm cuối tháng tháng Năm đầu tháng 06/2022, lãi suất VND qua đêm luôn giữ ở mức ổn định là dưới 1%. Nhưng vào cuối tháng Bảy thì lại đột ngột leo thang liên tục và vượt mốc 5%/năm. Ngay sau đó, vào đầu tháng 8 chỉ số này lại liên tục lao dốc trong vòng 02 tuần.

Để đến nửa cuối tháng Tám vừa qua lại một lần nữa tăng mạnh và vượt mốc 5%/năm. Những biến động này cho thấy sự kém hiệu quả của các chính sách điều hành trong việc giữ ổn định chung hoặc cân đối chung trên thị trường.

Thanh khoản hệ thống ở thời điểm hiện đang căng lên do tính thời điểm và lãi suất liên ngân hàng tăng. Đây là biến động có tính mùa vụ ngắn hạn bởi trước nghỉ lễ thì nhu cầu tiền mặt và tiền rút ra khỏi ngân hàng thường tăng cao.

Bởi dòng chảy cung cầu ngắn hạn này, trước nghỉ lễ, ngân hàng nhà nước đã liên tiếp đẩy mạnh bơm ròng tiền - chủ yếu từ nguồn tiền của hệ thống mua tín phiếu ngân hàng nhà nước trước đó đáo hạn trở lại. Gần 10.000 tỷ đồng/phiên đã được nhà điều hành liên tiếp bơm ròng ra thị trường mở (OMO).

Mặc dù vậy thì lãi suất VND liên ngân hàng vẫn tăng cao. Lãi suất OMO lên tới 4,5%/năm, chi phí mượn vốn lên cao hơn giai đoạn nửa đầu năm (2.5%/năm). Yêu cầu để các ngân hàng có thể mượn được với lãi suất là 4.5%/năm gồm: giấy tờ có giá và số nhu cầu vẫn phải vay nóng liên ngân hàng với lãi suất trên 5%/năm.

Bên cạnh nhu cầu tiền cho dịp nghỉ lễ Quốc khánh khá dài thì nguyên nhân của sự biến động cũng nằm ở lượng tiền VND mà ngân hàng nhà nước đã phải rút về qua việc bán ra ngoại tệ bình ổn tỷ giá.

Tham khảo ở diễn biến trên thị trường, trong một khoảng thời gian dài, Sở Giao dịch ngân hàng Nhà nước dù niêm yết giá bán ra 1 USD là 23.400 VND. Nhưng nếu các ngân hàng muốn mua trên thị trường liên ngân hàng thì phải trả giá tới 23.465 VND (giá giao ngay phiên 31/8) - mức cao hơn so với niêm yết.

Theo dữ liệu mà một số tổ chức quốc tế cập nhật về quy mô dự trữ ngoại hối của Việt Nam thì chuỗi thống kê từ đầu năm đến nay đã có sự sụt giảm rõ rệt.

Cuộc họp chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ vào tháng Chín tới sẽ quyết định tới lãi suất liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND và việc điều hành chính sách tiền tệ của nước ta.

Hồng Nhung (t/h)