Kì 1: Sai phạm tràn lan

Đầu tư vốn ít, lợi nhuận mang lại lớn, khiến một số đối tượng đã bất chấp quy định của pháp luật, tiến hành khai thác đất trái phép hoặc khai thác không đúng theo giấy phép được cấp.

Sau Chuyên án 912 CT (năm 2012) của Cục CSĐT tội phạm về TTXH (C45 - Bộ Công an) về việc truy quét nạn “cát tặc” và lập lại kỷ cương an ninh trật tự trên dọc tuyến sông Lô, đến nay, tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã cơ bản chấm dứt. Thế nhưng, ở trên cạn, tình trạng khai thác đất trái phép và khai thác không đúng với giấy phép được cấp vẫn diễn biến hết sức phức tạp.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, có 2 loại đất được khai thác chính là đất san lấp phục vụ các dự án xây dựng và đất phục vụ các nhà máy sản xuất gạch. Để đáp ứng nhu cầu này, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã phê duyệt quy hoạch và cấp phép một số điểm mỏ cho doanh nghiệp khai thác. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số sai phạm phổ biến.

Đối với các điểm mỏ đã được cấp phép, sai phạm chủ yếu là khai thác không đúng với độ sâu, ranh giới được cấp phép. Mỏ được cấp để phục vụ dự án này, nhưng lại mang sang dự án khác hay mỏ đất san lấp và doanh nghiệp mang bán cho các nhà máy gạch…

Đối với những điểm mỏ chưa được cấp phép khai thác, một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng vị trí giáp ranh với điểm mỏ được cấp phép để tiến hành khai thác đất trái phép. Bên cạnh đó, việc buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương cũng vô tình tiếp tay cho nạn “đất phỉ” hoành hành.

Minh chứng cho việc buông lỏng quản lý này, ngày 04/04/2016, phóng viên có mặt tại khu đồi Nhà Bò, xã Yên Thạch, huyện Sông Lô, tại đây hoạt động khai thác đất trái phép diễn ra rầm rộ, hàng chục chiếc xe tải các loại liên tục vào bãi lấy đất để chở ra ngoài mà không gặp phải bất kỳ sự trở ngại nào.

Đến ngày 6/4/2016, Công an tỉnh Vĩnh Phúc cùng Công an huyện Lập Thạch mới tiến hành bắt giữ một số đối tượng có hành vi khai thác đất trái phép tại vị trí trên.

Mặt dù việc khác thác đất trái phép đã diễn ra trong một thời gian dài, nhưng chính quyền địa phương nơi đây lại không hề hay biết (?). Thậm chí, do địa bàn giáp ranh nên cán bộ địa phương này còn đổ lỗi cho địa phương khác.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Trọng Nguyên, cán bộ địa chính xã Yên Thạch xác nhận: Chiều ngày 06/4, Công an tỉnh và Công an huyện Lập Thạch đã bắt giữ một máy xúc và một ô tô đang khai thác đất trái phép trên địa bàn xã Yên Thạch.

Ông Nguyên cho biết thêm: Từ năm ngoái đến nay, họ khai thác đất bên thị trấn Lập Thạch (huyện Lập Thạch).

Trái ngược với ý kiến của ông Nguyên, ông Nguyễn Công Tuấn, Chủ tịch UBND thị trấn Lập Thạch lại cho rằng, việc khai thác đất trộm trên địa bàn thị trấn đã diễn ra vào cuối năm 2015 và đã bị công an bắt, xử lý. Còn việc khai thác đất mới đây thuộc địa phận xã Yên Thạch, chứ không liên quan đến đất thị trấn.

Trả lời báo chí về vụ bắt giữ một số đối tượng khai thác đất trái phép, lãnh đạo Công an huyện Lập Thạch cho biết: Vụ việc trong quá trình điều tra nên chưa thể cung cấp thông tin được cho báo chí.

Thiết nghĩ, hậu quả để lại từ việc khai thác đất trái phép là rất lớn. Nó không chỉ gây thất thoát thuế, phí tài nguyên, mà còn phá vỡ cảnh quan, ảnh hưởng đến môi trường và tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đất… Do vậy, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng nhằm sớm xử lý dứt điểm tình trạng này.

Long Trần (Thương hiệu & Công luận)