Vitamin K2 là một dạng của vitamin K, được tìm thấy trong các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật, như gan bò và phô mai. Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể như quá trình đông máu, chuyển hóa canxi...
Vitamin K được phát hiện vào năm 1929 như một chất dinh dưỡng thiết yếu cho quá trình đông máu. Có hai dạng chính của vitamin K: Vitamin K1 (phylloquinone) có trong thực phẩm thực vật như rau lá xanh và Vitamin K2 (menaquinone) có trong thực phẩm động vật và thực phẩm lên men, cũng được sản xuất bởi vi khuẩn đường ruột. Vitamin K2 có thể được chia thành một số phân nhóm khác nhau, quan trọng nhất là MK-4 và MK-7.
Theo TS.BS Phan Bích Nga, Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), để trẻ có thể tăng trưởng và phát triển chiều cao tối ưu, cùng với chế độ dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh, việc bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin D3 và K2 có vai trò cốt yếu trong việc tăng cường sự hình thành và phát triển xương.
Vitamin K thuộc nhóm quinones, là một nhóm vitamin tan trong dầu, gồm nhiều loại vitamin có cấu trúc giống nhau, điển hình là phylloquinone (vitamin K1), menaquinones (vitamin K2) và menadion (vitamin K3). Vitamin K1 chủ yếu có trong các loại rau lá xanh và chiếm khoảng 75-90% tổng lượng vitamin K trong khẩu phần hàng ngày. Vitamin K2 tập trung ở các thực phẩm lên men và thịt động vật, ngoài ra K2 có thể được sản xuất bởi hệ vi sinh đường ruột.
Vitamin K1 đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu của cơ thể. Trong những năm gần đây, vitamin K2 đang được chứng minh có vai trò trong việc duy trì mật độ khoáng chất của xương cũng như hỗ trợ phát triển chiều cao tối ưu ở trẻ em.
Có 2 cơ chế đã được chứng minh trong vai trò của vitamin K2 cho hiệu quả chắc khỏe xương: K2 kích hoạt osteocalcin (một protein được sản xuất từ quá trình tạo cốt bào), giúp gắn canxi vào xương, từ đó làm tăng mật độ khoáng chất trong xương. Để osteocalcin phát huy được hiệu quả tối đa, cần có vitamin K2. K2 giữ cho canxi không lắng đọng tại các mạch máu và hướng đích cho canxi vào xương thông qua một loại protein điều chỉnh quá trình canxi hóa là Matrix Gla Protein (MGP). MGP là một loại protein phụ thuộc vào vitamin K, được các tế bào cơ trơn sản xuất và có chức năng điều chỉnh lượng canxi trong cơ thể.
Nếu không có vitamin K2, cơ thể không thể định hướng được canxi vào xương, thay vào đó, canxi có thể sẽ lắng đọng tại các mô mềm, như tại các động mạch, dẫn đến một tình trạng phối hợp giữa loãng xương và xơ vữa mạch máu, hay còn gọi là nghịch lý canxi (calcium paradox).
Vitamin K2 tồn tại trong thực phẩm dưới 2 dạng chính là MK4 và MK7, đều rất tốt cho sức khỏe. MK4 chủ yếu có trong các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật, ví dụ như bơ, lòng đỏ trứng. Trong khi đó, MK7 lại được tạo ra qua quá trình lên men vi khuẩn, có mặt nhiều trong thực phẩm sữa lên men như sữa, phô mai, đậu nành lên men.
Tương tự theo Healthline, vitamin K2 chủ yếu có trong một số loại thực phẩm từ động vật và lên men. Các nguồn thực phẩm từ động vật giàu vitamin K bao gồm các sản phẩm từ sữa giàu chất béo từ bò và lòng đỏ trứng, cũng như gan và các loại thịt nội tạng khác. Vitamin K là vitamin tan trong chất béo, vì thế các sản phẩm từ động vật ít chất béo và nạc thường không chứa nhiều loại vitamin này.
Thực phẩm từ động vật chứa phân nhóm MK-4, trong khi thực phẩm lên men như dưa cải bắp, natto và miso chứa nhiều phân nhóm dài hơn, từ MK-5 đến MK-14.
Tâm An (t/h)
