Đề cập tới sự cần thiết, tính phù hợp, tỷ lệ sát hạch phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông đang thực hiện thực tế tại một số Trung tâm sát hạch lái xe, ông Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho hay, theo quy định tại Thông tư số 38/2019/TT-BGTVT, ngày 08/10/2019 và Thông tư số 04/2022/TT-BGTVT, ngày 22/4/2022 của Bộ Giao thông vận tải, về việc thực hiện sát hạch trên phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông (phần mềm mô phỏng) cho các khóa, lớp khai giảng từ 15/06/2022, nhưng trong hướng dẫn triển khai thực hiện của Tổng cục Đường bộ Việt Nam lại yêu cầu áp dụng sát hạch trên phần mềm mô phỏng đối với học viên bắt đầu học thực hành lái xe từ 15/6/2022.
“Như vậy, quy trình và thực hiện thời gian áp dụng sát hạch trên phần mềm mô phỏng còn có khác nhau. Trong thực tế đã có một số Trung tâm sát hạch lái xe đã áp dụng thực hiện sát hạch trên phần mềm mô phỏng từ 15/06/2022”, ông Quyền nhấn mạnh.
Theo phản ánh từ một số đơn vị đã áp dụng thì số học viên đạt yêu cầu từ 40-50%, đây là tỷ lệ thấp. Có ý kiến cho rằng khi xây dựng phần mềm mô phỏng, các nhà thiết kế đã sử dụng nền tảng dữ liệu dựa trên kỹ năng và phản xạ của người lái xe thực thụ, đã có đủ kỹ năng và kinh nghiệm xử lý các tình huống giao thông trên đường; nếu sử dụng để sát hạch đối với học viên mới được trang bị các kỹ năng lái xe cơ bản, số km thực hành lái xe trên đường còn hạn chế nên chưa có đầy đủ kỹ năng, kinh nghiệm cũng như phản xạ chưa thể nhanh nhẹn để xử lý các tình huống trong phần mềm mô phỏng; thực tế đối với những người mới có giấy phép lái xe thông thường họ điều khiển xe với tốc độ phù hợp với khả năng xử lý tình huống giao thông của họ;
Trong thực tế, có rất nhiều học viên ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa chưa được tiếp xúc với máy vi tính, nhiều học viên đã lớn tuổi, nên kỹ năng sử dụng máy vi tính còn rất hạn chế và lúng túng khi thực hiện bài sát hạch trên máy vi tính, dẫn tới kết quả sát hạch phần mềm mô phỏng đạt rất thấp.
Trước thực tế trên, ông Quyền nêu đề nghị, Bộ Giao thông vận tải và Tổng cục Đường bộ Việt Nam xem xét, giải quyết một số nội dung như: Xem xét thời gian thực hiện sát hạch phần mềm mô phỏng đối với các khóa, lớp học lái xe ô tô cho phù hợp; Xem xét điều chỉnh phần mềm mô phỏng theo hướng: Tốc độ xuất hiện các tình huống giao thông phù hợp với khả năng và kỹ năng của người mới có giấy phép lái xe; tăng thời gian xử lý các tình huống giao thông hoặc hạ điểm chuẩn phần thi sát hạch trên phần mềm mô phỏng cho phù hợp với kỹ năng của đối tượng là học viên; tăng thời lượng ôn luyện phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông trên máy vi tính cho học viên có nhu cầu. Đồng thời, Bộ GTVT sớm ban hành giáo trình và hướng dẫn giảng dạy nội dung này để các cơ sở đào tạo có tài liệu tập huấn cho đội ngũ giáo viên (hiện nay mới ban hành bản tóm tắt 120 tình huống giao thông).
Liên quan tới việc thực hiện thiết bị giám sát thời gian và quãng đường của học viên học lái xe, ý kiến phản ánh từ các cơ sở đào tạo cho thấy, theo quy định thì việc triển khai thực hiện gắn thiết bị giám sát thời gian và quãng đường học lái xe trên đường sẽ được thực hiện cho các lớp khai giảng từ 15/06/2022. Tuy nhiên, trong hướng dẫn triển khai thực hiện của Tổng cục Đường bộ Việt Nam lại yêu cầu áp dụng cho học viên bắt đầu học thực hành lái xe từ 15/06/2022.
“Đây là giai đoạn chuyển tiếp giữa các khóa lớp đang học dở dang và các khóa lớp khai giảng mới, do đó cần thống nhất về thời gian thực hiện nội dung này trên phạm vi cả nước, đồng thời có thời gian để các cơ sở đào tạo tập huấn cho đội ngũ giáo viên về nội dung trên. Hiện tại, chúng ta đang thực hiện quản lý về đào tạo, sát hạch lái xe theo hướng xã hội hóa đào tạo, nhưng quản lý chặt việc sát hạch. Nay, nếu thực hiện quản lý quá sâu vào quá trình đạo tạo thì có phù hợp không?”, ông Quyền nêu quan điểm.
Hơn thế nữa, khả năng tiếp thu kiến thức và hình thành kỹ năng lái xe ô tô của học viên cũng khác nhau, đặc biệt là đối với số học viên là cán bộ công nhân viên chức nhà nước và các doanh nghiệp không dành đủ thời gian trong giờ hành chính để tham dự đầy đủ các môn học lý thuyết. Đối với học thực hành lái xe thì không phải với tất cả học viên đều cần phải có số km học thực hành như nhau mới có kỹ năng theo yêu cầu. Vì vậy, việc quy định bắt buộc học lý thuyết tập trung trên lớp cũng như học thực hành lái xe phải đảm bảo 100% quãng đường theo quy định trong chương trình đào tạo là chưa phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và cũng không phù hợp với xu hướng chung của các nước trong khu vực cũng như trên thế giới.
Do đó, đại diện Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông vận tải, Tổng cục Đường bộ Việt Nam nghiên cứu và xem xét đổi mới về phương thức quản lý công tác đào tạo, sát hạch lái xe theo hướng: Cơ quan quản lý nhà nước không thực hiện quản lý quá chi tiết vào quá trình đào tạo, tập trung quản lý giám sát thật chặt đảm bảo chất lượng quá trình sát hạch lái xe như một số nước trên thế giới đang thực hiện; Xem xét loại bỏ việc giám sát thời gian học lý thuyết đối với học viên; Mỗi học viên đảm bảo thời gian và quãng đường học thực hành lái xe trên đường đạt tối thiểu từ 70 - 80% so với yêu cầu đặt ra là đủ điều kiện dự sát hạch cấp Giấy phép lái xe.
“Còn trước những ý kiến phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện trang bị và sử dụng cabin điện tử phục vụ đào tạo thực hành lái xe cho học viên học lái xe ô tô, đề nghị Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo cơ quan chức năng cho khảo sát, nghiên cứu làm rõ các vấn đề còn băn khoăn như đã nói ở phần trên trước khi áp dụng trang bị rộng rãi cabin điện tử trên toàn quốc nhằm tránh lãng phí nguồn lực đầu tư của xã hội; giao trách nhiệm cho cơ quan quản lý nhà nước tiến hành hoàn thiện về thủ tục về tiêu chuẩn, quy chuẩn và chứng nhận đạt chuẩn đối với cabin điện tử; cho thực hiện thử nghiệm cabin điện tử tại một số cơ sở đào tạo có uy tín, sau thời gian thử nghiệm phải tiến hành tổ chức đánh giá kết quả thử nghiệm, nếu xét thấy thực sự hiệu quả thì cho áp dụng đại trà trên toàn quốc”, ông Quyền nhấn mạnh.
Trần Nguyên
