Sáng 28/1 tại Hà Nội, Cục Y tế dự phòng đã tổ chức hội thảo tăng cường phối hợp truyền thông về công tác y tế dự phòng. Nội dung hội thảo xoay quanh vấn đề về gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm (KLN) đang chiếm trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc. Số người mắc bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng hiện nay rất lớn và ngày càng gia tăng.

Ước tính, Việt Nam hiện có khoảng 12,5 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp; 2,5 triệu người bị bệnh đái tháo đường; trên 2 triệu người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản; mỗi năm có khoảng 125.000 người mắc mới ung thư…

Theo đại diện Cục y tế dự phòng, các bệnh KLN đang gây gánh nặng ngày càng gia tăng trên thế giới. Các bệnh KLN được coi là bệnh dịch, gây ra những tác động trầm trọng và rộng lớn về kinh tế, xã hội thông qua việc làm tăng chi phí y tế và giảm năng suất lao động. Ước tính trên toàn cầu tổn thất về kinh tế do các bệnh KLN phổ biến gây ra khoảng 47.000 tỷ USD trong vòng 20 năm từ 2010-2030.

Tại Việt Nam chi phí điều trị cho bệnh nhân mặc bệnh KLN cao trung bình gấp 40-50 lần so với điều trị các bệnh lây nhiễm, do đòi hỏi kỹ thuật cao, thuốc đặc trị đắt tiền, thời gian điều trị lâu, dễ biến chứng. Cụ thể, tổng số chi phí gây ra bởi 5 nhóm bệnh do hút thuốc lá tại Việt Nam năm 2010 là trên 23000 tỉ đồng.

Cũng theo Cục Y tế dự phòng: Các bệnh không lây nhiễm gây tàn phế nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện sớm, điều trị, theo dõi lâu dài. Cụ thể: Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch khác làm hàng trăm ngàn người bị liệt, tàn phế và mất sức lao động mỗi năm. Đái tháo đường nằm trong 10 nguyên nhân gây tàn phế hàng đầu ở cả nam và nữ giới, gây các biến chứng về tim mạch, tổn thương thần kinh, suy thận, nhiễm trùng và gây tổn thương bàn chân dẫn đến phải cắt cụt chi...

Số liệu cho thấy năm 2012, cả nước có 520.000 ca tử vong các loại, trong đó hơn 379.000 ca tử vong là do các bệnh không lây nhiễm; tức là cứ 10 người tử vong thì có 7 người chết do các bệnh không lây nhiễm (chủ yếu là các bệnh: tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính...). Các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm ở mức cao và đang gia tăng ở Việt Nam là: tỷ lệ hút thuốc lá cao, lạm dụng rượu bia, dinh dưỡng không hợp lý và ít hoạt động thể lực.

Thạc sỹ Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh: Bên cạnh những kết quả đạt được, Cục y tế dự phòng Việt Nam cũng đang gặp phải nhiều khó khăn, thách thức trong triển khai các hoạt động phòng, chống bệnh KLN. Các chính sách phòng chống bệnh KLN còn chưa đầy đủ và việc tuân thủ chưa tốt. Việt Nam chưa có chiến lược quốc gia toàn diện phòng chống bệnh, thiếu nhiều chính sách đa ngành trong kiểm soát yếu tố nguy cơ như giảm sử dụng muối ăn, kiểm soát chất béo…

Trong đó, ông Bảo nhấn mạnh tới các chính sách pháp luật chưa được triển khai và tuân thủ tốt nhưu ở nơi làm việc, nơi công cộng; các quy định về cấm quảng cáo khuyến mãi khó kiểm soát việc kinh doanh tiêu thị rượu bia thuốc lá …các chính sách thuế và giá của các sản phẩm nguy cơ gây bệnh ung thư như thuốc lá, rượu bia còn nhiều bất cập…

Cũng theo ông Bảo, công tác đầu tư và phối hợp liên ngành chống bệnh KLN còn hạn chế, cùng với công tác thông tin, giáo dục truyền thông chưa hiệu quả, hệ thống cung ứng các dịch vụ y tế còn yếu và thiếu.

Để hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm hiệu quả và toàn diện, việc xây dựng và ban hành Chiến lược quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm là cần thiết. Chiến lược này sẽ định hướng để tăng cường hiệu quả hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm theo hướng toàn diện, lồng ghép, dựa vào cộng đồng và huy động sự tham gia chủ động của các bộ, ngành. Đồng thời, ngành y tế tập trung tổ chức hệ thống dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị, quản lý các bệnh không lây nhiễm từ trung ương đến cấp xã; củng cố hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để cung cấp các dịch vụ toàn diện, chuyên sâu và kỹ thuật cao cho chẩn đoán, điều trị bệnh nhân mắc bệnh không lây nhiễm...

Trao đổi tại hội thảo, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu cho biết: Năm 2015, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nguy cơ xảy ra các dịch bệnh mới nổi và nguy hiểm. Để chuẩn bị tốt công tác phòng chống dịch bệnh trong năm 2015, Bộ Y tế đã chủ động xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh theo từng tình huống dịch bệnh; trong đó đẩy mạnh các hoạt động giám sát, phát hiện sớm và xử lý ngay khi phát hiện ca bệnh đầu tiên. Đồng thời, ngành y tế phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng tuyên truyền, thông tin kịp thời tới người dân về tình hình dịch bệnh và các khuyến cáo, biện pháp phòng bệnh; đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra; sẵn sàng thuốc, vật tư, hóa chất trong phòng chống dịch bệnh...

Tuyết Hoa