Mỗi ngày chúng ta nạp vào cơ thể đủ thứ: Cơm, rau, thịt, cá… Những thứ đó không chỉ đơn thuần là để no bụng, mà còn là nguồn năng lượng, là nền tảng cho sức khỏe của mỗi người. Vậy nên, cái chuyện “ăn gì cho an toàn” nó không hề nhỏ nhặt chút nào, mà ngược lại, nó là cả một vấn đề lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của tất cả chúng ta.
An toàn từ bữa ăn nền tảng vững chắc cho sức khỏe và hạnh phúc
Nhắc đến an toàn thực phẩm, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những vụ ngộ độc, những thực phẩm bẩn tràn lan trên thị trường. Đúng là đáng lo ngại thật, nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó thì hơi phiến diện. An toàn thực phẩm nó rộng hơn nhiều, nó bao gồm cả quá trình từ khi trồng trọt, chăn nuôi đến khi sản phẩm đến được bàn ăn của chúng ta. Và để đảm bảo được cái sự an toàn ấy, chúng ta cần một hành lang pháp lý vững chắc, giống như cái khung xương sống để cả hệ thống vận hành trơn tru.
Cái khung xương sống ấy chính là Luật An toàn thực phẩm ra đời năm 2010. Luật này không chỉ vạch ra ranh giới rõ ràng về trách nhiệm của những người làm ra thực phẩm, những người buôn bán thực phẩm, mà còn đưa ra những tiêu chuẩn, những biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt. Nghe thì có vẻ khô khan, nhưng thực tế nó lại là lá chắn bảo vệ sức khỏe của cả cộng đồng đấy.
Nhưng luật pháp dù có chặt chẽ đến đâu mà không có người thực thi thì cũng bằng không. Ở Việt Nam mình, gánh nặng quản lý an toàn thực phẩm được đặt lên vai của ba ngành đó là Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, và Bộ Công Thương. Mỗi bộ lại có trách nhiệm riêng, quản lý những lĩnh vực khác nhau, từ con giống, thuốc bảo vệ thực vật đến quy trình sản xuất, kinh doanh. Rồi mỗi bộ lại ban hành ra những quy chuẩn, những quy định cụ thể để các cơ sở sản xuất, kinh doanh phải tuân theo.
Tuy nhiên, chỉ có luật và các cơ quan quản lý thôi thì chưa đủ. Để cái lá chắn an toàn thực phẩm này thực sự hiệu quả, chúng ta cần những chính sách và giải pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp quan trọng hàng đầu chính là tăng cường kiểm tra và giám sát. Không phải cứ đến dịp lễ Tết mới thấy đoàn kiểm tra, mà các hoạt động kiểm tra chuyên ngành cần diễn ra thường xuyên, liên tục trong suốt cả năm. Có như vậy mới kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vi phạm, những con sâu làm rầu nồi canh.
Bên cạnh đó, một yếu tố không thể thiếu chính là giáo dục và tuyên truyền. Chúng ta, những người tiêu dùng, cần được trang bị đầy đủ kiến thức về an toàn thực phẩm. Nào là cách lựa chọn thực phẩm tươi ngon, có nguồn gốc rõ ràng, nào là cách bảo quản thực phẩm đúng cách để tránh ngộ độc. Các chương trình giáo dục, các kênh thông tin cần phải gần gũi, dễ hiểu để mọi người dân đều có thể tiếp cận và áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.
Đừng đánh đổi sức khỏe vì thực phẩm kém chất lượng
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng. Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định liên quan đến an toàn thực phẩm, mở ra cơ hội để chúng ta học hỏi kinh nghiệm, tiếp cận công nghệ tiên tiến từ các nước bạn. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm trong nước mà còn tạo điều kiện để nông sản Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế.
Nhờ những nỗ lực không ngừng, chúng ta đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Nhiều cơ sở sản xuất đã ý thức hơn về tầm quan trọng của an toàn thực phẩm và đầu tư cải thiện quy trình sản xuất. Hệ thống giám sát cũng ngày càng được hoàn thiện, giúp phát hiện sớm những nguy cơ tiềm ẩn.
Thế nhưng, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những thách thức vẫn còn tồn tại. Tình trạng vi phạm quy định về an toàn thực phẩm vẫn diễn ra, đặc biệt là ở những cơ sở nhỏ lẻ, khó kiểm soát. Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý ở một số nơi còn hạn chế, và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng đôi khi chưa thực sự nhịp nhàng. Đây là những nút thắt cần được tháo gỡ để công tác quản lý an toàn thực phẩm đạt hiệu quả cao hơn.
Có thể nói, đảm bảo an toàn thực phẩm không phải là câu chuyện riêng của nhà nước hay của một vài cơ quan chức năng nào cả, mà nó là trách nhiệm chung của cả xã hội. Từ người nông dân trồng rau, người chăn nuôi gia súc, đến các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm, và cả mỗi người tiêu dùng chúng ta đều có vai trò trong việc tạo ra một môi trường thực phẩm an toàn.
Khi thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày đảm bảo chất lượng, không còn nỗi lo về hóa chất độc hại hay nguồn gốc không rõ ràng, thì cuộc sống của chúng ta chắc chắn sẽ tốt đẹp hơn rất nhiều. Sức khỏe được bảo vệ, tinh thần thoải mái, chúng ta sẽ có thêm năng lượng và thời gian để tận hưởng những điều tốt đẹp khác trong cuộc sống.
Vậy nên, hãy cùng nhau chung tay, mỗi người một hành động nhỏ, từ việc lựa chọn thực phẩm thông minh đến việc lên tiếng khi phát hiện những vi phạm về an toàn thực phẩm. Chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự xây dựng được một môi trường thực phẩm an toàn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống một cách bền vững cho chính mình và cho cả cộng đồng.
Tâm An
