Xã Thái Ninh (Thanh Ba, Phú Thọ): Gần 50% gà giống của Chương trình 135 bị chết

Tỷ lệ gà giống 135 chết cao

Thực hiện các nội dung của dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc chương trình 135, năm 2019 huyện Thanh Ba đã hỗ trợ giống cây, con giống, phân bón NPK cho các hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn huyện, với tổng số hộ tham gia thực hiện trong dự án là 4.123, với tổng kinh phí thực hiện hơn 3 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí hỗ trợ gà giống cao nhất với 66.000 con (trị giá tiền 2,3 tỷ đồng).

Gà giống dự án 135 được các hộ chăn nuôi ở xã Yển Khê (Thanh Ba)

Tìm hiểu, gà giống dự án 135 được huyện Thanh Ba cấp cho người dân được nhập từ HTX chăn nuôi Đỗ Sơn (xã Đỗ Sơn, huyện Thanh Ba), với giá 35.000 đồng/con.

Trao đổi với phóng viên, nhiều bà con ở Thanh Ba cho biết, khi ký nhận gà giống 135, được cán bộ dự án tuyên truyền về kỹ thuật chăm sóc gà, phổ biến giá 35,000 đồng/con, bà con rất phấn khởi, cho rằng với giá cao như này, chất lượng gà sẽ tốt và hi vọng về hiệu quả kinh tế từ dự án cấp giống con để các hộ có thể giảm nghèo, thoát nghèo.

Nhưng niềm vui nhận được gà từ dự án hỗ trợ chưa được bao lâu, nhiều hộ ở huyện Thanh Ba lại rơi vào tình trạng “dở khóc, dở cười” khi gà giống dự án bị chết hàng loạt. Vốn cuộc sống người dân đã khó khăn nay càng khó khăn bởi chi phí đã bỏ ra đầu tư chăn nuôi từ khi nhận gà giống dự án về nuôi bị “đổ xuống sông, xuống biển”.

Theo kết quả kiểm tra con giống thuộc chương trình 135 của UBND huyện Thanh Ba cho thấy, tại xã Thanh Xá có 1.682/7.638 con bị chết (chiếm 21% tổng gà giống được cấp). Đặc biệt, xã Thái Ninh có tổng số gà chết là 3.714/7.638 (chiếm 48% tổng gà giống được cấp).

“Nguyên nhân gà giống dự án chết: Gà người dân khi nhận đều từ 3-4 tuần tuổi và trong môi trường đảm bảo. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế tại các hộ chăn nuôi gà bị chết là do chăn nuôi không đúng quy trình, tại thời điểm lấy gà, thời tiết nóng nắng trên 40 độ, đêm gặp mưa và độ ẩm cao dẫn đến sức khỏe đề kháng suy giảm nên gà dễ mắc bệnh. Trạm Thú y huyện đã chuẩn đoán nghi gà mắc bệnh Newcastlo ghép với CRD (hen phế quản truyền nhiễm)”, báo cáo UBND huyện Thanh Ba nêu rõ.

Cũng theo báo cáo của UBND huyện Thanh Ba, để khắc phục tình trạng gà giống 135 bị chết: “Theo cam kết của UBND xã, gà dự án 135 bị chết, đơn vị cung ứng sẽ cấp lại cho các hộ dân khi dịch bệnh dịch bệnh trên địa bàn xã không còn dịch bệnh”.

Trước thông tin huyện Thanh Ba phát đi, nguyên nhân gà dự án chết nghi do mắc bệnh hen phế quản nhưng thời gian mắc bệnh lại xác định “sau khi người dân ký nhận gà”, nhiều người tỏ ra rất bức xúc và lý giải, với đặc thù sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi là ngành nghề chính tạo ra thu nhập, cùng điều kiện chăn nuôi, môi trường; cũng giống gà ri lai mua trên thị trường (giá chỉ 13-15,000 đồng/con - rẻ hơn một nửa so với gà ri lai dự án), được các hộ chăn nuôi bao nhiêu năm nay vẫn sinh sôi, tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, gà dự án 135, giá “trên trời” nhưng khi ký nhận, người dân chỉ biết lấy đúng số lượng gà và tổng kinh phí hỗ trợ (tính ra 35,000 đồng/con) đã được duyệt, còn lại những thông tin về giống gà (nguồn gốc giống gà, tiêu chuẩn gà giống, hợp đồng cung ứng gà…) người dân không hề được biết.

Thực tế, bà con đã chuẩn bị chuồng trại, áp dụng kỹ thuật chăn nuôi được phổ biến, cùng kinh nghiệm trong chăn nuôi nên càng bức xúc trước việc gà giống được cấp phát ít ngày đã chết hàng loạt. Từ đó, đặt ra vấn đề nghi ngờ về chất lượng gà giống dự án, cũng như tính minh bạch của dự án. 

Người dân cho biết, gà giống 135 đắt hơn gấp hai lần so với gà giống thị trường nhưng khi xuất chuồng giá bán lại rẻ hơn nhiều

Ghi nhận những ngày cuối tháng 7/2019 ở nhiều xã tại huyện Thanh Ba cho thấy, có hộ được hỗ trợ gà dự án 135 đã không duy trì được dự án do gà bị chết; nhận xong gà giống hỗ trợ, một số lượng lớn con giống đã bị bán trước thời gian quy định; tỷ lệ con giống chết cao, điển hình tại xã Thanh Xá khi gà dự án chết chiếm gần 50%.

Đáng nói, có tình trạng, gà dự án được hỗ trợ của năm trước, con giống sau thời gian nuôi, đến khi xuất chuồng có giá bán chỉ bằng hoặc thấp hơn so với số tiền hỗ trợ (có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu tỷ lệ gà giống dự án chết cao. Số gà dự án sống đến khi xuất chuồng, giá thành thấp, chỉ khoảng 70,000 đồng/kg); nhiều hộ không tái đàn.

Nhiều người dân chia sẻ, gà 135 được cấp miễn phí nên khi có thông báo nhận gà, các hộ đi ký nhận. Còn mục tiêu mang lại hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho đối tượng được thụ hưởng chính sách từ dự án gà 135 là kém hiệu quả. Thậm chí, năm nay, gà chết hàng loạt, thu nhập còn bị ảnh hưởng, giảm đi.

Huyện Thanh Ba “báo cáo” đẹp!

Trước tình trạng gà giống dự án 135 bị chết, UBND huyện Thanh Ba đã chỉ đạo các xã, cơ quan chuyên môn của huyện hướng dẫn phòng bệnh trên đàn gà; cử trạm chăn nuôi thú y, xét nghiệm, hỗ trợ điều trị; các xã rà soát tổng số gà bị chết, báo cáo huyện để có phương án chỉ đạo kịp thời.

Tuy nhiên, UBND huyện Thanh Ba không hề đề cập đến giống gà cấp có tên, chủng loại, hợp đồng cung ứng như thế nào mà chỉ báo cáo chung chung “gà con giống”; không đề cập đến việc chủ đầu tư thông qua đấu thầu hay chỉ định thầu mà HTX Đỗ Sơn được cung cấp gà giống 135.

Báo cáo của huyện Thanh Ba cũng chỉ rõ, công tác quản lý, giám sát, theo dõi gà dự án 135 chỉ tập trung nêu số lượng con giống, nguồn vốn hỗ trợ, chỉ đến khi có thông tin báo chí phản ánh thông tin tình trạng gà dự án chết, mới vào cuộc kiểm tra, “báo cáo”.

Báo cáo của huyện Thanh Ba về tình hình gà giống 135 bị chết

Trước đó, trong việc phân công trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân trong triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ sản xuất, UBND huyện Thanh Ba đã phân công 1 Phó chủ tịch UBND huyện phụ trách khối làm trưởng ban chỉ đạo, đồng thời kiêm chủ tịch hội đồng thẩm định chương trình 135; các thành viên thẩm định và quản lý thực hiện là các phòng chuyên môn có liên quan.

Tuy nhiên, sau khi việc thực hiện chính sách hỗ trợ gà giống Chương trình 135 trên địa bàn được phản ánh lùm xùm, thì tuyệt nhiên tại báo cáo không thấy UBND huyện có một dòng nào nhắc tới trách nhiệm của vị Phó chủ tịch huyện; tổ chức, cá nhân liên quan trong triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ giống nuôi 135 này.

Hiện tượng gà giống 135 đã xảy ra ở nhiều xã của huyện Thanh Ba. Đến nay, ngoài nguyên nhân ban đầu được Trạm Thú y huyện chuẩn đoán nghi gà mắc bệnh hen phế quản truyền nhiễm, người dân vẫn chưa biết được nguyên nhân được cơ quan chức năng kết luận (dựa trên mẫu gà chết mang đi xét nghiệm) là gì và đến khi nào thì được cấp bù. Cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ sớm vào cuộc, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan trong sự việc.

 Hoan Nguyễn