Thị trường trái phiếu doanh nghiệp 2024 sẽ phát triển theo chiều sâu để đảm bảo an toàn, minh bạch và hiệu quả

Cú “lội ngược dòng” nửa cuối 2023

Thị trường TPDN vừa khép lại một năm khó quên: Đóng băng trong nửa đầu năm và khởi sắc rõ rệt vào nửa cuối năm. Năm 2023, thị trường TPDN gặp nhiều khó khăn, bị tác động nặng nề sau những vụ việc trên thị trường tài chính tháng 10/2022, cùng với diễn biến xấu trên thị trường tài chính trong và ngoài nước. Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt trong các lĩnh vực có liên quan đến thị trường này, từ việc hoàn thiện khung khổ pháp lý đến duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường sản xuất kinh doanh.

Đánh giá về thị trường TPDN, bà Nguyễn Ngọc Anh - Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI cho rằng: Từ cuối năm 2022, toàn bộ các thành viên thị trường đều quan ngại về những điều sẽ xảy ra đối với thị trường TPDN trong năm 2023, nhưng đến thời điểm này, có thể nói rằng thị trường TPDN đã "hạ cánh mềm".

“Cùng với việc quyết liệt ban hành Nghị định 08/NĐ-CP để có cơ sở pháp lý giúp các bên cùng đàm phán và gia hạn thì việc đưa vào vận hành sàn giao dịch TPDN riêng lẻ thứ cấp trong một thời gian rất nhanh, chưa từng có tiền lệ cũng giúp hỗ trợ rất lớn cho việc xây dựng lại niềm tin của nhà đầu tư và thị trường. Thời điểm kết thúc năm 2023 cũng là thời điểm tất cả chúng ta đều thấy rằng một năm rất khó khăn đã đi qua và thực sự đây là cơ hội, tiền đề để sang năm 2024 sẽ có những tăng trưởng vượt bậc trong thị trường này”, bà Nguyễn Ngọc Anh kỳ vọng.

Cùng quan điểm, ông Trần Phú Việt - Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển sản phẩm, Khối thông tin tài chính (FiinGroup) cho biết, hoạt động phát hành TPDN trên thị trường sơ cấp 6 tháng cuối năm có sự phục hồi mạnh mẽ. Giá trị phát hành trong Quý 3/2023 và nửa đầu Quý 4/2023 lên tới hơn 161.000 tỷ đồng, tương đương 70% tổng giá trị phát hành từ đầu năm 2023. Riêng trong Quý 3/2023, giá trị phát hành TPDN thị trường sơ cấp tăng trưởng 180% so với cùng kỳ năm 2022. 

Trên thị trường thứ cấp, hoạt động phát hành đã trở nên sôi động hơn rất nhiều, kể từ khi có sàn giao dịch TPDN riêng lẻ hồi giữa tháng 7/2023. Thống kê cho thấy, giá trị giao dịch trung bình hàng ngày tăng rất mạnh, đặc biệt từ khoảng giữa tháng 10/2023, tầm 1.000-2.000 tỷ đồng mỗi ngày giao dịch.

Đến nay, gần 700 mã TPDN riêng lẻ được đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch, góp phần làm tổng giá trị giao dịch trên thị trường thứ cấp tăng trưởng mạnh mẽ. “Theo số lượng chúng tôi mới ghi nhận gần đây, giá trị giao dịch trung bình TPDN riêng lẻ đã lên tới 4.500 tỷ đồng – con số rất lớn và ấn tượng”, ông Việt chia sẻ.

Ông Việt cho rằng, khi thanh khoản của thị trường gia tăng, giao dịch đa dạng về số lượng và giá trị, lợi suất đầu tư sẽ dần được hình thành, là cơ sở để xây dựng đường cong lợi suất chung của toàn thị trường, đặc biệt khi kết hợp với hoạt động xếp hạng tín nhiệm.

Thách thức năm 2024?

Theo nhiều chuyên gia, sau thời gian phát triển nóng, đây chính là thời điểm để thay đổi “chất” cho thị trường TPDN.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiếp tục triển khai các giải pháp để ổn định và phát triển thị trường TPDN công khai, minh bạch, an toàn, bền vững nhằm khơi thông nguồn vốn trung và dài hạn cho đầu tư và phát triển.

Tuy nhiên, để phát triển bền vững thị trường TPDN, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho rằng, cần sự chung tay góp sức không chỉ từ phía chính sách quyết liệt của các cơ quan quản lý Nhà nước mà còn phụ thuộc vào nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia thị trường.

“DN có nghĩa vụ bố trí mọi nguồn lực để thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu đến hạn cho nhà đầu tư theo đúng cam kết. Trường hợp có khó khăn trong việc cân đối nguồn thực hiện chi trả, đề nghị DN phát hành chủ động đàm phán với nhà đầu tư để xem xét có các biện pháp hài hòa, hợp lý, hiệu quả để cơ cấu lại các khoản nợ trái phiếu, cơ cấu phương thức thanh toán phù hợp với tình hình thực tế và theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, DN phải tự thay đổi, chủ động xếp hạng tín nhiệm và thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, tăng cường công khai minh bạch, công bố thông tin về tình hình của DN để lấy lại niềm tin của thị trường và nhà đầu tư”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, khi tham gia mua và giao dịch TPDN, nhà đầu tư cần có hiểu biết đầy đủ về quy định của pháp luật, tiếp cận đầy đủ thông tin về DN phát hành và trái phiếu, đánh giá kỹ tình hình tài chính của DN phát hành, thận trọng đối với các dịch vụ tư vấn, phân biệt rõ sản phẩm TPDN với tiền gửi ngân hàng, đánh giá mức độ rủi ro tương xứng với lợi nhuận khi đầu tư trái phiếu và chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.

“Nhà đầu tư cần lưu ý rằng rủi ro của trái phiếu là rủi ro gắn với DN phát hành trái phiếu chứ không phải là rủi ro liên quan đến tổ chức phân phối trái phiếu, trong đó có các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu”, lãnh đạo Bộ Tài chính nêu rõ.

Ngoài ra, các tổ chức trung gian cung cấp các dịch vụ phát hành TPDN cần phải tuân thủ quy định của pháp luật. Các tổ chức tư vấn phát hành có trách nhiệm rà soát việc đáp ứng quy định về điều kiện phát hành và hồ sơ phát hành trái phiếu theo quy định pháp luật và không được tư vấn, hỗ trợ DN phát hành cung cấp thông tin sai sự thật hoặc dễ gây hiểu lầm cho nhà đầu tư về trái phiếu tại hồ sơ chào bán.

PV/Theo VOV.VN