Axit uric cao là gì và triệu chứng nhận biết
Axit uric là một chất thải tự nhiên của cơ thể, được tạo ra trong quá trình phân hủy purin. Purin có trong một số loại thực phẩm chúng ta ăn và cũng được cơ thể tự tổng hợp. Máu sẽ vận chuyển axit uric đến thận, và thận có nhiệm vụ thải phần lớn axit uric này ra ngoài qua nước tiểu. Khi có quá nhiều axit uric trong máu, tình trạng này được gọi là tăng axit uric máu.
Theo Clevelandclinic, bản thân tăng axit uric máu thường không có triệu chứng cụ thể. Tuy nhiên, khi nồng độ này đủ cao để gây bệnh, các dấu hiệu có thể trở nên rõ ràng:
Triệu chứng của cơn gút: Đau dữ dội ở một trong các khớp, khớp đỏ hoặc đổi màu, cứng khớp, sưng, và đau nhức ngay cả khi chạm nhẹ.
Triệu chứng của sỏi thận: Đau ở lưng dưới hoặc hông, buồn nôn hoặc nôn do đau, sốt hoặc ớn lạnh, có máu trong nước tiểu, đau khi đi tiểu, không thể đi tiểu, cảm thấy buồn tiểu thường xuyên hơn, nước tiểu có mùi hôi hoặc đục.
Nguyên nhân gây tăng axit uric máu
Nồng độ axit uric cao có thể là kết quả của việc cơ thể tạo ra quá nhiều axit uric, không đào thải đủ, hoặc cả hai nguyên nhân này. Theo Phòng khám Mayo, các yếu tố chính bao gồm:
Thuốc và bệnh lý: Thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế miễn dịch, các vấn đề về thận, bệnh bạch cầu, bệnh đa hồng cầu nguyên phát, hội chứng ly giải khối u (do ung thư hoặc hóa trị), và bệnh vẩy nến. Những người đang điều trị hóa trị hoặc xạ trị ung thư cũng cần được theo dõi nồng độ axit uric.
Lối sống và di truyền: Uống quá nhiều rượu, tiêu thụ quá nhiều soda hoặc thực phẩm chứa fructose (một loại đường), di truyền, huyết áp cao, hội chứng chuyển hóa, và béo phì.
Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm giàu purin như gan, thịt thú rừng, cá cơm và cá mòi.
Các cách tự nhiên để hạ axit uric cao
Để kiểm soát và giảm nồng độ axit uric trong máu, bạn có thể áp dụng các biện pháp tự nhiên sau:
Hạn chế thực phẩm giàu purin: Tránh hoặc giảm lượng thịt đỏ, nội tạng, động vật có vỏ, và gia cầm.
Tránh đường: Đặc biệt là fructose có trong trái cây, mật ong và các loại đường thêm vào thực phẩm (đường ăn, si rô ngô có hàm lượng fructose cao). Fructose trong đồ uống được hấp thụ nhanh hơn vì không chứa chất xơ.
Uống nhiều nước hơn: Giúp thận đào thải axit uric nhanh hơn, hỗ trợ chức năng thận và giảm nguy cơ sỏi thận.
Tránh uống rượu: Rượu có thể gây mất nước và làm tăng quá trình chuyển hóa nucleotide (nguồn purin), đồng thời ảnh hưởng đến tốc độ bài tiết axit uric.
Uống cà phê: Nghiên cứu cho thấy cà phê có thể giúp giảm nồng độ axit uric bằng cách cạnh tranh với enzyme phân hủy purin và tăng tốc độ bài tiết axit uric của cơ thể.
Kiểm soát cân nặng: Mỡ thừa có thể làm thận hoạt động kém hiệu quả, tăng sản xuất và giảm bài tiết axit uric.
Kiểm soát lượng đường trong máu: Tăng axit uric máu có liên quan đến bệnh tiểu đường. Kiểm soát đường huyết là rất quan trọng.
Bổ sung chất xơ: Ăn nhiều chất xơ giúp giảm nồng độ axit uric, cân bằng đường máu và tăng cảm giác no.
Tăng cường hấp thụ vitamin C: Nghiên cứu cho thấy lượng vitamin C cao có thể giúp giảm nồng độ axit uric. Bạn có thể bổ sung bằng thực phẩm giàu vitamin C (trái cây, rau củ) hoặc viên uống (trong giới hạn cho phép).
Việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống một cách khoa học có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát axit uric, giúp bạn duy trì sức khỏe và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.
Tâm An (t/h)
