Quy trình được thực hiện theo 3 bước, cụ thể:
Gồm bước 1 là phát hiện F0, bước 2 là xử lý "ổ dịch hộ gia đình" và bước 3 là điều tra, xử lý “ổ dịch cộng đồng”. Ổ dịch cộng đồng là khu vực dân cư có từ 2 hộ gia đình có F0 trở lên.
Bước 1, phát hiện F0: Trường hợp F0 được phát hiện thông qua xét nghiệm RT-PCR hoặc test nhanh từ các nguồn, như: bệnh viện, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, tự test nhanh… Các trường hợp có kết quả dương tính với xét nghiệm RT-PCR hoặc test nhanh đều được xem là F0 và đưa vào chăm sóc, quản lý.
Đối với trường hợp là người dân tự làm xét nghiệm, nếu không đủ chứng cứ để xác định rõ thì thực hiện lại xét nghiệm nhanh kháng nguyên.
Ban Chỉ đạo phòng chống dịch phường, xã, thị trấn phân công cho nhân viên chuyên trách hoặc Trạm Y tế thực hiện. Tất cả các phòng xét nghiệm, cơ sở y tế khi phát hiện trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19 phải nhập ngay thông tin vào phần mềm Quản lý chuỗi lây nhiễm (CDS).
Bước 2, xử lý ổ dịch gia đình: Nơi ở của F0 được xem là ổ dịch hộ gia đình và phải được xử lý ngay khi xác định thông tin F0.
Các thành viên cùng nhà với F0 phải được test nhanh và cách ly hộ gia đình 14 ngày kể từ ngày phát hiện ca F0 đầu tiên trong hộ, dán biển cảnh báo trước nhà: “ĐỊA ĐIỂM CÁCH LY Y TẾ PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19” (nền đỏ, chữ vàng).
F0 được thăm khám, đánh giá dấu hiệu suy hô hấp, nếu có thở nhanh hoặc khó thở hoặc SpO2 dưới 96% thì gọi tổ phản ứng nhanh đến cấp cứu và chuyển người bệnh vào bệnh viện. Nếu F0 không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ thì cho cách ly điều trị tại nhà (nếu đủ điều kiện) và cấp túi thuốc A-B, C. Nếu F0 không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ nhưng không đủ điều kiện cách ly và chăm sóc tại nhà (không có người chăm sóc, không có điều kiện phòng ngừa lây nhiễm trong gia đình), F0 sẽ tự đề nghị địa điểm cách ly phù hợp (tại cơ sở cách ly của doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cơ sở cách ly có thu phí, khu cách ly tập trung của địa phương).
Nếu phường xã phát hiện trên 10 hộ có F0 thì phải kích hoạt một trạm y tế lưu động để quản lý, chăm sóc F0 tại nhà, nếu trên 50-100 hộ có F0 thì kích hoạt thêm trạm y tế lưu động. Người trong hộ gia đình đang cách ly tự thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm trong gia đình, nhất là bảo vệ các đối tượng nguy cơ cao (người trên 65 tuổi, người trên 50 tuổi mắc bệnh nền, người béo phì có BMI>25, phụ nữ mang thai hoặc sau sinh 2 tuần); thực hiện xét nghiệm ngay cho người phát hiện có triệu chứng trong thời gian cách ly. Sau 14 ngày xét nghiệm lại toàn hộ gia đình để quyết định kết thúc cách ly.
Trong thời gian cách ly, nếu phát hiện thêm F0 trong cùng hộ gia đình thì không tính thêm thời gian cách ly cho những người còn lại trong hộ.
Bước 3, điều tra, xử lý ổ dịch cộng đồng: Ngay sau khi xác định ổ dịch hộ gia đình, cần khẩn trương rà soát, điều tra thông tin dịch bệnh trong khu vực, nếu có thêm trường hợp ổ dịch hộ gia đình khác trong cùng khu vực thì tiến hành điều tra sơ bộ để chẩn đoán ổ dịch cộng đồng dựa trên các tiêu chí gồm: có ít nhất 2 hộ gia đình có F0 trong cùng khu vực; mức độ giao lưu trong khu vực (hẻm nhỏ, chật hẹp, đông người, thói quen, tập quán sinh hoạt...); mức độ giao tiếp với bên ngoài khu vực (người trong khu vực là shipper hoặc làm việc trong các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao như chợ, siêu thị, nhà hàng, trung tâm thương mại, cơ sở y tế...); tình trạng tiêm chủng của dân cư trong khu vực; đã từng là ổ dịch.
Ổ dịch cộng đồng được tạm thời phong tỏa khu vực trong 24 giờ để thông báo cho người dân trong khu vực biết và tuân thủ các quy định quản lý ổ dịch. Trong vòng 2 đến 4 giờ, tất cả người dân trong ổ dịch sẽ được test nhanh để đánh giá mức độ nguy cơ.
Từ kết quả xét nghiệm tầm soát ổ dịch cộng đồng và đặc điểm khu vực dân cư, các ổ dịch được phân loại theo mức độ nguy cơ từ thấp đến rất cao.
Trong quá trình quản lý ổ dịch cộng đồng, ổ dịch được thường xuyên điều tra và đánh giá lại tình hình để quyết định việc mở rộng hoặc thu hẹp phạm vi ổ dịch.
Nguyễn Tùng - Hoàng Dương
