Theo Trung tâm Báo tin Động đất và Cảnh báo sóng thần (Viện Các khoa học Trái đất, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), lúc 1 giờ 28 phút 42 giây (giờ Hà Nội), tâm chấn động đất nằm tại tọa độ 14,871 độ vĩ Bắc, 108,130 độ kinh Đông, độ sâu khoảng 8,1 km. Đây là trận mạnh nhất trong chuỗi 9 trận động đất liên tiếp được ghi nhận trong đêm và rạng sáng cùng ngày tại xã Măng Bút và xã Măng Ri (tỉnh Quảng Ngãi).
Trước đó, từ tối 5/10 đến sáng 6/10, khu vực này xảy ra tổng cộng 19 trận động đất nhỏ lớn khác nhau, dao động từ 2,6 đến 4,3 độ richter. Đa số các trận động đất được xác định có cấp độ rủi ro thiên tai 0, riêng trận 4,9 độ richter rạng sáng nay được xếp cấp độ 1.
Người dân địa phương và khu vực lân cận cho biết đã cảm nhận rõ sự rung lắc. Anh Trần Trung (Gia Lai) chia sẻ: “Tôi đang ngủ thì thấy giường rung mạnh khoảng 5 giây, tỉnh cả ngủ luôn. Đây là lần đầu tiên tôi hiểu rõ cảm giác động đất là thế nào”.
Theo Quyết định 18/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cấp độ rủi ro thiên tai, động đất cấp 1 được xác định khi cường độ chấn động trên mặt đất đo được ở mức V đến VI, mức độ thiệt hại nhỏ, chỉ gây ảnh hưởng hạn chế về người và tài sản, có thể kiểm soát được.
Ông Nguyễn Xuân Anh, Giám đốc Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần cho biết, đây là dạng “động đất kích thích”, vốn thường xảy ra tại khu vực Kon Tum (cũ) và lan sang Quảng Ngãi trong những năm gần đây. Từ năm 2021 đến nay, khu vực này đã ghi nhận hàng trăm trận động đất, trong đó có những trận gây rung chấn diện rộng. Trận mạnh nhất từng xảy ra vào trưa 28/7/2024 với độ lớn 5,0 richter; trước đó, ngày 23/8/2022 là trận động đất 4,7 độ richter.
Các nhà khoa học dự báo, động đất tại khu vực này vẫn sẽ tiếp diễn trong thời gian tới, song khả năng xuất hiện động đất có độ lớn vượt 5,5 richter là rất thấp. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, cần tiếp tục triển khai nghiên cứu chi tiết hơn nhằm đánh giá hoạt động địa chấn và đưa ra giải pháp phòng ngừa phù hợp.
Hiện Viện Vật lý địa cầu đã thiết lập 11 trạm quan trắc tại Kon Tum (cũ), đồng thời mở rộng nghiên cứu về các trận động đất xảy ra liên tục ở Quảng Ngãi. Theo các chuyên gia, động đất kích thích thường diễn ra theo chuỗi, có thể có tiền chấn và dư chấn đi kèm, do đó khu vực này sẽ tiếp tục ghi nhận thêm các trận nhỏ trong những ngày tới.
Trong bối cảnh người dân thường xuyên đối mặt với rung chấn, chính quyền địa phương được khuyến cáo tăng cường hướng dẫn kỹ năng ứng phó khi xảy ra động đất. Các hộ dân cần lưu ý gia cố nhà cửa, tránh sinh hoạt tại khu vực có nguy cơ sạt lở, và chuẩn bị sẵn các phương án sơ tán an toàn khi có cảnh báo từ cơ quan chức năng.
Như vậy, dù không gây thiệt hại lớn, trận động đất 4,9 độ richter rạng sáng 6/10 tại Quảng Ngãi tiếp tục là lời nhắc nhở về nguy cơ địa chấn đang hiện hữu ở khu vực miền Trung – Tây Nguyên, đòi hỏi sự chủ động ứng phó lâu dài của cả chính quyền và người dân.
Thiên Trường
