Ở ngành thép, áp lực cạnh tranh đang có xu hướng gia tăng rõ rệt. Dự kiến ngày 19/12 tới, CTCP Sản xuất và Kinh doanh VinMetal sẽ khởi công nhà máy thép quy mô lớn tại Hà Tĩnh với tổng vốn đầu tư khoảng 80.000 tỷ đồng, công suất thiết kế 5 triệu tấn mỗi năm. Nhà máy hướng tới các sản phẩm thép xây dựng, thép cuộn cán nóng (HRC), thép cường độ cao và thép hợp kim đặc chủng phục vụ lĩnh vực xe điện và hạ tầng giao thông tốc độ cao.
Theo đánh giá của bộ phận phân tích Công ty Chứng khoán PSI, sự xuất hiện của một doanh nghiệp thép có quy mô lớn sẽ tạo ra những dịch chuyển đáng kể trong cục diện thị phần ngành thép Việt Nam. Bên cạnh việc gia tăng năng lực cung ứng, điều này cũng đặt các doanh nghiệp hiện hữu trước áp lực cạnh tranh gay gắt hơn về giá bán, đầu ra sản phẩm và khả năng duy trì biên lợi nhuận.
PSI cũng lưu ý rằng, rủi ro cạnh tranh của ngành thép trong năm 2026 không chỉ đến từ nội địa mà còn chịu tác động từ bối cảnh dư cung thép khu vực. Khi nhu cầu trong nước mới chỉ phục hồi nhẹ, nếu thép nhập khẩu tràn vào với giá thấp, giá thép nội địa có thể tiếp tục chịu áp lực giảm, trong khi sức hấp thụ của thị trường khó đủ mạnh để cân bằng cung – cầu.
Trước thực tế đó, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp thép trong nước cần đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, tập trung vào phân khúc thép chất lượng cao, tăng cường số hóa quản trị, xanh hóa sản xuất và mở rộng hợp tác, liên minh để nâng cao sức cạnh tranh. Đồng thời, doanh nghiệp cũng kỳ vọng Chính phủ sớm hoàn thiện Chiến lược phát triển ngành thép, kiểm soát dư thừa công suất và bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước. 
Không chỉ ngành thép, lĩnh vực tiêu dùng cũng được dự báo sẽ chịu sức ép cạnh tranh lớn trong năm 2026. Hàng nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt từ Trung Quốc, tiếp tục tạo áp lực lên các doanh nghiệp nội địa. Bên cạnh đó, việc thực thi các chính sách miễn, giảm thuế nhập khẩu theo các thỏa thuận thương mại mới, trong đó có hàng hóa từ Mỹ, khiến giá nhiều sản phẩm nhập khẩu trở nên cạnh tranh hơn, buộc doanh nghiệp trong nước phải nâng cao chất lượng và tối ưu chi phí.
Ở lĩnh vực mía đường, triển vọng ngắn hạn được đánh giá là kém khả quan khi ngành đang đối mặt với tình trạng dư cung và tồn kho cao. Giá đường trong nước giảm mạnh do nguồn cung thế giới phục hồi, cùng với áp lực từ đường nhập lậu và các sản phẩm thay thế. Mặc dù các biện pháp siết chặt buôn lậu đang được triển khai quyết liệt, nhưng trong ngắn hạn, doanh nghiệp mía đường vẫn cần thời gian để xử lý hàng tồn kho và ổn định thị trường.
Nhìn tổng thể, năm 2026 được dự báo là giai đoạn cạnh tranh “leo thang” đối với nhiều ngành kinh tế trong nước. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp nội địa không chỉ cần thích ứng linh hoạt mà còn phải chủ động tái cấu trúc, nâng cao năng lực cạnh tranh để đứng vững trên chính thị trường nội địa đang ngày càng khốc liệt.
Nam Sơn (t/h)
