Cụ thể, theo TS. Khúc Đại Long (Khoa Marketing, Trường Đại học Thương mại), thương mại điện tử (TMĐT) là nền tảng quan trọng giúp các doanh nghiệp tăng doanh thu, mở rộng xuất khẩu nhờ TMĐT xuyên biên giới. Nếu được tổ chức tốt, lợi thế này còn có thể tạo ra chuỗi giá trị toàn diện và cải thiện thu nhập cho lao động địa phương.

Tuy nhiên, điểm nghẽn lớn nhất lại nằm ở hệ thống logistics. Mạng lưới logistics trong nước hiện có quá nhiều đơn vị nhỏ lẻ, thiếu kết nối và chưa tối ưu tuyến vận chuyển. Điều này làm chi phí vận chuyển tăng cao, trực tiếp bào mòn lợi thế giá của doanh nghiệp khi cạnh tranh trên các sàn TMĐT quốc tế.

TS. Khúc Đại Long phân tích, hạn chế trong vận chuyển không chỉ gây áp lực kinh tế mà còn làm tăng lượng khí thải carbon, tạo “gánh nặng kép” khi Việt Nam theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững. Chậm giao hàng, giao hàng thiếu ổn định còn khiến khách hàng quốc tế đánh giá thấp mức độ chuyên nghiệp, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp trên các nền tảng TMĐT.

Theo các chuyên gia nhận định,
Theo các chuyên gia, "điểm nghẽn" lớn nhất để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với sân chơi TMĐT nằm ở hệ thống logistics. Ảnh: KT

Cùng với đó, chất lượng nguồn nhân lực công nghệ cao vẫn là “nút thắt”. Việt Nam đang thiếu nhân lực chuyên sâu trong các lĩnh vực như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, an ninh mạng. Thiếu nhân lực khiến doanh nghiệp gặp khó khi quản lý dữ liệu, vận hành gian hàng, phân tích thị trường hay xây dựng quy trình vận hành tự động.

TS. Long cũng chỉ ra rằng, cơ chế bảo vệ người tiêu dùng xuyên biên giới, sở hữu trí tuệ và trách nhiệm của nền tảng hiện nay còn chưa hoàn thiện. Điều này khiến rủi ro pháp lý tăng cao, làm suy giảm lòng tin của người mua trên các sàn TMĐT quốc tế. Trong khi đó, tình trạng lừa đảo trực tuyến và tội phạm mạng gia tăng tiếp tục làm xói mòn niềm tin, ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô tăng trưởng của doanh nghiệp…

TMĐT xuyên biên giới đang mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam nâng tầm thương hiệu, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, để vượt qua rào cản, doanh nghiệp cần một môi trường phát triển lành mạnh, minh bạch và có sự đồng hành từ chính sách đến hạ tầng.

Sự phối hợp giữa Nhà nước, nền tảng TMĐT, doanh nghiệp logistics và cộng đồng doanh nghiệp sẽ là chìa khóa để TMĐT xuyên biên giới trở thành động lực tăng trưởng bền vững của kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

Các chuyên gia cho rằng, cơ hội và rào cản trong TMĐT là hai mảnh ghép không tách rời, đòi hỏi phải có một giải pháp tổng thể. Với đặc thù sản xuất, xuất khẩu, vận chuyển được số hóa và kết nối bởi nền tảng TMĐT, bất kỳ điểm nghẽn nào ở logistics, nhân lực, thanh toán hay pháp lý đều có thể làm giảm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Theo đó, việc đầu tư chiến lược vào các tuyến giao thông trọng yếu và trung tâm logistics sẽ giúp rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí và tăng độ tin cậy của doanh nghiệp trên các sàn TMĐT quốc tế. Cùng với đó, cần thúc đẩy mô hình logistics đa phương thức để tối ưu chi phí và thời gian giao hàng, đặc biệt với các mặt hàng xuất khẩu lớn của doanh nghiệp, như nông sản hay hàng tiêu dùng.

Ngoài ra, chuyển đổi số hệ thống hải quan cũng được xem là vấn đề then chốt. Việc áp dụng dữ liệu điện tử, tự động hóa và hệ thống theo dõi chuỗi cung ứng theo thời gian thực sẽ giúp giảm đáng kể thời gian thông quan, nâng cao tính minh bạch, điều mà TMĐT xuyên biên giới đòi hỏi.

Tuấn Ngọc