Tất cả các dự án đều có sai sót về dự toán
Các dự án do Ban QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa là chủ đầu tư dự án gồm: Dự án đường từ QL1A đến điểm đầu tuyến đường Đông Tây đi cảng Nghi Sơn; Dự án đầu tư xây dựng các tuyến đường giao thông trục chính phía Tây KKT Nghi Sơn; Dự án đường giao thông vào Nhà máy xi măng Công Thanh; Dự án đường ống nước thô từ hồ Yên Mỹ về hồ Đồng Chùa; Dự án hệ thống chiếu sáng QL1A đoạn qua KKT Nghi Sơn và dự án mở rộng đường vào Mỏ Sét – KKT Nghi Sơn.
Khu công nghiệp Kinh tế Nghi Sơn tại huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa.
Về công tác lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế, dự toán của tất cả các dự án trên đều có sai sót. Cụ thể, Dự án đường từ QL1A đến điểm đầu tuyến đường Đông Tây 4, đi cảng Nghi Sơn đã tính thừa chi phí giám sát đánh giá đầu tư 2.109 triệu đồng, chi phí quản lý dự án là 1.229 triệu đồng, chi phí giám sát thi công xây dựng công trình là 795 triệu đồng.
Dự án đầu tư xây dựng các tuyến giao thông trục chính phía tây khu kinh tế Nghi Sơn đã tính thừa chi phí giám sát đầu tư lên tới 1.115 triệu đồng, chi phí quản lý dự án 966 triệu đồng và chi phí giám sát thi công xây dựng công trình là 1.071 triệu đồng…
Ngoài ra, một số dự án chưa kiểm tra năng lực thực tế của nhà thầu khảo sát xây dựng bao gồm nhân lực, thiết bị khảo sát tại hiện trường, phòng thí nghiệm được sử dụng so với phương án khảo sát xây dựng được duyệt và quy định của hợp đồng xây dựng. Chưa có thông báo chấp thuận nghiệm thu báo cáo kết quả khảo sát xây dựng bằng văn bản đến nhà thầu khảo sát. Thậm chí, hồ sơ thiết kế thiếu bản vẽ chi tiết cống ly tâm các loại còn xác định khối lượng thi công đào, đắp nền đường …chỉ ước tính thiếu cơ sở.
Dự án Đường từ QL 1A đến điểm đầu tuyến đường Đông Tây 4, đi cảng Nghi Sơn thì hồ sơ thiết kế chưa thống nhất với bản vẽ điển hình và bản vẽ chi tiết làm tăng giá trị gói thầu xây lắp 10.464 triệu đồng. Mặt khác, đơn giá của một số vật tư không có trong Công bố giá của liên sở Xây dựng- tài chính nhưng đơn vị tư vấn thiết kế không thu thập được các báo giá của nhà sản xuất hoặc nhà cung ứng vật liệu xây dựng để lựa chọn mức giá phù hợp.
Những sai phạm này, Kiểm toán nhà nước đã chỉ rõ trách nhiệm thuộc về Ban QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa, Ban QLDA ĐTXD khu vực KKT Nghi Sơn và các KCN Thanh Hóa.
Sai phạm tràn lan…
Về công tác thương thảo, ký kết hợp đồng Dự án Đầu tư xây dựng các tuyến giao thông trục chính phía Tây – KKT Nghi Sơn. Sai phạm tại đây của Ban QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa là hợp đồng thiết kế - thi công không quy định chi tiết thời gian hoàn thành thiết kế BVTC để xác minh thời điểm thi công làm cơ sở cho tạm ứng hợp đồng, chưa có điều khoản quy định mức thu hồi tạm ứng qua các lần thanh toán theo quy định.
Mặt khác, công tác quản lý tiến độ, chất lượng thi công công trình ở đây cũng có vấn đề khi để xảy ra tình trạng có tới 03/06 dự án chậm tiến độ, 02/06 dự án có khả năng chậm tiến độ. Một số dự án thiếu biên bản kiểm tra các điều kiện khởi công công trình xây dựng theo quy định của điều 107 Luật Xây dựng. Cùng với đó, công tác ghi chép nhật ký thi công phản ánh chưa đầy đủ nội dung công việc theo quy định. Bản vẽ hoàn công chưa được lập đầy đủ hoặc chưa đo đạc xác định kích thước, thông số thực tế các bộ phận công trình bị che khuất trước khi tiến hành công việc tiếp theo…
Ngoài ra, công tác tạm ứng, thu hồi tạm ứng của Ban QL KKT Nghi Sơn cho nhà thầu chưa đảm bảo quy định. Do tiến độ thi công chậm nên đến thời điểm hiện tại, số dư tạm ứng chưa thu hồi của các dự án trên còn lớn làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
Song song với đó, công tác nghiệm thu thanh toán khối lượng hoàn thành qúa trình nghiệm thu thanh toán khối lượng hoàn thành, các Ban QLDA và tư vấn giám sát chưa kịp thời phát hiện và loại trừ những hạng mục khối lượng do sai sót từ các khâu thiết kế dự toán và đấu thầu.
Dự án Hệ thống điện, chiếu sáng QL 1A đoạn qua Khu kinh tế Nghi Sơn không thuộc danh mục các dự án được bố trí kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2016- 2020 nhưng UBND tỉnh Thanh Hóa chưa rà soát, bổ sung vào kế hoạch vốn trung hạn mà vẫn bố trí vốn đầu tư, chưa tuân thủ quy định tại Điều 56, Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13.
Tổng giá trị xử lý tài chính 06 dự án được kiểm toán chi tiết là hơn 75 tỷ đồng, bao gồm giảm thanh toán: 23.574.664.000 đồng, giảm giá trị hợp đồng 28.111.790.000 đồng, giảm giá trị dự toán 23.442.365.000 đồng.
Với những sai sót này, phía Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị Ban QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa điều chỉnh sổ kế toán, số liệu tài chính tại 06 dự án cho phù hợp với kết luận của kiểm toán nhà nước.Đôn đốc các nhà thầu thi công xây dựng tập trung vật tư, thiết bị và nhân công thi công các hạng mục còn lại, sớm hoàn thành đưa công trình vào khai thác sử dụng nhằm phát huy hiệu quả đầu tư của các dự án…
Tổ chức kiểm điểm cá nhân và tập thể có liên quan
Trao đổi với phóng viên, ông Hà Thọ Đại- Phó phòng Kế hoạch Tổng hợp QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa (được sự ủy quyền của ông Nguyễn Văn Thi, Giám đốc Ban) cho biết: Về cơ bản, công tác quản lý dự án đầu tư được Ban QLDA thực hiện cơ bản tuân thủ các quy định hiện hành, công tác kế toán thực hiện chế độ kế toán đơn vị Chủ đầu tư cơ bản tuân thủ theo thông tư số 195/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 của Bộ Tài chính về hướng dẫn kế toán áp dụng cho đơn vị chủ đầu tư. Tuy nhiên, một số vấn đề tồn tại thì phía Ban cũng đã và đang có các phương hướng giải quyết.
Ông Hà Thọ Đại- Phó phòng Kế hoạch Tổng hợp QL KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa trong buổi làm việc với báo chí
Liên quan đến việc nộp ngân sách nhà nước tiền bảo vệ, phát triển đồng lúa 8.724.042.250 đồng đối với dự án đầu tư xây dựng các tuyến giao thông trục chính phía Tây- Khu KKT Nghi Sơn vẫn chưa thực hiện. Vị đại diện cho Ban QL KKT Nghi Sơn cho biết: “Hiện nay thì vẫn chưa rõ ràng giữa bên Ban hay bên UBND Huyện Tĩnh Gia là đơn vị thực hiện điều này. Và kinh phí cũng chưa “rót” về nên chưa thực hiện thôi. Nếu đã cấp về mà không thực hiện thì mới là vấn đề sai phạm”.
Đề cập đến Dự án Hệ thống điện, chiếu sáng QL 1A đoạn qua Khu kinh tế Nghi Sơn không thuộc danh mục các dự án được bố trí kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2016- 2020 nhưng vẫn được bố trí vốn đầu tư thì ông Đại từ chối trả lời vấn đề trên.
Còn với vấn đề tổng giá trị xử lý tài chính 06 dự án được kiểm toán chi tiết là hơn 75 tỷ đồng thì bên phía Ban cho biết đã yêu cầu nhà thầu giảm trừ và đã ký Hợp đồng điều chỉnh theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Phần thu hồi về phụ thuộc vào các phần tiếp theo của công trình.
Trước những sai phạm hàng loạt tại 06 dự án đã được Kiểm toán nhà nước chỉ rõ, thì bên phía Ban QL KKT Nghi Sơn có trách nhiệm như thế nào? Thì ông Đại cho biết: Chúng tôi xin nhận trách nhiệm về công tác quản lý. Cũng như chưa quyết liệt với chính quyền địa phương (hoặc là báo cáo các cấp có thẩm quyền) để tạo mặt bằng cho phía đơn vị thi công thực hiện theo đúng tiến độ dự án.
Phần Ban thì đã thực hiện tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân liên quan và kiến nghị lên UBND tỉnh để có hướng giải quyết.
Quá trình Kiểm toán đã giúp chỉ ra các sai sót trong các dự án để bên chủ đầu tư có hướng quản lý các công trình tốt hơn. Cũng như giúp ích cho công tác điều hành chỉ đạo được rút kinh nghiệm về quản lý trong những công trình sau.
Lê Nam- Hoài Thu
