Vướng mắc ở đâu?
Dự án hồ thủy lợi Bản Mồng được xây dựng trên thượng nguồn sông Hiếu thuộc địa phận xã Yên Hợp, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An. Đây là công trình thủy nông lớn nhất Nghệ An với sức chứa 225 triệu m3 nước, phục vụ tưới tiêu cho hơn 18.800 ha đất nông nghiệp của 5 huyện, thị của tỉnh. Ngoài ra còn tham gia phát điện, cải tạo môi trường, đồng thời kết hợp giảm một phần lũ cho khu vực hạ du sông Hiếu.
Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Thủy lợi 4, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, công trình được phê duyệt từ năm 2009 với kinh phí gần 3.800 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, giai đoạn 2011-2016 bị tạm dừng do không cân đối đủ vốn.
Hơn 10 năm dang dở, đến nay, dự án đã được hoàn thiện khoảng 95% cụm công trình đầu mối, dự kiến đi vào hoạt động trong năm 2023. Theo thiết kế, đập chính bằng bê tông dài 211 m, cao hơn 45 m. Tràn xả lũ gồm 05 khoang, mỗi khoang rộng 7,5 m.
“Nghệ An đã gần hoàn thiện việc giải phóng mặt bằng, thu dọn lòng hồ theo kế hoạch. Trong khi đó, tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa giải phóng mặt bằng, đền bù cho các hộ dân chịu ảnh hưởng của dự án”, đại diện Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Thủy lợi 4 thông tin.
Báo cáo Thủ tướng, các đơn vị nêu một số nguyên nhân khiến dự án chưa đi vào hoạt động sau nhiều năm. Cụ thể là vướng mắc về pháp lý khi Luật Đầu tư công năm 2019 không có quy định chuyển tiếp với các dự án trước đây được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư (nhưng không có quyết định chủ trương đầu tư), nay cần được phê duyệt bổ sung vốn đầu tư.
Tháo gỡ như thế nào?
Sau khi nghe báo cáo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn tới dự án kéo dài, không đúng tiến độ, không hoàn thành dứt điểm, gây lãng phí là do việc phân bổ vốn đầu tư công dàn trải, manh mún, không trọng tâm, trọng điểm.
Về vấn đề khoảng trống pháp lý liên quan tới Luật Đầu tư công, Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT chủ trì, phối hợp cùng Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát các quy định của pháp luật, báo cáo Thường trực Chính phủ xem xét phương án xử lý các vướng mắc.
Đồng thời, triển khai các công việc cần thiết theo quy định để khẩn trương hoàn thành trong thời gian sớm nhất hệ thống kênh mương để phát huy hiệu quả của dự án. Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị các cơ quan mời lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa tham dự cuộc làm việc sắp tới để tham gia giải quyết vấn đề liên quan tới đền bù tái định cư, giải phóng mặt bằng cho dự án.
Hiện giai đoạn 1 của dự án cơ bản đã hoàn thành cụm công trình đầu mối, tạo hồ có mực nước +63,6m. Hệ thống kênh lấy nước trực tiếp từ hồ đã hoàn thiện thiết kế kỹ thuật và cơ bản hoàn thiện thiết kế bảo vệ thi công. Dự án cũng đã hoàn thành 8/27 trạm bơm lấy nước từ sông Hiếu. Các công nhân đang lắp đặt đường ống dài gần 1 km từ đập chính ra trạm điều phối để đưa nước về hạ du tại các huyện Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, Anh Sơn và Tx. Thái Hòa. Ống dẫn nước có đường kính hơn 3m sẽ được khớp nối, hàn cố định với nhau. Ngoài các kệ sắt nâng đỡ bên dưới, nhà thầu sẽ xây dựng thêm trụ bê tông để đảm bảo an toàn cho ống dẫn.
Giai đoạn 2 của dự án, tập trung xây dựng hệ thống kênh chính, gồm 5 tuyến với tổng chiều dài 57,7km; xây dựng 12 trạm bơm về hệ thống kênh chính dài 42,6km. Vùng hưởng lợi của dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 2 thuộc 03 huyện, thị: Nghĩa Đàn, Quỳ Hợp, Thái Hòa với diện tích tự nhiên khoảng 169.220 ha, đất sản xuất nông nghiệp 60.265 ha.
Hoàng Linh
