Dự thảo Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc đã được trình xin ý kiến lần 2 tại Quốc hội, và dự kiến sẽ được biểu quyết thông qua vào ngày 15/6.
Qua thảo luận, dự thảo Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc nhận được nhiều ý kiến trái chiều là nội dung giao đất cho nhà đầu tư tới 99 năm (thay vì tối đa là 70 năm theo quy định hiện hành) trong trường hợp đặc biệt, do Thủ tướng quyết định.
Trả lời báo chí, đại biểu Dương Trung Quốc băn khoăn về diện mạo kinh tế ở khu vực này sẽ chỉ có nhà hàng, khách sạn, casino mà thiếu đi những nhà đầu tư công nghệ cao.
Đại biểu Dương Trung Quốc
- Việc giao đất cho doanh nghiệp lên tới 99 năm liệu có xảy ra di dân, thưa ông?
Tôi cho rằng những lo lắng đó của đại biểu là chính đáng.
Chúng ta muốn kéo đến đây những ai? Những nhà đầu tư thật sự. Rõ ràng ta đưa ra chỉ tiêu, điều kiện kéo dài thời gian chỉ cho thấy rằng những nhà đầu tư bất dộng sản, nhà đầu cơ đất quan tâm.
Chúng ta muốn thu hút những doanh nghiệp công nghệ cao với thời đại phát triển như hiện nay thì họ không cần cái đó. Họ cần môi trường đầu tư tốt, chính sách thuế, hạ tầng, các quan hệ xã hội, giao dịch sòng phẳng, minh bạch hơn là việc được ở lâu.
Ở lâu để làm gì khi thiết bị, khoa học công nghệ có sự thay đổi lớn, họ đầu tư khắp thế giới chứ không ở đây mãi mãi. Đất không lành thì chim không đậu nữa và bay đi.
- Phải chăng chúng ta đang tư duy sai, thưa ông?
Chúng ta làm sai chuẩn. Chúng ta vẫn lấy mô hình của những đặc khu mà ta coi là thành công của 20-30 năm trước với những vấn đề ưu đãi như thời gian sử dụng đất, nhân công rẻ mạt, casino. Nhưng Casino bây giờ cũng có thể đánh trên mạng. Như vừa rồi, người ta đánh một cái đã có mấy triệu người chơi trên mạng.
Nhân công rẻ thì ta mãi mãi muốn người lao động của ta thu nhập thấp sao? Đó là tư tưởng nô lệ. Tại sao chúng ta vẫn lấy tiêu chí thành công của quá khứ thành lợi thế của tương lai?
- Liệu có cần thiết phải xây dựng cả 3 casino ở cả 3 đặc khu không, thưa ông?
Tôi cho vẫn có việc người này đang nhìn người kia, trong khi vẫn giải thích đó là lợi ích chung của quốc gia.
Chúng ta phải có sự điều phối. Nếu chỗ này nặng cái này thì nhẹ cái kia. Thế mà chúng ta vẫn đầu tư dàn trải.
Có nước nào có 3 casino không? Có bảo đảm casino thành công nếu không đi kèm những điều kiện khác. Ta luôn luôn nói 4.0 nhưng tư duy vẫn chỉ là 1.0, 2.0.
- Nhiều đại biểu lo lắng khi các đặc khu ra đời thì chỉ thấy kinh doanh du lịch, nhà hàng, khách sạn, casino mà thiếu hẳn đi các trung tâm tài chính, công nghệ cao, thưa ông?
Rõ ràng như hiện nay thì chắc chắn là như thế. Liệu những nhà đầu tư ở thung lũng Silicon có cần những thứ ồn ào như thế không? Đó là vấn đề của sự lựa chọn.
Đấy là tôi còn chưa nói đến việc chúng ta luôn luôn phải tư duy trên địa – chính trị của nước ta. 3 địa điểm là 3 mặt tiền án ngữ của đất nước đối với Biển Đông. Đó là vấn đề quan trọng nhất.
Tôi xem truyền hình tuyên truyền ủng hộ cho dự án này bằng những con số rất cụ thể nhưng đấy chỉ là dự đoán thôi. Nhưng cộng tất cả những lợi ích đó tôi cho là con số rất nhỏ với túi tiền của thiên hạ.
Người ta sẽ tung tiền để mua. Tôi rất muốn các đại biểu của các tỉnh có đặc khu như Quảng Ninh, Khánh Hoà… nói xem bao nhiêu nhà cửa người Trung Quốc mua rồi. Tệ hại ở chỗ chính người Việt Nam tiếp tay cho họ lách luật.
Giờ luật thoải mái như thế thì có thể chúng ta sẽ thu được số tiền rất nhanh để lại di hoạ rất lớn.
Có đại biểu nói rằng chúng ta vẫn sẽ có quản lý, có chủ quyền nhưng thử thấy câu chuyện Formosa thấy hậu quả rất lớn. Chưa kể sức ép chính trị. Chúng ta có muốn để hậu hoạ cho con cháu không? Sao không chấp nhận một mức độ nào đó thôi. Đừng mang kiểu đường mật ra dụ vì đường mật ấy chỉ thu hút được ruổi nhặng thôi đâu thu hút được những gì tốt đẹp.
- Rõ ràng ông có sự lo lắng việc di dân sẽ xảy ra nếu các nội dung trong Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc vẫn dễ dàng như vậy?
Hiện điều đó đang diễn ra. Cứ lấy số lượng triệu du khách nhưng chất lượng ra sao. Cứ đến Khánh Hoà mà xem, người Trung Quốc vào thì người phương Tây họ đi vì có sự đụng độ về mặt văn hoá. Đó là chưa kể về vấn đề an ninh. Chúng ta cũng không trách được họ, chúng ta phải tự trách mình chứ.
- Con số 70 năm cũng có nhiều người quan ngại việc di dân chứ không phải đến hơn 90 năm, thưa ông?
Những người làm ăn đứng đắn không đòi hỏi thời gian ở lại quá dài. Nếu làm tốt chỉ cần chính sách đúng. Khi nào họ cần tiếp tục thì mới cho tiếp tục để họ đầu tư đúng nhu cầu. Một nhà kinh tế họ sẽ luôn biết cách tính toán. Không dại gì bỏ ra số tiền thuê 99 năm trong khi họ chỉ cần đầu tư 10-15 năm. Nếu ai nghĩ 99 năm thu hút được nhiều thì là tư duy xưa cũ rồi.
Tuy nhiên 99 năm là về mặt lý thuyết thôi, trừ những người có ý đồ. Nhưng 70 năm chúng ta vẫn phải cảnh giác.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM)
Philippines quy định thời hạn giao đất 50-70 năm và xem xét gia hạn một lần khoảng 1/2 thời hạn cho thuê ban đầu. Ví dụ, cho thuê đất 50 năm thì gia hạn một lần không quá 25 năm. Trong thời gian cho thuê đầu tiên, họ sẽ đánh giá xem dự án đó có hiệu quả hay không rồi mới gia hạn tiếp. Như thế sẽ bảo đảm thời hạn thuê dài, có yếu tố cạnh tranh.
Vì sao chúng ta không quy định thời hạn cho thuê đất, giao đất là 70 năm và cho phép gia hạn một lần tối đa không quá 20-30 năm. Hết 70 năm, đánh giá lại dự án đó có thực sự hiệu quả hay không, có tính lan tỏa hay không, bảo đảm môi trường hay không? Lúc đó, Thủ tướng rất dễ quyết định.
Nếu giao đất tới 99 năm cho những trường hợp đặc biệt và quyền quyết định thuộc về Thủ tướng tức là "làm khổ Thủ tướng". Đó là chưa kể đến quy định như thế nào là "trường hợp đặc biệt" cũng không rõ; từ đó có thể dẫn đến việc nhà đầu tư "chạy qua bộ này, bộ kia để chứng minh mình thuộc trường hợp đặc biệt".
Vấn đề là chúng ta cần kiểm soát chặt chẽ an ninh tài chính, an ninh quốc gia, quốc phòng; cần rất thận trọng trong xem xét cấp giấy phép.
Minh chứng qua 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài ở Việt Nam, chúng ta đã thu hút trên 332 tỉ USD và giải ngân 178 tỉ USD. Hiện nay, Việt Nam vẫn là điểm đến của các nhà đầu tư. Họ tới vì nhiều lý do: thể chế chính trị ổn định, nền tảng kinh tế vĩ mô và tiềm năng phát triển kinh tế.
Vì thế, không nên tập trung quá nhiều ưu đãi, mà hoàn thiện thể chế, môi trường thuận lợi... mới là điểm quan trọng, then chốt. Chúng ta đầu tư "không", cuối cùng không thu thuế, lại cho thuê đất dài hạn thì lấy đâu ra nguồn thu.
Theo VTC
