Nước mắt người giữ rừng dưới chân núi Tam Đảo

Ông Trần Văn Ba còn nhiều trăn trở về công tác bảo vệ rừng tại địa phương

Kỳ 1: Sống cùng rừng

Ông là Trần Văn Ba, 65 tuổi, người dân tộc Sán Dìu thuộc xã miền núi Minh Quang nằm ở phía Đông Nam của huyện Tam Đảo. Nơi đây phần lớn dân số là người dân tộc Sán Dìu.

Minh Quang cũng được biết đến với tiềm năng du lịch hấp dẫn nơi có cảnh đẹp tự nhiên của Hồ Xạ Hương, đập Bản Long… Với diện tích rừng khá lớn, khoảng hơn 3000ha, chủ yếu thuộc rừng Quốc gia Tam Đảo. Nhưng để có được những cánh rừng nguyên vẹn, những khu vùng đệm xanh mát thì không hề giản đơn.

Người “canh giấc rừng già”, ông Trần Văn Ba kể, từ năm 1991 ông và gia đình đã được giao khoán bảo vệ rừng và trồng rừng cho Lâm trường Tam Đảo (nay là Trung tâm phát triển nông lâm Vĩnh Phúc). Năm 1994, ông còn nhận khoán trồng rừng cho Ban quản lý rừng cấm Tam Đảo (nay là Vườn Quốc gia Tam Đảo). Trong suốt thời gian gần 30 năm, gia đình ông đã trồng và trông nom bảo vệ với diện tích gần 1.000ha rừng.

Ông Ba còn được tín nhiệm bầu làm Tổ trưởng tổ bảo vệ rừng của xã theo Quyết định số 1796/QĐ-UB ngày 11/7/1998 của UBND tỉnh Vĩnh Phúc. Với công sức và tâm huyết đã bỏ ra trong thời gian qua, ông Ba đã được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Bằng khen của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Bằng khen của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc và nhiều giấy khen của UBND huyện Bình Xuyên, Vườn Quốc gia Tam Đảo, Chi cục Kiểm lâm Vĩnh Phúc…

Theo lời kể của ông Ba, công tác quản lý và bảo vệ rừng trong cộng đồng người dân tộc thiểu số là vô cùng khó khăn, gian khổ. Trước đây, cuộc sống của đại đa số người dân trong xã còn gặp rất nhiều khó khăn. Quan niệm của người đồng bào thì rừng là của thiên nhiên không là của nhà ai cả, ai muốn lấy gì thì lấy, muốn đốt, muốn chặt để làm nương rẫy là tùy thuộc vào khả năng của từng hộ gia đình.

Với quan niệm như thế, người đồng bào cứ vào rừng chặt phá, khai hoang để mưu sinh. Để làm thay đổi được những quan điểm ấy nhất thời là rất khó. Song, với nhiệt huyết của bản thân, sự đam mê với núi rừng ông Ba đã cùng nhiều người dân đứng ra vận động bà con trong xã không đốt phá rừng, cùng nhau trồng, trông nom tạo nên những cánh rừng tươi xanh. Nhiều khi ông Ba phải gánh chịu không ít những mất mát cả về vật chất lẫn tinh thần. Dù vậy, ông vẫn quyết tâm giữ gìn từng tất đất, không để rừng bị xâm lấn.

Ông Ba chỉ vào một công trình có dấu hiệu xâm lấn đất rừng

Ông Trần Văn Ba tâm sự: “Tôi và gia đình phải chịu những ánh mắt và lời nói thiếu thiện chí, những lời nguyền rủa của bà con hàng xóm, thậm chí cả nội tộc gia đình. Có những bữa cỗ không được mời hoặc có được mời nhưng không có người ngồi cùng hay ngồi nhưng họ chỉ ăn mà không hề trò chuyện”.

“Tinh thần đã vậy, về vật chất còn bi đát hơn, gia đình nuôi được 6 con bò giống thì bị chặt đuôi và chặt khoeo hết. Hoa màu ngoài đồng gần được thu hoạch thì bị phá hoại. Để tránh thiệt hại về kinh tế tôi đành bỏ cả chăn nuôi lẫn trồng trọt để tập trung vào công tác trồng rừng và bảo vệ rừng cho đến ngày nay”- ông Ba cho biết thêm.

Là một tổ trưởng bảo vệ rừng gần 30 năm với bao nhọc nhằn, phụ cấp chỉ vỏn vẹn 275.000đ/tháng nhưng ở đâu có cháy rừng, có sự xâm lấn là ở đó ông có mặt. Gia đình ông Trần Văn Ba đã bỏ cả việc trồng trọt, chăn nuôi để có thể có thể tham gia vào việc chăm sóc, bảo vệ rừng cho đến ngày hôm nay.

Những vất vả về vật chất không làm ông nản lòng nhưng những nỗi khổ về tinh thần luôn bám riết theo ông nhất là mới đây trong “cuộc chiến” giữ đất rừng mà ông đang là người chịu nhiều uất ức…

Giờ đây, khi những cái nhìn thiếu thiện cảm của người dân cũng đã dần vơi đi. Tuy nhiên, những sai phạm của chính quyền địa phương trong việc giao đất, giao rừng mới là điều mà hiện giờ ông Ba bức xúc và trăn trở nhất.

Long Trần – Đức Hạnh