Không gian dịch vụ: Co-working và cuộc cách mạng trong BĐS

Sự vận động không ngừng của xã hội cũng như những thay đổi trong cơ sở pháp lý về việc sử dụng và đánh giá đất đai đã tạo ra những thay đổi cơ bản trong thị trường bất động sản (BĐS). Một trong những nhân tố chủ chốt tạo nên sự thay đổi này có thể kể đến như khả năng tích hợp dịch vụ khiến bất động sản không chỉ dừng lại ở việc sở hữu mà còn trở thành không gian chia sẻ, văn phòng linh hoạt hay Airbnb; Sự phổ biến của thương mại điện tử dẫn tới sự hình thành của hình thức bất động sản kho vận, phục vụ dịch vụ giao hàng tận nơi hoặc mua hàng trực tuyến và tự chọn địa điểm nhận hàng (click-and-collect); Sự nở rộ của nền kinh tế “tự do” – nơi người lao động có thể linh hoạt làm nhiều công việc mà không phải gắn bó với một công ty nào đã tạo ra mô hình không gian làm việc chung trong hầu hết các lĩnh vực.

Khách hàng hiện nay yêu cầu được đảm bảo tính linh hoạt, thuận tiện cũng như trải nghiệm tối ưu trong dịch vụ chăm sóc cũng như mọi thứ họ sử dụng, kể cả bất động sản. Điều này có nghĩa là, bất động sản giờ đây không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng các nhu cầu nhà ở mà còn thỏa mãn sự khao khát, đam mê và đóng vai trò như một phương tiện để khách hàng thể hiện lối sống và đẳng cấp của mình như văn phòng không chỉ cần cung cấp bàn làm việc mà còn phải tạo ra trải nghiệm, tính cộng đồng và đảm bảo sự cân bằng giữa công việc và đời sống; Hàng tạp hóa không chỉ cung cấp sản phẩm đáp ứng nhu cầu, mà còn là phương thức thể hiện quan điểm và phong cách sống, đáp ứng nguyện vọng thể hiện bản thân của khách hàng. Hoặc chí ít cùng cần mang lại sự thuận tiện cho những khách hàng bận rộn, để họ có thể tìm được những thứ cần mua một cách nhanh chóng nhất; Một ngôi nhà không chỉ là mái che nắng mưa, mà còn cần phải cung cấp chất lượng sống đẳng cấp, lợi ích sức khỏe và sự thoái mái cho những cư dân sống trong đó.

Người sử dùng giờ đây muốn được sinh sống và làm việc trong một môi trường tiện nghi, dễ sống, cung cấp đầy đủ các tiện ích thiết yếu với các yếu tố cơ bản nhất được tích hợp tại cùng một không gian.

Sự thay đổi trong nguồn cung

Sự thay đổi trong nhu cầu của người sử dụng đã dẫn đến sự ‘pha trộn’ trong những định nghĩa trước kia của BĐS để không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng mà còn đồng thời tối đa hóa tiềm năng lợi nhuận của mỗi lô đất hay dự án xây dựng trong các thành phố có tốc độ đô thị hóa nhanh chóng. Điều này đã khiến ranh giới truyền thống giữa văn phòng, cửa hàng bán lẻ, khu công nghiệp và khu dân cư trở nên nhạt nhòa hơn, dẫn tới sự xuất hiện của các dự án phức hợp. Hiện nay, sự kết hợp giữa mục đích sử dụng dân dụng và thương mại nhằm ưu tiên lợi ích người dùng như mô hình không gian làm việc chung (co-working space), văn phòng và khách sạn (officetel), căn hộ và khách sạn (condotel), kho vận và bán lẻ, giao thông và giải trí đang ngày càng trở nên phố biến không chỉ trên thế giới mà còn tại Việt Nam.

Thị trường Việt Nam, đặc biệt tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, được ghi nhận đang đón tiếp xu hướng này khá nhanh chóng, điển hình là phân khúc co-working với sự phát triển bùng nổ về số lượng, chất lượng cũng như quy mô bởi sự tham gia của các doanh nghiệp trong và ngoài nước thời gian gần đây. Thị trường đang đón nhận làn sóng mở rộng khá lớn của mô hình này với nhu cầu sử dụng gia tăng theo từng năm.

Đối tượng sử dụng chính của co-working space thường là các những công ty khởi nghiệp (start-ups), công ty mới được thành lập và các lao động tự do. Tại Việt Nam, đối tượng sử dụng dịch vụ này còn được mở rộng tới những công ty vừa và nhỏ, bao gồm cả công ty trong nước và nước ngoài, thậm chí là những tập đoàn lớn trên thế giới. Mô hình co-working cho phép họ có quyền lựa chọn làm việc độc lập trong không gian riêng hoặc trò chuyện, trao đổi và chia sẻ ý tưởng với những người đồng quan điểm. Nhiều người tin rằng môi trường như vậy tạo điều kiện để bản thân người lao động phát triển và làm việc hiệu quả hơn, vì vậy mà co- working đang ngày càng được ưa chuộng.

So với văn phòng truyền thống, điểm nổi bật của mô hình co-working là chi phí. Thay vì phải đóng một khoản tiền thuê lớn với hợp đồng dài hạn từ 3-5 năm thì người thuê tùy theo yêu cầu có thể linh hoạt lựa chọn các gói thanh toán với thời gian và diện tích khác nhau. Trong thị trường nhiều biến động như hiện nay thì đây là giải pháp giảm thiểu rủi ro cho khách hàng, đặc biệt là các công ty có quy mô vừa và nhỏ bởi họ không cần tốn kém quá nhiều chi phí đầu tư vào việc vận hành mặt bằng văn phòng truyền thống.

Ngoài việc đảm bảo đầy đủ chức năng của một văn phòng thông thường và tính linh hoạt trong chi phí, các nhà đầu tư co-working tại Việt Nam còn chú trọng cung cấp trải nghiệm bằng cách nâng cao dịch vụ bổ trợ cho khách hàng với việc bao gồm các tiện ích điện, nước, phí gửi xe và Internet. Một vài nơi còn cung cấp miễn phí tiện ích ăn uống nhẹ và thậm chí là cả chỗ ngủ cho người sử dụng. Các sự kiện kinh doanh, văn hóa và nghệ thuật cũng được liên tục tổ chức để tạo ra tính cộng đồng, mở ra cơ hội giao lưu, kết nối và học hỏi kinh nghiệm cho các đơn vị.

Tiềm năng phát triển

Theo Cục Quản lý Đăng ký Kinh doanh, trong 6 tháng đầu năm 2018, cả nước có 64.531 doanh nghiệp thành lập mới, chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng 5,3% so với cùng kỳ 2017. Vậy nên, mô hình này chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển, tuân theo các chu kỳ kinh tế và biến đổi để phù hợp với những thay đổi trong cách làm việc của thế hệ doanh nghiệp và lao động mới.

"Co-working sẽ được tích hợp thêm vào các loại hình BĐS khác như mặt bằng bán lẻ và khách sạn do loại hình này đem đến không khí sôi động nhất định."

Trong tương lai, co-working sẽ trở nên chuyên nghiệp hơn với các dịch vụ bổ trợ hấp dẫn hơn. Ngày một nhiều dịch vụ như khu ăn uống, chăm sóc sức khỏe, phòng gym sẽ được tích hợp nhằm tạo sự cân bằng giữa công việc và đời sống cho người lao động. Công nghệ cũng có thể được áp dụng, đơn cử như hỗ trợ việc đặt phòng họp từ xa hoặc giữ chỗ tại bất cứ địa điểm nào trong chuỗi co-working trên toàn cầu. Ứng dụng công nghệ sẽ tạo ra cơ chế tự động trong quản lý cũng như vận hành, đồng thời đơn giản hóa các thủ tục, đem tới cho khách hàng trải nghiệm mượt mà, thuận tiện và tiết kiệm thời gian hơn.

Ngoài ra, tính sáng tạo, độc đáo và chuyên biệt cũng là yếu tố quan trọng để thu hút người sử dụng. Mỗi mô hình co-working cũng cần tạo ra biến tấu trong thiết kế để có thể tạo ra các môi trường làm việc khác biệt để nuôi dưỡng hứng thú và hiệu suất công việc cho khách hàng. Các đơn vị kinh doanh có thể nghĩ tới lựa chọn cung cấp thêm dịch vụ hỗ trợ thiết kế nội khu theo yêu cầu cho những khách hàng mà môi trường làm việc đòi hỏi tính sáng tạo cao như các công ty công nghệ hay thiết kế.

Ảnh hưởng của nhà đầu tư

Ngày nay, không mấy nhà đầu tư thu mua một địa sản thông thường để nâng giá trị vốn hoặc đảm bảo nguồn thu nhập dài hạn với sự quản lý và vận hành lỏng lẻo. Trên thị trường có tỷ lệ vốn thấp, các nguồn thu nhập từ cho thuê trở nên quan trọng và chắc chắn tập trung vào những gì người sử dụng mong muốn. Do đó, các tòa nhà và cấu trúc đều yêu cầu sự chặt chẽ, và kinh nghiệm của quản lý để thu hút khách hàng và duy trì giá trị của tài sản.

Sự tương phản giữa BĐS ‘cốt lõi’ và ‘thay thế’ đã dần tan biến trong tư duy của các nhà đầu tư. Những không gian phức hợp mới này sẽ đẩy nhanh sự sụp đổ của tư tưởng rạch ròi giữa các khái niệm trước đó. Không những vậy, chúng còn đòi hỏi thị trường BĐS thông qua và áp dụng không gian mới này để quản lý và phản ứng với những thay đổi trong tương lai không xa.

Trung Kiên