Biến động sếp lớn tập đoàn: Kẻ mất chức, người bị khởi tố

Sản xuất thua lỗ, Nhà máy Bio Ethanol Dung Quất đã đóng cửa

Trong cơn dâu bể…

Những ngày này, sóng gió vẫn chưa buông Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khi hàng loạt cán bộ chủ chốt bị khởi tố, bắt giam.

Mới đây nhất, ông Nguyễn Anh Minh, Tổng giám đốc Tổng công ty CP Xây lắp dầu khí (PVC) đã bị khởi tố, bắt giam trong đại án Trịnh Xuân Thanh. Ông Minh là một trong những người có quan hệ mật thiết với những phi vụ làm ăn của PVC thời Trịnh Xuân Thanh.

Trước đó ít ngày, ông Lê Đình Mậu, Kế toán trưởng PVN và 3 người của PVN, PVC cũng đã bị khởi tố, bắt tạm giam vì hành vi “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Tổng công ty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) và các đơn vị thành viên.

Chưa đầy 1 tháng trước, ông Ninh Văn Quỳnh, Phó tổng giám đốc PVN cùng hàng loạt cựu thành viên Hội đồng thành viên PVN bị bắt giữ, khởi tố vì liên quan đến “phi vụ” 800 tỷ PVN mất trắng khi đầu tư vào Ocean Bank.

Chưa kể, liên tiếp những năm gần đây, tập đoàn này cũng phải đối mặt với tình cảnh trống vắng người ngồi “ghế nóng” cao nhất.

Ông Nguyễn Xuân Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN bị cho thôi chức vào tháng 5/2015 và bị bắt ngay sau đó. Rồi người kế vị là ông Nguyễn Quốc Khánh cũng chẳng ngồi vị trí này được bao lâu khi tháng 3/2017 bị cho thôi giữ chức để về Bộ Công thương.

Từ đó đến nay, chức danh Chủ tịch HĐTV PVN vẫn còn để trống.

Khi nhân sự PVN còn đang nóng rực, thì đến lượt lãnh đạo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) bị gọi tên.

Ngày 20/9, Ban Bí thư đã quyết định cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng của ông Nguyễn Anh Dũng, Chủ tịch Vinachem. Lý do là ông Dũng đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm trong công tác cán bộ; trong quản lý vốn, tài sản, đất đai và đầu tư của tập đoàn, gây hậu quả rất nghiêm trọng; để tập đoàn và một số công ty không bảo toàn được vốn Nhà nước giao.

Rồi một loạt sếp lớn các DNNN khác gần đây cũng phải dừng quyền điều hành như ông Nguyễn Hồng Linh, Tổng giám đốc Habeco; ông Trần Việt Thắng, Tổng giám đốc Tổng công ty Xi măng Việt Nam; ông Vũ Thanh Bình, Tổng giám đốc Tổng công ty Giấy Việt Nam…

Nỗi buồn nhân sự

42 năm kể từ ngày thành lập, PVN đang trong cảnh vô cùng khó khăn. Thế nên, chỉ chưa đầy 4 tháng, Tổng giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường Sơn đã phải 2 lần viết “tâm thư” trấn an cán bộ, nhân viên toàn tập đoàn.

Trong thư, Tổng giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường Sơn nhấn mạnh những diễn biến bất thường ấy “ảnh hưởng lớn đến uy tín và thương hiệu” của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.

“Những yếu tố đó tác động sâu sắc đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và người lao động Dầu khí”, thư của lãnh đạo PVN viết.

Vì thế, tại cuộc họp ngày 22/9 về các dự án thua lỗ, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh đã không ít lần nhắn nhủ chung về công tác cán bộ ở các tập đoàn.

Ông Trần Tuấn Anh yêu cầu Tập đoàn Dầu khí Việt Nam kiện toàn củng cố công tác cán bộ tập đoàn.

“Vinachem có lẽ cũng như vậy, vì trong hoàn cảnh tương tự là mới có kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Chắc chắn sẽ trải qua cuộc bể dâu mới để hoàn thiện, kiện toàn bộ máy”, ông Trần Tuấn Anh nói.

Bộ trưởng Công thương cũng nhấn mạnh sẽ cùng nhận trách nhiệm để thống nhất hoàn thiện công tác cán bộ.

Đối với Tập đoàn Dầu khí, ông Trần Tuấn Anh cho biết, chắc chắn Bộ sẽ xuống kiểm tra để rà lại trách nhiệm của từng cá nhân trong Hội đồng thành viên và trong tập thể Hội đồng thành viên, cũng như tổng giám đốc các đơn vị.

Khi phân tích những yếu tố làm “hư” DNNN, nhiều chuyên gia đã chỉ ra thực tế, có chuyện lãnh đạo bộ, UBND tỉnh cử người thân nắm giữ vị trí chủ chốt trong các DNNN hoặc cử cán bộ quản lý không theo năng lực mà dựa vào thân quen, thậm chí diễn ra chuyện mua quan bán chức, làm cho chất lượng quản trị ở nhiều DNNN rất kém.

Ngoài ra, năng lực quản trị kém, thiếu giám sát, công khai, minh bạch đã trở thành mầm mống cho tham nhũng, tiêu cực, đầu tư không hiệu quả như những gì dư luận đã lên tiếng suốt thời gian qua.

Để những lãnh đạo tập đoàn nhà nước phải nhận án kỷ luật, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chắc hẳn là điều không ai muốn. Bởi điều đó ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như hình ảnh, vị thế tập đoàn.

Thế nhưng đó lại là điều cần thiết để làm trong sạch lại bộ máy điều hành ở những “quả đấm thép” một thời. Có công thì thưởng, có tội phải phạt - đó cũng là lẽ thường tình.