Phương thức, thủ đoạn tinh vi tập trung vào việc: Không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.
Phát hiện, bắt giữ vụ việc vi phạm pháp luật hải quan tăng 7,1% so với cùng kỳ
Được sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban Chỉ đạo 138/CP, Bộ Tài chính và sự phối hợp của các lực lượng liên quan như công an, biên phòng, cảnh sát biển, quản lý thị trường, an ninh hàng không..., cùng với quyết tâm, chủ động kiểm soát tình hình, Tổng cục Hải quan đã quyết liệt triển khai kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán.
Tổng cục Hải quan tham mưu Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính xây dựng Báo cáo kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả năm 2022, phương hướng nhiệm vụ năm 2023 và báo cáo kết quả Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán Qúy Mão 2023...
Tổng cục đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, cảnh báo cho các cục hải quan tỉnh thành phố, hướng dẫn thực hiện công tác kiểm soát hải quan:
Cảnh báo rủi ro đối với các hành vi lợi dụng chính sách, thủ tục từ chối nhận hàng và tái xuất để buôn lậu, gian lận thương mại; tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và thất thu thuế trong thời gian tới; tăng cường công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ, ma túy qua đường hàng không; cảnh báo về thực phẩm nhập khẩu có dấu hiệu chứa thành phần cấm sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe và việc lợi dụng đường hàng không để buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa vi phạm.
Ngoài ra, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ về việc giải thể Trạm Kiểm soát liên hợp Km 15, bến đò Dân Tiến, Quảng Ninh và lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan về việc giải thể Trạm Kiểm soát liên hợp Dốc Qúyt Lạng Sơn - Quảng Ninh (Ngày 14/6/2023, Bộ Tài chính đã có Công văn số 6055/BTC-TCHQ đề nghị Bộ Nội vụ thẩm định hồ sơ).
Tổng cục Hải quan nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Thông tư số 442/2017/TT-BTC ngày 28/4/2017 của Bộ Tài chính quy định chế độ đảm bảo thực hiện các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan, theo đó đã tổng kết, đánh giá 5 năm thi hành Thông tư và thành lập Tổ soạn thảo lấy ý kiến các thành viên về những định hướng, nội dung sửa đổi, bổ sung tại Thông tư; cùng với đó, tham dự Hội nghị khởi động Chiến dịch Con rồng Mê Kông giai đoạn 5 tại Thượng Hải (*Trung Quốc); tham gia Chiến dịch chia sẻ thông tin nghiệp vụ về buôn bán, vận chuyển qua đường hàng không 4 chất (gọi tắt là chiến dịch Knockout)...
Kết quả bắt giữ và xử lý vi phạm: Từ 16/5 - 15/6/2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.421 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 549,23 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 6 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước: 20,2 tỷ đồng.
Lũy kế từ 16/12/2022-15/6/2023, toàn ngành hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý:
8.068 vụ việc vi phạm pháp luật về hải quan, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2022; trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 2.674,8 tỷ đồng, giảm 29,1% so với cùng kỳ năm 2022. Cơ quan hải quan đã khởi tố 18 vụ, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022 và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 59 vụ, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm 2022. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước: 314,8 tỷ đồng, tăng 50,6% so với cùng kỳ năm 2022. 
Hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy gia tăng
Công tác đấu tranh phòng chống ma túy: Hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới có chiều hướng gia tăng với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi: cất giấu, ngụy trang ma tuý thành hàng hóa, hành lý thông thường, mang theo người... tập trung chủ yếu tại các các cửa khẩu biên giới giáp với Lào, Campuchia và Trung Quốc.
Đặc biệt, tình hình tội phạm ma tuý có chiều hướng gia tăng tại tuyến hàng không, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng từ các nước châu Âu, châu Mỹ, trong đó có sự chuyển dịch từ Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất ra Sân bay quốc tế Nội Bài sau đó vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt vào phía nam với các loại ma túy tổng hợp, các loại thuốc tân dược có chứa chất gây nghiện, hướng thần, cần sa.
Trước tình hình trên, Tổng cục Hải quan đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng các văn bản cảnh báo nghiệp vụ về những phương thức, thủ đoạn cất giấu chất hướng thần, hiện tượng ma túy trôi dạt trên biển và tăng cường quản lý, kiểm soát caffeine; ban hành Quyết định 872/QĐ-TCHQ ngày 19/4/2023 phê duyệt chương trình tài liệu tập huấn công tác phòng chống ma túy của lực lượng hải quan và quy định định mức giá mua chó đầu vào cho Lớp đào tạo cho huấn luyện viên và chó nghiệp vụ phát hiện các chất ma túy năm 2023; làm việc với Cục Kỹ thuật nghiệp vụ (Bộ Công an) trong công tác phối hợp đấu tranh chống buôn lậu, GLTM vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong tình hình mới; phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Cục C04 - Bộ Công an) tổ chức tổ chức Hội nghị đánh giá tình hình và đề ra giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy trên tuyến đường hàng không.
Kết quả công tác đấu tranh phòng, chống ma tuý: Từ 16/5/2023 - 15/6/2023, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ: 47 vụ/36 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 24 vụ. Tang vật thu được, gồm: 400gr thuốc phiện; 66,8kg cần sa; 14,7kg heroin; 306,2 kg cocain; 30,3 kg và 4.052 viên ketamin; 172,8 kg ma túy tổng hợp, 283gr và 990 viên ma túy khác.
Lũy kế từ 16/12/2022 - 15/6/2023, lực lượng hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng như công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 140 vụ/148 đối tượng (trong đó cơ quan hải quan chủ trì 70 vụ), giảm 7,3% về số vụ và tăng 0,7% về số đối tượng so với cùng kỳ năm 2022 (151 vụ/147 đối tượng).
Tang vật thu giữ bao gồm 1.142,8 kg và 13.666 viên ma túy các loại (gồm 1,4kg thuốc phiện; 71,3kg cần sa; 70,1kg heroin, 321,3kg cocain, 140,6kg và 12.452 viên ketamin, 535,7 kg ma túy tổng hợp và 224 viên ma túy tổng hợp, 2,4 kg ma túy và 990 viên ma túy các loại khác)...
Minh Anh
