Techcombank và những "phi vụ" lùm xùm dư luận

Những lần dính dáng tới pháp luật

Cụ thể, chiều 24/4/2017 vừa qua, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C46 bộ Công an) vừa phát lệnh truy nã đối với Lương Hữu Lâm, nguyên Giám đốc và Đinh Thị Hiền, nguyên Phó Giám đốc ngân hàng Techcombank TP.HCM về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Ngân hàng Techcombank có không ít lần dính dáng tới pháp luật

Thông tin thu thập được cho thấy, trước đó, cơ quan CSĐT bộ Công an đã ra lệnh khởi tố, bắt tạm giam đối với 2 bị can Lương Hữu Lâm và Đinh Thị Hiền, tuy nhiên 2 người này đã trốn ra nước ngoài. Việc ông Lâm và bà Hiền bị khởi tố, truy nã do cơ quan công an xác định, 2 người đã gây thiệt hại cho Techcombank khoảng 30 tỷ đồng.

Theo tìm hiểu của PV, trong những năm trở lại đây ngân hàng Techcombank đã có không ít trường hợp dính vào vòng lao lý. Cụ thể vào năm 2013, Công ty Thuý Đạt (Nam Định) đã khởi kiện Techcombank do vi phạm nghĩa vụ thanh toán Thư tín dụng cho đối tác nước ngoài, khiến công ty bị thiệt hại nhiều tỷ đồng.

Cụ thể ngày 05/8/2014, Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định đã xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 02/2014/KDTM-PT về “Tranh chấp hợp đồng phát thư tín dụng” do bản án sơ thẩm trước đó của Tòa án nhân dân thành phố Nam Định bị kháng cáo và bị kháng nghị. Bản án phúc thẩm đã tuyên Techcombank phải bồi thường cho CTCP Thúy Đạt số tiền 4.149.120.938 đồng. Ngày 08/10/2014 Chi cục thi hành án dân sự thành phố Nam Định đã có quyết định cho thi hành án, yêu cầu Techcombank phải trả cho CTCP Thúy Đạt hơn 4,1 tỷ đồng.

Tuy nhiên, từ đó đến nay việc thi hành án chậm chạp đã gây nên sự bức xúc và tạo nên những diễn biến phức tạp. Ngày 30/11/2016, Chi cục thi hành án dân sự thành phố Nam Định ra hai quyết định “về việc thu hồi quyết định về thi hành án” sai luật định. Công ty Thúy Đạt lại tiếp tục khởi kiện Techcombank và Tòa án nhân dân thành phố Nam Định đang thụ lý, giải quyết.

Bởi vậy sáng ngày 12/01/2017, gần 50 nhân viên Khối Văn phòng của Công ty Thúy Đạt tại Khu công nghiệp Hòa Xá, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định đã bất ngờ kéo đến trụ sở Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) chi nhánh Nam Định (tại số 222, đường Quang Trung và số 257, đường Trần Hưng Đạo, thành phố Nam Định) đồng thanh phản đối, đòi Techcombank trả nợ số tiền trên.

Một vụ việc khác cũng khiến khách hàng bị mất trắng hàng tỷ đồng, đó là vào tháng 3/2012, Công an Tp.Hà Nội đã tiến hành khởi tố vụ án với bị can Trịnh Khải Hà, nguyên Phó phòng Dịch vụ khách hàng cá nhân của Techcombank, chi nhánh Chương Dương, Hà Nội, về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản khách hàng trong thời gian từ năm 2009 – 2010.

Theo đó, vị phó phòng này đã làm giả thông báo tín dụng để vay tiền của mỗi khách hàng với số tiền gần 1 tỷ đồng, tổng cộng lên đến gần 3 tỷ đồng. Số tiền này được Hà dùng vào  kinh doanh chứng khoán và bị thua lỗ nên đã bỏ trốn. Đến giữa tháng 11/2011, Công an Tp.Hà Nội đã phát hiện và bắt giữ Hà trong lúc đối tượng này đang lẩn trốn tại Cần Thơ.

Ngoài ra, vào năm 2011, C46 đã tiến hành khởi tố 7 bị can nguyên là các cán bộ của Techcombank và ngân hàng Hàng hải Việt Nam (MSB) với hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Trong số này có 5 bị can đã công tác tại Techcombank chi nhánh TP. Hồ Chí Minh gồm:

Trịnh Thị Thu Hà, nguyên phó giám đốc kiêm trưởng phòng dịch vụ khách hàng; Nguyễn Thị Thanh Hà, nguyên phó giám đốc kiêm trưởng phòng doanh nghiệp; Nguyễn Nam Huân nguyên chuyên viên khách hàng; Bùi Văn Hào và Nguyễn Thị Thành, nguyên cán bộ kho quỹ. Trong số này, bị can Nguyễn Thị Thanh Hà đã bỏ trốn và bị cơ quan điều tra ra quyết định truy nã.

Techcombank bị nghi ngờ vi phạm luật cạnh tranh?

Cuối tháng 3/2015, tại Trung tâm hội nghị TP Hải Phòng, UBND thành phố đã triển khai Ký kết thỏa thuận hợp tác với Techcombank. Đến ngày 17/7/2015, UBND TP Hải Phòng có văn bản số 3470/UBND-DN gửi “Thủ trưởng các Sở, ban ngành; Chủ tịch UBND các quận huyện; các đơn vị sự nghiệp công lập; các Ban Quản lý dự án thuộc thành phố; các doanh nghiệp trên địa bàn”. Theo văn bản này, ngày 31/3/2015, UBND TP Hải Phòng đã ký Thỏa thuận hợp tác Techcombank, song “việc triển khai còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng hợp tác và yêu cầu trong Thỏa thuận hợp tác”.

Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giữa ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng và ngân hàng Techcombank

Bởi vậy, UBND TP Hải Phòng yêu cầu: Đối với việc trả lương qua tài khoản, Giám đốc các Sở, ngành, đơn vị sự nghiệp công lập, UBND các quận huyện trên địa bàn thành phố “xem xét ưu tiên” thực hiện việc mở tài khoản thanh toán tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức của đơn vị mình (tài khoản ATM) tại Techcombank. Thời gian hoàn thành trong Quý III/2015.

Đối với các Quỹ thuộc thành phố quản lý, UBND TP Hải Phòng chỉ đạo Giám đốc Sở Tài chính có trách nhiệm báo cáo đầy đủ số dư tại thời điểm 30/6/2015 của các Quỹ do thành phố quản lý theo quy định không phải gửi tại Kho bạc Nhà nước (bao gồm cả các tổ chức hội, đoàn thể thuộc thành phố). Thủ trưởng các ngành, đoàn thể, đơn vị quản lý Quỹ có trách nhiệm mở tài khoản giao dịch tại Techcombank của các Quỹ đã được Sở Tài chính báo cáo. Thời gian hoàn thành trong tháng 8/2015.

TP Hải Phòng cũng yêu cầu các Ban quản lý dự án do thành phố quản lý “tập trung chuyển ngay tài khoản về giao dịch thanh toán và trả  lương tại Techcombank”, thời hạn thực hiện trong tháng 8/2015. Định kỳ vào ngày 10 và 20 hàng tháng, Giám đốc Sở Tài chính báo cáo Chủ tịch UBND thành phố tình hình và kết quả việc triển khai thực hiện các cam kết trong Thỏa thuận hợp tác giữa UBND thành phố và Techcombank.

Trước đó, vào tháng 10/2014, tỉnh Quảng Ninh đã có văn bản tương tự như văn bản của TP Hải Phòng, để chỉ đạo “ưu ái” sử dụng các dịch vụ ngân hàng của chính Techcombank. Nói khác đi, Techcombank sẵn sàng ký kết các thỏa thuận hợp tác với địa phương; đổi lại, địa phương “giúp chỉ đạo” các tổ chức, đơn vị, cơ quan thuộc quyền quản lý của mình mở tài khoản, gửi tiền, thực hiện giao dịch qua hệ thống Techcombank.

Tuy nhiên, sau khi một số cơ quan báo chí lên tiếng, ngày 16/10/2014 UBND tỉnh Quảng Ninh đã ký thu hồi tất cả các văn bản “chỉ định các cơ quan, đơn vị trên địa bàn giao dịch với Techcombank”. Lý giải về việc thu hồi văn bản này, đại diện UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết là do sau khi báo chí vào cuộc phản ánh và sau đó là Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công thương) xuống làm việc, nên UBND tỉnh Quảng Ninh làm vậy để cho khách quan và đảm bảo quy định.

Có thể nói, việc sử dụng chiêu bài “thỏa thuận hợp tác” với chính quyền đã khiến dư luận đặt câu hỏi, có hay không lợi ích nhóm trong việc ban hành văn bản ưu ái cho Techcombank của các địa phương, cho dù Luật Cạnh tranh vẫn có hiệu lực?. Ngoài ra, dư luận cũng cho rằng việc làm này của Techcombank là sự cạnh tranh không minh bạch.

Lê Đại (tổng hợp)