Mùa mua sắm cuối năm luôn là thời điểm thị trường sôi động nhất với hàng loạt chương trình khuyến mại được triển khai trên các nền tảng thương mại điện tử, chuỗi bán lẻ và hệ thống phân phối. Những khẩu hiệu như “giảm giá sốc”, “siêu sale 12.12”, “ưu đãi duy nhất hôm nay”, “xả kho cuối năm” xuất hiện dày đặc, tạo bức tranh tiêu dùng náo nhiệt.
Tuy nhiên, song song với các ưu đãi thật, thị trường vẫn tồn tại tình trạng khuyến mại không minh bạch, trong đó phổ biến là nâng giá rồi giảm giá, tạo khan hiếm ảo hoặc công bố ưu đãi sai sự thật nhằm đánh lừa người tiêu dùng. Thực trạng này tiềm ẩn nguy cơ xâm phạm quyền được thông tin chính xác và quyền lựa chọn của người tiêu dùng.
Một trong những chiêu trò thường gặp nhất là việc người bán nâng giá gốc lên cao hơn giá trị thực, hoặc đẩy giá lên trong thời gian ngắn để hợp thức hóa mức giảm sâu sau đó. Những thông báo giảm 50% - 70%, “mua một tặng một”, “xả kho toàn bộ” khiến người mua lầm tưởng về giá trị ưu đãi, trong khi mức giá cuối cùng thực chất chỉ ngang bằng hoặc cao hơn giá thị trường.
Bên cạnh đó, nhiều gian hàng còn sử dụng thủ thuật tạo tâm lý khan hiếm như “chỉ còn 1 sản phẩm”, “500 người đang xem”, “sắp hết hàng” để thúc đẩy tâm lý FOMO, khiến người tiêu dùng ra quyết định vội vàng mà không kịp kiểm chứng thông tin.
Ngoài ra, tình trạng giảm giá sâu nhưng chất lượng sản phẩm không tương xứng cũng gia tăng mạnh. Nhiều sản phẩm sau khi nhận hàng khác biệt hoàn toàn so với quảng cáo: màu sắc, kích thước, chất liệu, độ hoàn thiện đều không đúng mô tả; một số hàng hóa không rõ nguồn gốc, thiếu nhãn mác, thậm chí không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, đặc biệt là các mặt hàng điện tử, mỹ phẩm, đồ dùng trẻ em. Điều này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe người tiêu dùng.
Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, người tiêu dùng có quyền được cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về hàng hóa, dịch vụ; có quyền yêu cầu doanh nghiệp giải thích rõ ràng về giá bán, giá trước khuyến mại, mức giảm và điều kiện áp dụng. Việc đưa ra giá ảo hoặc so sánh sai lệch được coi là hành vi lừa dối người tiêu dùng và có thể bị xử lý theo quy định pháp luật. Nếu bị thiệt hại, người tiêu dùng có quyền khiếu nại, yêu cầu đổi trả, hoàn tiền hoặc bồi thường; đồng thời có thể gửi phản ánh tới các cơ quan chức năng như Sở Công Thương, website www.bvntd.gov.vn/khieu-nai hoặc Tổng đài 1800.6838 để được tư vấn, hỗ trợ miễn phí.
Để tự bảo vệ quyền lợi trong giai đoạn cao điểm mua sắm, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến nghị cần kiểm tra lịch sử giá của sản phẩm, đối chiếu nhiều nơi để nhận biết mức giảm giá có thật hay không; ưu tiên lựa chọn thương hiệu uy tín, nhà bán hàng chính hãng hoặc đã được xác thực; đọc kỹ chính sách đổi trả, bảo hành và lưu giữ đầy đủ hóa đơn, chứng từ, ảnh chụp màn hình giá và nội dung khuyến mại tại thời điểm giao dịch để làm bằng chứng khi có tranh chấp. Đặc biệt, cần hết sức thận trọng với những ưu đãi “quá hấp dẫn”, giảm sâu bất thường hoặc sản phẩm thiếu thông tin về nguồn gốc, chất lượng.
Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng khuyến cáo các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải nghiêm túc tuân thủ quy định pháp luật về khuyến mại, tránh các hành vi gian dối gây méo mó cạnh tranh và làm suy giảm niềm tin của thị trường. Đồng thời, người tiêu dùng cần chủ động kiểm chứng, phản ánh kịp thời các dấu hiệu bất thường để góp phần xây dựng môi trường tiêu dùng an toàn, minh bạch và công bằng, nhất là trong thời điểm mua sắm cao điểm cuối năm.
Hải Minh
