Minh bạch chi phí và quyền lợi của người lao động
Theo quy định của chương trình ESD, số tiền tối đa mà người lao động phải trả cho cơ quan phái cử tại Việt Nam sẽ không vượt quá hai tháng lương họ nhận được tại Nhật Bản. Khoản chi phí này được tính toán dựa trên mức lương hàng tháng đã được ghi rõ trong kế hoạch ESD, sau đó nhân đôi. Ông Takeuchi Motoshi, đại diện Tổng cục Quản lý xuất nhập cảnh và lưu trú Nhật Bản, cho biết quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng người lao động phải nộp mức phí quá cao như trong chương trình thực tập sinh kỹ năng trước đây.
Quy định mới cũng yêu cầu cơ quan phái cử phải công khai rõ ràng cách tính phí trên internet hoặc các phương tiện phù hợp khác. Mọi khoản chi phí thu từ người lao động cần được thông báo cụ thể cho cả người lao động và các tổ chức hỗ trợ quản lý để đảm bảo minh bạch và tránh phát sinh bất đồng sau này.
Người lao động tham gia chương trình ESD sẽ được trả lương bằng hoặc cao hơn so với lao động người Nhật làm cùng một vị trí. Đây là một trong những nguyên tắc quan trọng nhằm đảm bảo công bằng và tránh phân biệt đối xử giữa lao động trong nước và lao động nước ngoài. Lương của họ sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản ngân hàng hoặc tổ chức tài chính do họ chỉ định.
Điều kiện tham gia và cơ hội phát triển
Để tham gia chương trình ESD, người lao động phải đáp ứng một số tiêu chuẩn như: đủ 18 tuổi trở lên, có sức khỏe tốt, không có tiền án tiền sự. Trước khi xuất cảnh, họ phải đạt trình độ tiếng Nhật tương đương A1 và tham gia khóa đào tạo dự bị kéo dài tối thiểu 220 giờ. Sau khi nhập cảnh, người lao động sẽ tiếp tục được đào tạo tiếng Nhật, kỹ năng sống, luật lao động, và hướng đến trình độ A2.
Chương trình ESD có thời hạn 3 năm, trong đó người lao động sẽ được đào tạo kỹ năng, học tiếng Nhật và chuẩn bị để thi lấy chứng chỉ kỹ năng đặc định (SSW). Nếu vượt qua kỳ thi SSW và đạt trình độ tiếng Nhật theo yêu cầu, họ sẽ có cơ hội chuyển sang visa "kỹ năng đặc định số 1" (SSW1), được phép ở lại làm việc tại Nhật tới 5 năm, và thậm chí chuyển tiếp sang kỹ năng đặc định số 2 (SSW2) với thời gian lưu trú không giới hạn. Đối với những người chưa thi đỗ SSW1, họ được gia hạn lưu trú thêm 1 năm để thi lại. Đây là một lộ trình dài hạn, mở ra cơ hội ổn định nghề nghiệp cho người lao động Việt Nam tại Nhật Bản.
Để tham gia chương trình, không chỉ người lao động mà cả các tổ chức liên quan cũng phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Đơn vị thực hiện ESD (thường là doanh nghiệp hoặc tổ chức tiếp nhận lao động) phải đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, đội ngũ hướng dẫn viên, môi trường sinh hoạt - làm việc đúng tiêu chuẩn. Đồng thời, họ phải ký kết hợp đồng minh bạch, quy định rõ trách nhiệm, quyền lợi, không để xảy ra tình trạng bóc lột hoặc vi phạm pháp luật lao động. Chính phủ Nhật Bản đang xây dựng Thông tư hướng dẫn để thực hiện chương trình này, với bộ quy tắc, tiêu chí chặt chẽ hơn
Tâm An (t/h)
