Dự án do Bộ Môi trường, bảo tồn tài nguyên, an ninh nguyên tử và bảo vệ người tiêu dùng của Cộng hòa Liên bang Đức tài trợ, Trường Osfalia (Đức) phối hợp với Trường Đại học Nha Trang và 25 đối tác tại Việt Nam, trong đó có Trường Đại học Hạ Long thực hiện. Dự án khuyến khích sự tham gia của các bên liên quan và hợp tác quốc tế nhằm giải quyết vấn đề rác thải biển một cách toàn diện.
Theo Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 04/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ đã đặt ra mục tiêu “ Đến năm 2025, 50% ngư cụ khai thác thủy sản bị mất hoặc bị vứt bỏ được thu gom; đến năm 2030, 100% ngư cụ khai thác thủy sản bị mất hoặc bị vứt bỏ được thu gom, chấm dứt việc thải bỏ ngư cụ trực tiếp xuống biển”.
Hội thảo được diễn ra từ ngày 15 - 17/01/2024, sẽ tập trung phân tích, thảo luận, đánh giá hiện trạng rác thải ngư cụ trên vùng biển Việt Nam thông qua kết quả khảo sát do các thành viên của dự án thực hiện trong năm 2023.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Tiệp, Hiệu trưởng Trường Đại học Hạ Long cho biết: “Ô nhiễm nhựa và rác thải đại dương đang trở thành một vấn đề cấp bách toàn cầu, đe dọa đến các hệ sinh thái, chất lượng môi trường và môi trường sống của con người và các loài sinh vật trên thế giới. Theo báo cáo, Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng rác thải nhựa nhiều nhất thế giới và đứng thứ tư trên 20 quốc gia ở TOP đầu, với khoảng 0,28-0,73 triệu tấn/năm, tương đương 6% tổng lượng rác thải nhựa ra biển của thế giới”.
Quảng Ninh là một tỉnh nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, là cửa ngõ thông ra biển của cả vùng đồng bằng sông Hồng - vùng trung du miền núi phía Bắc với hơn 250km bờ biển, trên 6.000 km2 mặt biển và trên 1.000 km2 hải đảo. Quảng Ninh có tới 9/13 địa phương tiếp giáp với biển, vì vậy việc giữ gìn môi trường biển được tỉnh đặc biệt quan tâm với quan điểm "không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng nóng”. Điều này được minh chứng thông qua các văn bản chỉ đạo của tỉnh, được doanh nghiệp và cộng đồng nghiêm túc thực hiện như: chuyển đổi phao xốp sử dụng trong nuôi trồng thủy sản sang vật liệu thân thiện với môi trường; hạn chế sử dụng túi nilon; đánh bắt, khai thác gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản,.v.v...
Trong thời gian qua, Trường Đại học Hạ Long đã triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng - chuyển giao công nghệ và hợp tác quốc tế trong những lĩnh vực mà xã hội quan tâm. Trong đó, có các hoạt động cộng đồng gắn với bảo vệ môi trường như: Nói không với rác thải nhựa, thành lập Câu lạc bộ tái chế xanh, ngày chủ nhật xanh, tham gia xây dựng “Mô hình cộng đồng quản lý, thu gom và xử lý rác thải nhựa vùng ven Vịnh Hạ Long”.
Đánh giá thực trạng hiện nay cho thấy rác thải ngư cụ do ngư dân, doanh nghiệp khai thác thủy sản phát sinh tại một số vùng biển như Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hòa và Kiên Giang đang ở mức báo động. Từ đó hội thảo sẽ đưa ra các kế hoạch, giải pháp cần thiết để dự án tiếp tục phát huy trong thời gian tới và đạt mục tiêu đặt ra, góp phần tích cực trong việc bảo vệ môi trường biển của Việt Nam nói chung và của tỉnh Quảng Ninh nói riêng.
Qua hội thảo này cũng hướng đến những giải pháp nhằm giảm tác động môi trường và tạo ra thị trường cho nguyên liệu thô tái chế từ các nguồn này nhằm tạo ra chuỗi giá trị khép kín.
Trần Trang (t/h)
