Theo cáo trạng, lợi dụng thị trường có nhu cầu tiêu thụ vàng miếng, vàng nguyên liệu và thấy giá vàng trong nước cao hơn tại thị trường Campuchia. Từ đầu năm 2022, bị can Nguyễn Thị Minh Phụng (kinh doanh vàng tự do, thu đổi ngoại tệ ở TP. Hồ Chí Minh) và bị can Nguyễn Thị Thúy Hằng (chủ cửa hàng vàng Kim Oanh Hằng ở Tây Ninh) đã móc nối với đối tượng Nguyễn Thị Ngọc Giàu (cư dân biên giới sinh sống tại khu vực cửa khẩu Chàng Riệc, Tây Ninh) tổ chức, điều hành 2 đường dây buôn lậu vàng từ Campuchia về Việt Nam, qua cửa khẩu Chàng Riệc, sau đó bán lại cho khách hàng trong nước, nhằm thu lợi bất chính.
Trong khoảng thời gian từ ngày 3/8 – 28/9/2022 - đường dây buôn lậu vàng, do Nguyễn Thị Minh Phụng cầm đầu, đã móc nối với Nguyễn Thị Ngọc Giàu và các đối tượng khác, buôn lậu 4.830 kg vàng thỏi, trị giá hơn 6.600 tỷ đồng,
Cùng với đó, trong thời gian từ ngày 16/7 – 28/9/2022, đường dây thứ hai, do đối tượng Nguyễn Thị Kim Phượng (em gái của Nguyễn Thị Ngọc Giàu) cầm đầu, móc nối với Nguyễn Thị Ngọc Giàu, Nguyễn Thị Thúy Hằng và 3 người khác tham gia, buôn lậu 1.320 kg vàng thỏi, trị giá hơn 1.800 tỷ đồng. Trong đó, Phượng hưởng lợi 132.000 USD (tương đương hơn 3 tỷ đồng), Giàu hưởng lợi hơn 3,7 tỷ đồng.
Trong cáo trạng cho biết, sau khi mua 4.830 kg vàng thỏi, đối tượng Nguyễn Thị Minh Phụng đã bán lại cho bị can Huỳnh Minh Khánh (tiệm vàng Khánh Kim Loan) 560 kg, bị can Nguyễn Thị Minh (tiệm vàng Kim Hiền Bình Minh) 268 kg, bị can Đặng Thị Thanh Hằng (Hà Nội) 294 kg và 36 khách hàng khác 1.828 kg; bán cho khách lẻ không xác định được lai lịch là 1.804 kg; còn lại 76 kg cơ quan điều tra phát hiện, khám xét tạm giữ.
Theo điều tra, việc mua bán vàng thỏi lậu trên, đường dây của Nguyễn Thị Minh Phụng thu lợi bất chính hơn 17 tỷ đồng, trong đó Phụng hưởng lợi trên 2,4 tỷ đồng; nhóm của đối tượng Nguyễn Thị Ngọc Giàu hưởng lợi 13,8 tỷ đồng; nhóm của đối tượng Nguyễn Qúy Trường hưởng lợi gần 1,5 tỷ đồng.
Nhóm bị can (là khách hàng mua vàng nhập lậu của Phụng và Hằng) bị truy tố, gồm: Huỳnh Minh Khánh, chủ tiệm vàng Khánh Kim Loan; Nguyễn Thị Minh, Công ty TNHH Kinh doanh vàng Kim Hiền Bình Minh; Đặng Thị Thanh Hằng (đang bị truy nã, chủ tiệm vàng Phúc Hằng tại Hà Nội); Nguyễn Duy Đức, nhân viên tiệm vàng Phúc Hằng; Đặng Nam Trung (em ruột của Hằng).
Quá trình điều tra, liên quan đến sai phạm của các cá nhân thuộc Đồn Biên phòng cửa khẩu Chàng Riệc, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã chuyển toàn bộ hồ sơ tài liệu liên quan đến Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.
Theo kết quả điều tra của Bộ Công an, có căn cứ xác định, trong khung giờ hành chính, Đồn Biên phòng cửa khẩu Chàng Riệc có bố trí cán bộ phối hợp với các lực lượng hải quan, kiểm dịch trực kiểm soát tại khu vực cửa khẩu. Ngoài giờ hành chính (từ 17h – 7h sáng hôm sau), lực lượng biên phòng chịu trách nhiệm gác trực đảm bảo an ninh quốc gia, phòng chống tội phạm ma tuý, buôn lậu, gian lận thương mại. Trong khung giờ này, người, phương tiện, hàng hóa không được qua lại cửa khẩu, trừ trường hợp bất khả kháng theo luật định.
Tuy vậy, từ ngày 3/8 – 28/9/2022, trong khoảng thời gian từ 4h30 – 5h và 17h hôm trước – 6h hôm sau, bị can Trần Thanh Thắng thường xuyên có hoạt động giao nhận xe máy có thùng hàng chở đá lạnh với một đối tượng người Campuchia tại khu vực barie số 1 cửa khẩu Chàng Riệc, thuộc trách nhiệm trực kiểm soát của các cán bộ Đồn Biên phòng là: Mai Xuân Phương, Huỳnh Minh Thiện, Trịnh Sơn Tùng, Trần Văn Hoè, Lê Thanh Tú, Trịnh Văn Dụm, Nguyễn Bảo Toàn, Nguyễn Trọng Hữu và Lê Văn Lực.
Hành vi của các cán bộ nêu trên có dấu hiệu “thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng”.
Ngoài ra, đối với các cá nhân thuộc An ninh sân bay Tân Sơn Nhất, kết quả điều tra thể hiện ngày 28/9/2022, trên chuyến bay, bị can Đặng Nam Trung bay từ TP. Hồ Chí Minh ra Hà Nội, bị can có mang theo vàng nguyên khối.
Liên quan đến việc mang vàng lậu này, công văn của Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất có nêu hành lý xách tay của hành khách Đặng Nam Trung không có vật phẩm nguy hiểm bị cấm mang lên máy bay, theo quy định của luật Hàng không Việt Nam và danh mục vật phẩm nguy hiểm của Cục hàng không Việt Nam. Do đó, không có căn cứ đối với các nhân viên an ninh sân bay Tân Sơn Nhất thuộc kíp trực liên quan.
Từ năm 2012, Chính phủ quy định Nhà nước độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu, để sản xuất vàng miếng. Ngân hàng Nhà nước quản lý chặt nhập khẩu vàng thỏi, vàng miếng, vàng nguyên liệu.
Nguyễn Kiên
