Năm 2023, ưu tiên hàng đầu không phải là tăng trưởng, mà phải giữ cho được ổn định kinh tế vĩ mô

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) đều lên tiếng cảnh báo nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu đang cận kề. Viễn cảnh kinh tế toàn cầu năm 2023, vì thế, càng trở nên u ám hơn. Kinh tế Việt Nam sẽ chịu tác động không nhỏ, bởi có độ mở lên tới 200%.

Câu hỏi đặt ra là làm sao để Việt Nam vượt thách thức và đạt được mục tiêu đề ra trong một năm mà ngay cả người đứng đầu Chính phủ cũng phải thừa nhận là “khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi”?

“Thị trường nội địa gần 100 triệu dân sẽ là bệ đỡ vô cùng quan trọng cho các doanh nghiệp, ngay cả trong bối cảnh kinh tế thế giới rơi vào khủng hoảng, thị trường thế giới thu hẹp”, ông Hoàng Văn Cường, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân nói và bày tỏ quan điểm rằng, ngay từ lúc này, cần phải tăng cường nguồn lực để doanh nghiệp giữ vững thị trường trong nước, đồng thời khai thác thế mạnh của các hiệp định thương mại nhằm mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Trên thực tế, dù thách thức với tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023 là rất lớn, song dự báo của các tổ chức quốc tế đều cho rằng, mục tiêu tăng trưởng 6,5% là khả thi. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương khẳng định điều này, sau khi chỉ ra một loạt động lực cho tăng trưởng kinh tế năm 2023, như khu vực dịch vụ, tiêu dùng nội địa phục hồi nhanh, xuất khẩu tăng trưởng tích cực, đầu tư công được dành một ngân khoản lớn. Thậm chí, có những dự báo, như của ADB, cho rằng, kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng cao hơn mục tiêu 6,5%.

Nhưng không chỉ là tăng trưởng, vấn đề lớn nhất đối với kinh tế Việt Nam hiện nay là ổn định kinh tế vĩ mô. “Năm 2023, ưu tiên hàng đầu không phải là tăng trưởng, mà phải giữ cho được ổn định kinh tế vĩ mô”, ông Trần Hoàng Ngân, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng nói.

Trong kế hoạch năm 2023, Chính phủ cũng nhất quán quan điểm điều hành là ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Tiến sỹ Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam phân tích: Ổn định vĩ mô không chỉ đơn thuần là lạm phát, mà còn rất nhiều vấn đề, như nợ xấu, sự biến động của các thị trường bất động sản, tài chính…

Nhìn trên khía cạnh này, rõ ràng, kinh tế Việt Nam đang đối mặt với những thách thức không nhỏ. Cú sốc thị trường trái phiếu, rồi sự biến động bất thường trên thị trường bất động sản, sự sụt giảm của thị trường chứng khoán, thậm chí cả những vấn đề đối với mặt hàng xăng dầu… là những vấn đề mà kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt. Nền kinh tế như đang đi trên dây, với quá nhiều rủi ro.

Chuyên gia kinh tế Hoàng Văn Cường cũng lo lắng, sang năm 2023, khi thời hạn hỗ trợ các chính sách tài khóa kết thúc, các doanh nghiệp vừa phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính hiện tại, vừa phải trả nợ dần các khoản tiền được giãn, hoãn trong 02 năm qua. Cùng với đó, doanh nghiệp còn phải thanh toán các khoản nợ đến hạn phải trả.

“Trong bối cảnh kinh tế nếu rơi vào khủng hoảng, thị trường thu hẹp, nghĩa vụ tài chính nặng nề như trên sẽ đẩy nhanh doanh nghiệp đi đến bờ vực phá sản”, ông Cường nói và cho rằng, ngay từ bây giờ, phải chuẩn bị sẵn phương án hỗ trợ doanh nghiệp đối phó kịch bản xấu nhất khi xảy ra khủng hoảng kinh tế.

“Chính sách tài khóa ngược để hỗ trợ doanh nghiệp là giải pháp lựa chọn phù hợp trong bối cảnh hiện nay”, ông Cường nhấn mạnh.

Chuyên gia kinh tế, Tiến sỹ Vũ Đình Ánh dự báo, lạm phát năm sau sẽ cao hơn năm nay. Do đó, việc đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô luôn là mục tiêu hàng đầu của Việt Nam. Đồng thời, TS. Ánh nhấn mạnh, sẽ không có chuyện hy sinh kiểm soát lạm phát để đổi lấy mục tiêu tăng trưởng.  

Ông Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng CIEM nêu ý kiến, việc lựa chọn chính sách tiền tệ và tài khóa trong trạng thái kinh tế lạm phát cao, rủi ro vĩ mô lớn, sản xuất đình trệ, là rất phức tạp, khó khăn thách thức. Nhà hoạch định chính sách đứng trước cả hai nguy cơ: Lạm phát và suy thoái. Phần lớn các nước đã lựa chọn hy sinh tăng trưởng để kìm hãm lạm phát bằng các biện pháp thắt chặt, tăng lãi suất. Trong tình hình này, Việt Nam đã có lựa chọn khác, vừa thúc đẩy phục hồi, vừa ổn định kinh tế vĩ mô.

Nguyễn Vân Quỳnh (t/h)