Theo VCCI, cơ chế kiểm soát hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp tư nhân thông qua việc yêu cầu cấp phép, dựa vào quy mô vốn hoặc lĩnh vực ngành nghề hiện chưa chứng minh được tính hợp lý và mục tiêu quản lý rõ ràng. Ngược lại, quy định này đang tạo ra rào cản đáng kể, hạn chế quyền tự do đầu tư kinh doanh và đi ngược với tinh thần khuyến khích đầu tư ra nước ngoài đã được khẳng định tại Luật Đầu tư.
VCCI cho rằng Nhà nước đang định hướng khuyến khích doanh nghiệp Việt mở rộng đầu tư quốc tế để khai thác, phát triển thị trường, tăng xuất khẩu, thu ngoại tệ, tiếp cận công nghệ hiện đại và nâng cao năng lực quản trị. Do đó, việc duy trì thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài là không cần thiết. Trong công văn gửi Bộ Tài chính cuối tháng 5/2025, VCCI kiến nghị bỏ hoàn toàn cơ chế này, đồng thời ủng hộ phương án 1 – tức là bãi bỏ cả thủ tục chấp thuận chủ trương và thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài, thay vào đó chỉ cần nhà đầu tư thực hiện đăng ký giao dịch ngoại hối với Ngân hàng Nhà nước.
Trước đó, Bộ Tài chính đưa ra ba phương án lấy ý kiến. Phương án 1 là bãi bỏ toàn bộ thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài. Phương án 2 là bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương nhưng vẫn giữ quy định cấp giấy chứng nhận đối với dự án từ 20 tỷ đồng trở lên. Phương án 3 là giữ nguyên quy định hiện hành. Trong số này, phương án 1 nhận được sự đồng tình của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là VCCI, vì tạo điều kiện thông thoáng hơn cho dòng vốn đầu tư quốc tế của Việt Nam.
Số liệu mới nhất từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, trong 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam có 105 dự án được cấp mới giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài với tổng vốn đăng ký 398,9 triệu USD, gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2024. Ngoài ra, có 20 dự án điều chỉnh tăng vốn với tổng giá trị 129,6 triệu USD, gấp 4,5 lần cùng kỳ. Tính chung, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài đạt 528,5 triệu USD, tăng 3,5 lần so với cùng kỳ năm trước.
Các dự án đầu tư chủ yếu tập trung vào khai khoáng, nông lâm nghiệp, thủy sản và thông tin – truyền thông. Đà tăng trưởng mạnh mẽ này cho thấy doanh nghiệp Việt ngày càng quan tâm đến thị trường quốc tế, đồng thời cũng khẳng định nhu cầu bức thiết của việc tháo gỡ rào cản thủ tục hành chính để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa.
Phương Thảo(t/h)
