Khám phá, trải nghiệm làng chài cổ Gò Cỏ, Sa Huỳnh

Hoang sơ Gò Cỏ

Bởi lẽ, qua hàng ngàn năm tồn tại và phát triển, làng vẫn còn ẩn chứa nhiều di chỉ nền văn hóa Sa Huỳnh. Qua khảo cổ học các nhà khảo cổ đã phát hiện nơi đây còn có nhiều dấu tích đường làng, hàng rào giếng cổ, ruộng bậc thang được xếp tỉ mỉ bằng đá granite có niên đại khoảng 250 đến 400 triệu năm.

Hiện cả làng có 12 giếng cổ và nhiều mương đá thủy lợi cổ xưa. Phương tiện đánh bắt thô sơ, nghề lưới chà vẫn còn được người dân Gò Cỏ gìn giữ. Trải qua hàng ngàn năm tác động của thời tiết và chiến tranh tàn phá, nhưng làng Gò Cỏ vẫn tồn tại, hoang sơ. Những con đường làng quanh co, hàng dừa cao vút, cả ngày không nghe tiếng chó sủa, chỉ nghe có tiếng gà gáy và tiếng người dân sinh hoạt trong các gia đình. Đời sống người dân Gò Cỏ diễn ra hàng ngày khá bình dị.

Buổi sáng đàn ông đi ra biển đánh bắt cá bằng cách thả chà, câu và bủa lưới. Phụ nữ ở nhà, thì vá lưới và chăm sóc rau màu trong vườn. Buổi tối mọi người trong làng tụ họp hát bài chòi và tự sáng tác bài chòi để sinh hoạt văn nghệ cho vui. Về làng Gò Cỏ, chúng ta như sống lại thời kỳ cổ xưa của cư dân vùng biển Quảng Ngãi. Vài năm trở lại đây, nhờ sự hỗ trợ giúp đỡ của Công ty Đoàn Anh Dương nên người dân làng chài cổ Gò Cỏ, Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi đã nhận thức được bảo tồn văn hóa liên kết phát triển du lịch là con đường xóa đói giảm nghèo bền vững.

Năm 2018 cán bộ Công ty về với dân làng bắt đầu công việc tuyên truyền cho dân hiểu, đây là ngôi làng cổ, là “con gà đẻ trứng vàng đang ngủ quên”.Và đồng bào muốn thoát nghèo không còn cách nào khác là làm du lịch cộng đồng. Lúc đầu nghe tên gọi du lịch cộng đồng khá lạ lẫm, nhiều người trong làng không tin nên công việc triển khai thành lập Hợp tác xã du lịch cộng đồng gặp rất nhiều khó khăn.

Anh Đoàn Sung, Giám đốc công ty Đoàn Ánh Dương cho biết: Để tháo gỡ khó khăn, công ty đã tổ chức cho hàng chục hộ dân trong làng đi tham quan các mô hình du lịch công đồng trong và ngoài tỉnh. Cuối cùng sau những chuyến đi người dân Gò Cỏ đã nhận thức muốn xóa đói giảm nghèo phải phát triển mô hình du lịch cộng đồng.

Cả làng làm du lịch cộng đồng

Sau những chuyến tham quan học tập kinh nghiệm, đầu năm 2019 mô hình Hợp tác xã du lịch cộng đồng Gò Cỏ được thành lập.Giám đốc HTX là cô gái trẻ, xinh đẹp Nguyễn Thị Diễm Kiều. Do yêu ngôi làng cổ xanh sạch đẹp nên cô gái tên Kiều, nhiêt tình giúp bà con phát triển mô hình du lịch cộng đồng.

Sau 04 năm hoạt động, từ chỗ không có gì, bây giờ HTX đã xây dựng được các đội chuyên phục vụ các đoàn khách du lịch trong nước và quốc tế, khám phá trải nghiệm du lịch Gò Cỏ. Toàn làng có 78 hộ, trong đó có 15 hộ đã xây dựng được mô hình du lịch Homstay. Mỗi ngày khách đến cùng ăn, cùng ở cùng lao động sản xuất với người dân, chỉ tốn 75.000đồng/người.

Chia tay Gò Cỏ, một chiều Thu, người dân làng Gò Cỏ vẫn còn nhắn gửi tôi bao nỗi niềm như: Làm sao nhà báo tuyên truyền cho các sở, ngành đoàn thể và chính quyền các cấp, giúp dân Gò Cỏ liên kết du lịch và được vay vốn ưu đãi của các tổ chức tín dụng. Làm sao 78 hộ dân trong làng, ai cũng có Homstay để bà con làm du lịch cộng đồng, vươn lên thoát nghèo và làm giàu bền vững. Lúc ấy, thương hiệu Gò Cỏ sẽ nổi tiếng khắp nơi trong và ngoài nước.

Và ngày ấy, nếu nhà báo có dịp quay lại làng Gò Cỏ sẽ thấy đổi thay hơn. Và hiện nay, người dân Gò Cỏ đang tích cực vận động con em của làng đi làm ăn xa, quay về làng cùng dân làng làm du lịch cộng đồng. Tôi mong điều ấy sớm trở thành hiện thực để vùng đất văn hóa cổ Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi có một điểm du lịch lý tưởng, du khách nô nức tìm về.

Bài và ảnh Trần Đình Quang - Văn Xuân