Khu đô thị Xi măng Bình Phước “nằm” trên giấy – thiệt hại thật, Tổng công ty Xi măng Việt Nam có đứng ngoài cuộc?

Trước đó, Thương hiệu & Công luận đã phản ánh về những vấn đề bất thường trong việc thực hiện dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước do Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 – Vicem Hà Tiên 1 làm chủ đầu tư. Qua các bài viết, PV Thương hiệu & Công luận đã dần chỉ ra những điểm sai phạm, bất thường trong việc không xử lý dứt điểm những vi phạm tại dự án này của tỉnh Bình Phước liên quan đến giải phóng mặt bằng; đến để đất hoang hóa, lãng phí; đến các thủ tục của Khu đô thị Xi măng Bình Phước. Gọi tên những vi phạm trong dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước. Vậy việc Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) có đưa ra chủ trương làm sai lệch quy hoạch dự án không?

Ba bài viết gồm: Bài 1: Phía sau thương hiệu vì cộng đồng của Vicem Hà Tiên; Bài 2: Dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước – Vicem Hà Tiên: Chi hơn 200 tỷ để bỏ hoang; Bài 3: Gọi tên những vi phạm trong dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước - Vicem Hà Tiên; đường link https://thuonghieucongluan.com.vn/vicem-ha-tien-thuong-hieu-xi-mang-viet-vi-cong-do-ng-chi-la-lua-doi-a158064.html;  https://thuonghieucongluan.com.vn/du-an-khu-do-thi-xi-mang-binh-phuoc-vicem-ha-tien-chi-hon-200-ty-de-bo-hoang-a159077.html; https://thuonghieucongluan.com.vn/goi-ten-nhung-vi-pham-trong-du-an-khu-do-thi-xi-mang-binh-phuoc-vicem-ha-tien-a159242.html

Vicem Hà Tiên đã tách “Hạng mục công trình Khu nhà ở cán bộ công nhân viên (CBCNV) dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước” (gói thầu số 25) ra khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước. Việc tách này của Vicem Hà Tiên, chắc chắn chính quyền tỉnh Bình Phước không thể không biết. Vì sao vi phạm vẫn tồn tại trong thời gian dài, hơn 10 năm như vậy mà không được chính quyền tỉnh Bình Phước giải quyết? Phải chăng có điều gì khó nói trong "chuyện" này? Vicem có đứng ngoài “vụ việc” hay không? Những quyết định nào của Vicem làm trái luật?

Trách nhiệm thuộc về ai?

Hội đồng quản trị Vicem đã đưa ra chủ trương tại Văn bản số 1611/NMVN-HĐQT ngày 18/12/2008 thống nhất tách hạng mục Khu nhà ở cán bộ công nhân viên ra khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước để thực hiện dự án độc lạ và việc Vicem Hà Tiên đã ban hành Quyết nghị tách hạng mục Khu nhà ở CBCNV ra khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước, đồng thời tăng diện tích từ 200 ha đlên thành 413 ha (200 ha có trong Báo cáo nghiên cứu khả thi đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 371/QĐ-TTg) làm thay đổi nội dung đầu tư tại dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước là vi phạm Quyết định số 371/QĐ-TTg ngày 03/04/2003 của Thủ tướng Chính phủ.

 "Nhờ" chủ trương số 1611/NMVN-HĐQT của Vicem, đến nay 411,78 ha vẫn bỏ hoang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đất canh tác của người dân.

Thông qua văn bản số 1611/NMVN-HĐQT của Hội đồng quản trị Tổng công ty Xi măng Việt Nam, Vicem Hà Tiên thực hiện theo chủ trương đã chấp thuận của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam, Vicem Hà Tiên đã tiến hành triển khai các thủ tục thỏa thuận địa điểm, diện tích khu đất, các bước lập quy hoạch và lập dự án “Khu nhà ở CNCNV (Khu đô thị Xi măng Bình Phước)”, dự kiến chủ trương lập dự án “Khu đô thị xi măng Bình Phước”, theo khuyến khích của UBN tỉnh Bình Phước và cơ bản ban đầu đã thực hiện các bước thỏa thuận địa điểm, quy hoạch khu đất, đền bù bồi thường và giải phóng mặt bằng, lập dự án và địa điểm. Hội đồng quản trị Vicem Hà Tiên đã điều chỉnh tăng diện tích hạng mục Khu nhà ở CBCNV từ 200ha lên thành 413 ha và tự ý thay đổi mục tiêu dự án từ Khu nhà ở CBCNV thành Khu đô thị Xi măng Bình Phước chưa xin chủ trương của Vicem để Vicem trình các cấp thẩm quyền theo quy định, thời gian từ tháng 04/2010 đến tháng 09/2015.

Việc điều chỉnh trên là vi phạm điểm a, khoản 2, Điều 45, Điều lệ tổ chức và hoạt động của Vicem ban hành kèm theo Quyết định số 841/QĐ-TTg ngày 01/06/2011, quy định: “Quyền và nghĩa vụ Vicem trong quản lý vốn Nhà nước đầu tư ở doanh nghiệp khác do HĐTV Vicem thực hiện bao gồm nhưng không giới hạn bởi các nội dung dưới đây: Quyết định đầu tư, góp vốn; tăng, giảm vốn đầu tư, vốn góp...”

Thời gian từ tháng 04/2010 đến tháng 09/2015, người đại diện vốn của Vicem tại Vicem Hà Tiên đã không báo cáo Vicem về việc tăng diện tích hạng mục Khu nhà ở CBCNV từ 200 ha lên thành 413 ha và việc thay đổi mục tiêu dự án từ Khu nhà ở CBCNV thành Khu đô thị Xi măng Bình Phước. Vi phạm điểm đ, khoản 2, Điều 46 Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Xi măng Việt Nam ban hành kèm thoe Quyết định số 193/2007/QĐ-TTg ngày 13/12/2007, quy định: “Quyền, nghĩa vụ và quyền lợi của người đại diện phần vốn góp của Tổng công ty Xi măng Việt Nam và doanh nghiệp khác: … Xin ý kiến HĐQT Tổng công ty Xi măng Việt Nam trước khi tham gia biểu quyết… về chiến lược phát triển; kế hoạch kinh doanh dài hạn và hằng năm;…” (nay là điểm a, khoản 1, Điều 7 Quy chế hoạt động của người đại diện theo ủy quyền đối với phần vốn của Vicem đầu tư vào doanh nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 2547/QĐ-VICEM ngày 12/12/2014, quy định “Người đại điện phải xin ý kiến Tổng công ty Xi măng Việt Nam bằng văn bản trước khi tham gia ý kiến biểu quyết, quyết định tại cuộc họp HĐTV, HĐQT, ĐHĐCĐ các cuộc họp khác (nếu có) đối với…chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh…”.

 Cái gọi là "chủ trương" của Tổng công ty Xi măng Việt Nam có phải đã gây thiệt hại không thể thu hồi?

Hội đồng thành viên Tổng công ty Xi măng Việt Nam thiếu trách nhiệm, không kiểm tra giám sát hoạt động của người đại diện phần vốn của Vicem tại Vicem Hà Tiên để ngăn chặn, chấn chỉnh kịp thời khi Vicem Hà Tiên tăng thêm 213 ha và thay đổi về mục tiêu đầu tư dự án từ Khu nhà ở CBCNV thành khu đô thị mới vi phạm Quyết định số 371/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Vi phạm khoản 10, Điều 26 Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Xi măng Việt Nam ban hành kem theo Quyết định số 841/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Vi phạm khoản 10, Điều 26 Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Xi măng Việt Nam  ban hành kèm theo Quyết định số 841/QĐ-TTg ngày 01/06/2011 của Thủ tướng Chính phủ, quy định: “Nhiệm vụ, quyền hạn của HĐTV:… Kiếm tra, giám sát… người đại diện phần vốn của Tổng công ty Xi măng Việt Nam ở doanh nghiệp khác trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao… ”. và điểm e, khoản 4, Điều 66 Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Xi măng Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 1278/QĐ-BXD ngày 22/10/2014 của Bộ Xây dựng, quy định: “Tổng công ty Xi măng Việt Nam có trách nhiệm… kiểm tra, giám sát hoạt động của Người đại diện, phát hiện những thiếu sót, yếu kếm của Người đại diện để ngăn chặn, xử lý và chấn chỉnh kịp thời”.

 Dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước, hiện tại chỉ là khu đất bỏ hoang, cỏ mọc um tùm.

Hiện nay, với mục đích tránh lãng phí nguồn đất và tái lấn chiếm đối với phần diện tích đất đã đền bù, trong khi dự án chưa triển khai thực hiện, lãnh đạo Vicem Hà Tiên đang có chủ trương cho người dân thuê lại đất để trồng cây ngắn ngày trong thời gian dự án Khu đô thị Xi măng chưa triển khai nhằm giữ đất không bị lấn chiếm. Chủ trương này được cụ thể hóa ở văn bản số 2759/HT1-QLDA ngày 19/11/2020 của Tổng công ty Xi măng Việt Nam - Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên  gửi Thanh tra Bộ Xây dựng.

Tổng công ty Xi măng Việt Nam - Vicem Hà Tiên có được phép cho thuê đất để khắc phục hậu quả không? Chủ trương của Tổng công ty Xi măng Việt Nam có vi phạm pháp luật không?

Hoàng Thăng - Lê Pháp

(Còn nữa)