Mỗi loại gà có đặc điểm thịt, xương và độ mềm dai khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến cách chế biến và hương vị cuối cùng của món ăn:
Gà non (gà tơ, gà chưa đẻ trứng): Thịt mềm, da mỏng, luộc nhanh chín và giữ được vị ngọt tự nhiên. Loại gà này lý tưởng để luộc, hấp, nướng mật ong hoặc quay giòn.
Gà già (gà mái đẻ nhiều lứa, gà trống trưởng thành lâu năm): Thịt săn chắc, dai và thơm hơn, cần thời gian chế biến lâu. Gà già thích hợp cho các món ninh, hầm thuốc bắc, nấu cháo hoặc nấu đông.
Việc chọn sai sẽ khiến món ăn dễ "hỏng": luộc gà già sẽ bị dai và khô, còn gà non đem đun lâu sẽ bị bở, mất đi vị ngọt đặc trưng.
6 cách phân biệt gà non và gà già đơn giản nhất:
Để chọn gà ngon và đúng độ tuổi phù hợp với mục đích chế biến, bạn có thể tham khảo những mẹo quan sát từ dáng vẻ bên ngoài đến chi tiết bộ phận.
Quan sát dáng đứng và hình thể
Gà non: Dáng gọn gàng, thân thon dài, đầu nhỏ và cổ thanh. Gà linh hoạt, hay chạy nhảy, lông mượt và có độ óng.
Gà già: Thân hình to bè, cổ và đầu lớn, da sần, đuôi dài và xệ. Gà di chuyển chậm chạp, dáng đứng nặng nề, ít linh hoạt.
Dựa vào mào và tích gà mào và tích gà là những bộ phận dễ phản ánh độ trưởng thành rõ rệt nhất.
Gà non: Mào nhỏ, mềm, màu đỏ nhạt, sờ vào thấy mịn, chưa nổi rõ các rãnh gân. Tích gà (da thừa dưới mỏ) mỏng và ít chảy.
Gà già: Mào to, cứng, có màu đỏ sậm hoặc thẫm màu, có nếp nhăn hoặc sần sùi. Tích gà dày, chảy dài và thô ráp. Đặc biệt ở gà mái, tích dày và xệ rõ là dấu hiệu đã đẻ nhiều lứa.
Kiểm tra phần chân và móng vì chân gà là dấu hiệu đáng tin cậy giúp người có kinh nghiệm đoán tuổi chính xác.
Gà non: Chân nhỏ, trơn bóng, vảy mịn và sáng màu (vàng tươi hoặc trắng hồng). Các khớp xương mềm, dễ uốn cong, khi bóp thấy có độ đàn hồi. Móng gà nhỏ và mảnh.
Gà già: Chân to, thô, vảy sạm màu hoặc bong tróc, có các lớp sừng dày. Khớp chân thô, cứng và nổi rõ gân. Móng chân to, sẫm màu, thậm chí có vết nứt hoặc sần.
Mẹo dân gian: Đầu gối gà lồi to, xù xì chắc chắn là gà già; đầu gối trơn, gọn là gà non.
Quan sát da và lông
Gà non: Lông tơ mịn, sát da, dễ nhổ. Da mỏng, mềm, căng mịn, màu sáng (thường là vàng nhạt hoặc hồng phớt).
Gà già: Lông cứng, dày, chân lông to và khó nhổ. Da dày, sạm màu, nhiều nếp nhăn, đặc biệt ở cổ và cánh. Nếu vặt thử một ít lông cánh, thấy chân lông cứng, gốc lông to và da bên dưới dày thì đó là gà già.
Nhận biết qua tiếng kêu và phản ứng
Cách này thường dành cho người có kinh nghiệm lâu năm khi mua gà sống.
Gà non: Kêu thanh, tiếng nhỏ và ngắn, phản ứng nhanh, linh hoạt khi bị chạm hoặc bắt. Cảm giác khi nhấc lên thấy nhẹ, phần thịt mềm tay.
Gà già: Tiếng kêu khàn, to và kéo dài hơn, di chuyển chậm chạp. Khi bắt, ít vùng vẫy hơn, có cảm giác "nặng tay" và cứng chắc.
Dấu hiệu ở bụng và hậu môn (Áp dụng cho gà mái)
Với gà mái, tình trạng sinh sản là bằng chứng rõ nhất về độ tuổi.
Gà mái non (chưa đẻ): Bụng thon, săn chắc, hậu môn khép nhỏ, da bụng căng.
Gà mái già (đẻ nhiều): Bụng mềm, xệ xuống, hậu môn rộng, da bụng nhăn, lỗ huyệt thâm và ẩm.
Mẹo kiểm tra nhanh: Bóp nhẹ phần ức gà. Gà non có xương ức mềm, đàn hồi; gà già xương ức nhọn và cứng. Đồng thời, kiểm tra cánh: gà non cánh nhỏ, gập lại dễ; gà già cánh to, khớp khô và khó gập.
Tâm An (t/h)
