Xử lý một vụ việc không thấu tình đạt lý (An Giang): Gây bức xúc trong dư luận

Tranh chấp nhỏ - mâu thuẫn lớn

Theo đơn thư kêu cứu khẩn cấp của gia đình bà Phan Thị Gắt, ngụ ấp Đồng Ky, xã Quốc Thái (An Phú, An Giang) thì, nhà của gia đình bà Gắt và nhà ông Trịnh Văn Sỷ liền kề có xảy ra tranh chấp, do ông Sỷ xây nhà lấn sang phần đất của gia đình bà Gắt.

Trong đơn thư, bà Gắt cho biết, ngay khi ông Sỷ thi công phần móng, gia đình bà đã phát hiện công trình xây dựng của ông Sỷ lấn sang phần đất của mình, làm mất ranh đất của gia đình bà nên đề nghị ông Sỷ chấm dứt việc xâm phạm này. Tuy nhiên, ông Sỷ vẫn cố tình thi công.

Không chỉ vậy, do công trình xây dựng của ông Sỷ lấn lên phần đất của gia đình bà Gắt, phần móng công trình chồng lấn lên phần móng nhà của gia đình bà Gắt khiến tường, nền móng nhà bị nứt vỡ. Việc thi công không che chắn khiến vôi vữa xi măng rớt xuống phần mái và máng xối nhà kho của gia đình bà Gắt, gây hư hỏng nặng, thiệt hại ước tính hơn 130.000.000 đồng.

Sau nhiều lần đề nghị ông Sỷ ngừng thi công, vì xâm phạm phần đất của gia đình nhưng không được, gia đình bà Gắt đã làm đơn thư nhờ Chính quyền xã Quốc Thái can thiệp và đề nghị VP ĐKQSDĐ và Phòng TN&MT huyện An Phú xuống đo đạc, phục hồi lại mốc ranh đất.

Ngày 21/6/2017, UBND xã Quốc Thái đã có biên bản ghi nhận sự việc. Trong biên bản này, các bên thống nhất giữ nguyên hiện trạng không được tiếp tục thi công để chờ ông Sỷ mang bản gốc GCNQSDĐO về thì tiến hành đo đạc khôi phục lại ranh đất cho bà Gắt; đồng thời bên nào vi phạm thì hoàn toàn chịu trách nhiệm và tự tháo dỡ phần vi phạm.

Tuy nhiên, sau biên bản này, ông Sỷ không những không cung cấp bản gốc GCNQSDĐO, mà ngang nhiên tiếp tục thi công. Chưa hết, trong các buổi hòa giải do UBND xã Quốc Thái tổ chức, ông Sỷ không những không nhận thức hành vi xâm phạm của mình, mà còn nhiều lần thách thức, đe dọa, xúc phạm danh dự cá nhân và gia đình bà Gắt.

Trước thái độ ngang nhiên, cố tình xâm phạm quyền tài sản được pháp luật bảo vệ của người khác của ông Sỷ, gia đình bà Gắt đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại lên UBND huyện An Phú. UBND huyện An Phú đã cử cán bộ địa chính xuống đo đạc và xác định ông Sỷ xâm phạm đất của gia đình bà Gắt. Đồng thời, tại Biên bản bàn giao mốc được lập lúc 14h ngày 8/8/2017 - do chuyên viên Nguyễn Quang Tuấn thuộc VP ĐKQSDĐ huyện An Phú lập, có sự chứng kiến ký tên của ông Sỷ, cho thấy phần xây dựng của ông Sỷ lấn hẳn qua phần đất của gia đình bà Gắt.

Tiếp đó, ngày 21/10/2017, UBND xã Quốc Thái lập Biên bản kiểm tra xây dựng công trình, trong đó thể hiện rõ việc ông Sỷ xây dựng không đúng Giấy phép xây dựng vì lấn sang phần đất của người khác. Ngày 22/10/2017, UBND xã Quốc Thái tiếp tục ra Biên bản đình chỉ công trình vi phạm trật tự xây dựng đối với ông Sỷ, đồng thời buộc ông Sỷ khắc phục hành vi vi phạm trong vòng 24h.

Công trình vi phạm của gia đình ông Trịnh Văn Sỷ

Tuy nhiên, bà Gắt cho biết, với bản chất ngoan cố, coi thường pháp luật của mình, trong các biên bản tiếp theo, ông Sỷ đều không hề có mặt và không ký tên vào các biên bản. Việc này - đồng nghĩa với việc ông Sỷ không thèm khắc phục hành vi vi phạm. Không chỉ vậy, theo các cán bộ và người dân xã QuốcThái thì, ông Sỷ còn đến trụ sở UBND xã Quốc Thái lớn tiếng đe dọa “UBND xã phải chịu trách nhiệm với những thiệt hại cũng như mất mát tại công trình” (của ông Sỷ, do các hành vi vi phạm pháp luật của ông này gây ra) (?)

Bà Gắt cho biết, điều khó hiểu là vụ việc tranh chấp chưa được giải quyết xong, thì tháng 8/2017, ông Trịnh Văn Sỷ làm đơn xin điều chỉnh giấy phép xây dựng theo hướng tăng diện tích sử dụng và đã được UBND huyện An Phú đồng ý (?!).

Trước thái độ bất chấp, coi thường pháp luật của ông Sỷ, gia đình bà Gắt đã khởi kiện ông Trịnh Văn Sỷ ra TAND huyện An Phú để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp đã được pháp luật Việt Nam công nhận và bảo vệ.

“Bắt tay” để bảo vệ cái sai?

Theo luật sư Trần Ngọc Phước (Đoàn Luật sư tỉnh An Giang): Hành vi xâm phạm quyền tài sản đã được pháp luật bảo vệ của người khác của ông Sỷ là sự cố ý nên cần phải được xử lý bằng cách buộc ông Sỷ phải tháo dỡ phần vi phạm trả lại đất cho gia đình bà Gắt nhằm bảo vệ tính nghiêm minh của pháp luật.

Lẽ ra, TAND huyện An Phú phải làm rõ sự thật khách quan của vụ kiện nhằm trả lại công bằng cho người dân, đồng thời thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật nhằm răn đe và trừng phạt những kẻ cố tình xâm phạm tài sản hợp pháp được pháp luật bảo vệ của người khác. Tuy nhiên, tại phiên tòa sơ thẩm ngày 14/11/2018 tại TAND huyện An Phú, sau khi tham khảo ý kiến của đại diện VKSND cung cấp, HĐXX lại nhận định:

Đối với yêu cầu của bà Gắt về việc trả lại phần đất ông Sỷ đã lấn chiếm là 3,6 m2, do hiện nay công trình nhà ông Sỷ sắp hoàn thành, nếu buộc ông Sỷ trả lại hiện trạng đất tranh chấp là 3,6 m2 bằng cách đập bỏ, thực tế không thể thi hành án (?!). Hội đồng xét xử: Công nhận sự tự nguyện của ông Sỷ bồi thường số tiền 2.000.000 đồng/m2, tương ứng giá trị đất mà ông Sỹ lấn chiếm 3,6 m2 = 7.200.000 đồng.

Cũng theo luật sư Trần Ngọc Phước, trong phần 7 của “nhận định”, HĐXX cho rằng, công trình của ông Sỷ xây dựng từ tháng 12/2016 thì đó là sai so với thực tế. Ngoài ra, việc tòa án cấp sơ thẩm cho rằng đến tháng 8/2017 mới biết việc tranh chấp do việc phục hồi ranh đất của bà Gắt, khi ấy, ông Sỷ đã xây xong phần thô, từ đó xác định lỗi của ông Sỷ là “vô ý” – điều này thể hiện sự khiên cưỡng trong nhận định. Bởi như đã nói ở trên, ngay khi ông Sỷ xây dựng phần móng, gia đình bà Gắt đã thông báo cho ông Sỷ biết là đang lấn chiếm đất của gia đình bà, nhưng ông Sỷ vẫn cố tình làm...

Đến tháng 6/2017, tại Biên bản ghi nhận của UBND xã Quốc Thái, cũng ghi rõ ai sai thì phải tháo dỡ và các bên đều đồng ý ký vào biên bản. Và từ việc nhận định mốc thời gian vô cùng có lợi, để bị đơn “có thời gian hoàn thiện phần thô” nên tòa án cấp sơ thẩm đã quyết định rất nhẹ nhàng khi “buộc” ông Sỷ trả lại giá trị sử dụng đất cho gia đình bà Gắt với số tiền 7.200.000 đồng.

Việc buộc gia đình ông Kiệt phải nhận “sự tự nguyện” từ hành vi vi phạm của ông Sỷ gây ra, trong nhận định của mình, HĐXX vẫn biết là không đúng yêu cầu và quy định của pháp luật, nhưng vì để “đảm bảo thi hành án” được dễ dàng trong thực tế nên vẫn nhận định như đã nêu (?!).

Không chấp nhận với phán quyết của tòa án cấp sơ thẩm, gia đình bà Gắt tiếp tục kháng án lên TAND tỉnh An Giang. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 21/10/2019, HĐXX do thẩm phán Khưu Để Dành làm chủ tọa, tiếp tục bác bỏ toàn bộ yêu cầu chính đáng của nguyên đơn và tuyên y án sơ thẩm theo đề nghị của đại diện VKSND tỉnh An Giang, cũng với lý do “nếu đập công trình xây dựng vi phạm của ông Sỹ thì sẽ “rất phí”” (?!).

Theo luật sư Nguyễn Thế Tân – Giám đốc Công ty Luật Đắc Tâm thì, những thiệt hại của ông Sỷ chính là hệ quả từ hành vi cố tình xâm phạm quyền tài sản của người khác, hành vi coi thường pháp luật của ông Sỷ - không thể “bắt” những người tuân thủ pháp luật như gia đình bà Gắt gánh chịu. Ở đây, gia đình bà Gắt chỉ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp được pháp luật bảo vệ của mình, chứ không là hệ quả gây ra thiệt hại cho ông Sỷ. Và như vậy, càng không thể công nhận sự “tự nguyện” từ những kẻ vi phạm, coi thường pháp luật để tước đoạt quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình bà Gắt.

Việc chỉ vì để “dễ thi hành án” cho kẻ vi phạm mà tòa án các cấp tỉnh An Giang cố ý xâm phạm quyền đã được pháp luật thừa nhận của người khác; còn thể hiện sự cảm tính, lạm quyền, non kém về nghiệp vụ chuyên môn của những người “cầm cân nảy mực”, là sự “hợp thức hóa” cho các hành vi vi phạm pháp luật.

Nguy hiểm hơn, trong khi Đảng và Nhà nước đang ra sức vận động người dân thực hiện “Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” - thì bản án của tòa án các cấp tỉnh An Giang lại có ý làm suy giảm niềm tin của người dân vào sự nghiêm minh của pháp luật; làm mất uy tín của các cơ quan công quyền.

Điều đó, khiến người dân suy nghĩ: Chẳng lẽ, cứ vi phạm pháp luật, cứ xâm phạm quyền tài sản của người khác - sẽ được tòa án “hợp thức hóa” bằng một bản án “dễ dàng thi hành” mà bất chấp công bằng, công lý, từ đó làm xáo trộn kỷ cương phép nước?

Lương Nguyễn