Lãi suất liên ngân hàng tăng trở lại, ngân hàng bắt đầu điều chỉnh huy động
Lãi suất qua đêm trên thị trường liên ngân hàng trong ngày đầu tháng 8 đã tăng trở lại mức 5,36%, sau khi giảm nhẹ vào cuối tháng 7. Mức tăng này cho thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng đang chịu áp lực lớn hơn so với giai đoạn trước, đặc biệt nếu so với thời điểm lãi suất chỉ dao động 2–3% hồi tháng 6.
Nhiều ngân hàng đã có động thái điều chỉnh tăng lãi suất huy động từ tháng 7, trong đó có cả những nhà băng lớn. Techcombank nâng lãi suất kỳ hạn 1–36 tháng thêm 0,1–0,2%; VPBank tăng 0,1% với các kỳ hạn tương tự; Sacombank điều chỉnh mạnh hơn với mức tăng 0,3% cho tiền gửi trực tuyến. Các ngân hàng số như VCBNEO hay Cake by VPBank cũng tăng lãi suất nhằm cạnh tranh thu hút dòng tiền gửi từ dân cư.
Nguyên nhân chính của động thái này xuất phát từ tốc độ tăng trưởng tín dụng đang vượt xa tăng trưởng tiền gửi. Theo Cục Thống kê, đến ngày 26/6/2025, tín dụng toàn hệ thống đã tăng 8,3% so với đầu năm, trong khi tiền gửi chỉ tăng 6,11%, tạo ra chênh lệch gần 400.000 tỉ đồng. Áp lực về nguồn vốn khiến các ngân hàng phải linh hoạt hơn trong chính sách lãi suất nhằm bảo đảm thanh khoản.
Tín dụng duy trì đà tăng mạnh, ngân hàng phát hành trái phiếu để bổ sung vốn
Tăng trưởng tín dụng cao vẫn đang là xu hướng chủ đạo trong năm 2025. Nhiều ngân hàng ghi nhận mức tăng mạnh về dư nợ trong 6 tháng đầu năm như VPBank (18,6%), SHB (14,4%), Nam A Bank (14,7%), NCB (22%), MB (12,5%), TPBank (11,7%). Các ngân hàng lớn cũng không nằm ngoài xu hướng này với Techcombank tăng 10,6%, Vietcombank tăng hơn 11% và VietinBank tăng 10%.
Số liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy tăng trưởng tín dụng đến cuối tháng 7 đạt 9,8% so với cuối năm 2024, tăng tới 19,75% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức cao nhất trong nhiều năm gần đây, và dự kiến tín dụng cả năm có thể đạt từ 18–20% khi các tháng cuối năm là giai đoạn nhu cầu vay vốn tăng cao.
Để đáp ứng nguồn vốn cho hoạt động cho vay, nhiều ngân hàng đã tích cực phát hành trái phiếu. Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam cho biết, từ đầu năm đến nay, nhóm ngân hàng đã phát hành hơn 215.460 tỉ đồng trái phiếu, chiếm hơn 75% tổng lượng phát hành toàn thị trường. Đồng thời, nhóm này cũng đứng đầu về giá trị mua lại trước hạn với hơn 81.800 tỉ đồng, cho thấy nhu cầu tái cơ cấu danh mục nợ và linh hoạt hóa nguồn vốn.
Chính sách nới lỏng mạnh tay, đầu tư công đẩy mạnh, tỷ giá và lạm phát gây sức ép lên lãi suất
Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng vào cuối tháng 7 theo hướng chủ động nới hạn mức. Động thái này cho thấy chính sách tiền tệ đang tiếp tục hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025.
Cùng với đó, chính sách tài khóa cũng đang được mở rộng mạnh mẽ hơn. Dự kiến trong năm nay, giải ngân đầu tư công đạt khoảng 800.000 tỉ đồng, tăng 21% so với năm 2024 và hoàn thành 87% kế hoạch. Hoạt động này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn đẩy nhanh tốc độ cung tiền, từ đó tạo áp lực lên lạm phát và lãi suất.
Hiện lạm phát vẫn đang trong tầm kiểm soát, nhưng với cả hai chính sách tài khóa và tiền tệ đều trong trạng thái nới lỏng, nguy cơ lạm phát tăng cao là điều không thể loại trừ. Để giữ được sức hấp dẫn của kênh tiền gửi trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản, vàng và ngoại tệ đều đang hút dòng vốn, lãi suất huy động khó có thể giảm sâu.
Tỷ giá đô la Mỹ/tiền đồng cũng đang tạo thêm áp lực. Kể từ sau khi Mỹ công bố áp thuế đối ứng lên hàng hóa nhập khẩu, đồng USD tăng giá mạnh trên thị trường quốc tế. Chỉ số USD Index đã tăng 2% trong vòng một tháng, khiến tỷ giá trong nước có xu hướng nhích lên. Khi tỷ giá tăng, để giữ chân dòng tiền nội tệ, lãi suất tiền đồng buộc phải duy trì ở mức hấp dẫn hơn.
Ngân hàng Nhà nước cam kết ổn định lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng
Ngày 4/8, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức Hội nghị triển khai các giải pháp ổn định lãi suất huy động, giảm lãi suất cho vay. Theo thống kê, lãi suất tiền gửi bình quân phát sinh mới hiện ở mức 4,18%/năm, trong khi lãi suất cho vay bình quân giảm xuống còn 6,53%/năm, thấp hơn 0,4 điểm phần trăm so với cuối năm 2024.
Cơ quan điều hành đã yêu cầu các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, tăng cường chuyển đổi số, chia sẻ một phần lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay. Đây là nỗ lực nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn dễ dàng hơn trong bối cảnh nền kinh tế cần duy trì tốc độ phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu kép là hỗ trợ tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, điều hành lãi suất trong giai đoạn tới sẽ là một bài toán khó, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các công cụ tiền tệ, tài khóa và quản lý thị trường.
Phương Thảo (t/h)
