Chủ động đàm phán giãn nợ; thu xếp chi trả một phần đối với những trái chủ nhất quyết rút vốn; đổi từ trái phiếu sang cổ phần hoặc hiện vật mà nhà phát hành trái phiếu hiện đang sở hữu; mua lại trái phiếu...
Đó là những giải pháp mà nhiều nhà phát hành trái phiếu đang chủ động thực hiện để tháo gỡ khó khăn cho chính doanh nghiệp mình và trái chủ.
Theo các chuyên gia tài chính, kinh tế, doanh nghiệp thì việc mua lại trái phiếu trước hạn, tích cực đàm phán với các "trái chủ", tăng lãi suất, đẩy mạnh tái cấu trúc… đang là những giải pháp chính được các doanh nghiệp phát hành thực hiện trong bối cảnh áp lực trái phiếu đáo hạn ngày càng lớn. Tuy nhiên, bối cảnh thị trường tài chính vẫn chưa có nhiều thuận lợi để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thanh toán trái phiếu đến hạn. Do đó, áp lực trái phiếu đáo hạn dự báo vẫn tiếp tục đè nặng lên các doanh nghiệp trong thời gian tới.
Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội vừa công bố danh sách 54 doanh nghiệp công bố thông tin bất thường và báo cáo có nội dung chậm thanh toán gốc, lãi trong giai đoạn từ 16/09/2022 đến ngày 31/01/2023; trong đó, đa phần là các doanh nghiệp phát triển bất động sản, doanh nghiệp năng lượng tái tạo…
Số lượng các doanh nghiệp chậm thanh toán gốc, lãi có thể sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới nếu không có giải pháp tháo gỡ kịp thời cũng như lấy lại niềm tin thị trường.
Theo đánh giá của Fiingroup, điều kiện kinh doanh không thuận lợi, đòn bẩy tài chính cao, nhất là một số ngành có dư nợ trái phiếu lớn như bất đồng sản đã khiến cho số lượng doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ nợ gia tăng. Cũng có doanh nghiệp gặp tình huống mất cân đối kỳ hạn nợ và nguồn tiền trả nợ trong ngắn hạn, dù lợi nhuận vẫn tốt.
Các chuyên gia của Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect nhận định, trong bối cảnh chính sách tiền tệ thắt chặt, chi phí tài chính gia tăng và thắt chặt phát hành trái phiếu, một số tổ chức phát hành có ít cơ hội tiếp cận nguồn vốn nhằm tái cơ cấu tài chính và đáp ứng nghĩa vụ nợ ngắn hạn. Rủi ro về khả năng thanh toán tập trung ở một số lĩnh vực có tỷ lệ đòn bẩy cao và hay biến động theo chu kỳ như lĩnh vực bất động sản.
Tiến sỹ Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia đề xuất một số giải pháp quan trọng mà các doanh nghiệp, cơ quan quản lý có thể tập trung thực hiện để tháo gỡ bớt khó khăn.
Đó là các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đàm phán với "trái chủ" để thương lượng, kéo dài thời gian hoãn giãn nợ. Trong thời gian qua, vấn đề này có doanh nghiệp thực hiện thành công, nhưng cũng có nhiều doanh nghiệp chưa thành công do nhiều nhà đầu tư lo ngại không lấy được tiền. Tuy vậy, các nhà phát hành trái phiếu vẫn phải kiên trì đàm phán với các "trái chủ" để giảm bớt áp lực thanh khoản trong giai đoạn khó khăn này.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp phải chấp nhận bán bớt tài sản, kể cả chấp nhận mức chiết khấu cao lên tới 30 - 40% để tạo thanh khoản, bảo đảm thực hiện nghĩa vụ tài chính với "trái chủ". Như ở Trung Quốc, có doanh nghiệp chấp nhận chiết khấu tài sản lên tới 70% để tồn tại. Giải pháp này cũng là cơ hội để Việt Nam giảm giá bất động sản, khi giá nhà đất đang ở mức tương đối cao so với thu nhập bình quân của người dân.
Về phía cơ quan quản lý, Tiến sỹ Cấn Văn Lực cho rằng, cơ quan quản lý Nhà nước cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được phát hành trái phiếu mới để đáo hạn. Đồng thời, có sự tham gia của hệ thống ngân hàng trong việc cho phép giãn hoãn nợ với doanh nghiệp bất động sản.
Theo VNDirect, đây là một trong những thay đổi trọng yếu sẽ quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang gặp khó khăn bởi lãi suất cao, việc giãn nợ sẽ giúp các doanh nghiệp có đủ thời gian hồi phục để thu về lợi nhuận và hoàn thành nghĩa vụ nợ. Ngoài ra, việc trả nợ bằng tài sản cũng giúp các doanh nghiệp tránh vỡ nợ cũng như xoa dịu "trái chủ" nếu giá trị tài sản thỏa đáng.
Ông Lê Hồng Khang, Giám đốc Xếp hạng Tín nhiệm FiinRatings (thuộc FiinGroup) thông tin, đề xuất giãn nợ sẽ giúp giải quyết vướng mắc lớn nhất của thị trường hiện nay. Đó là giúp doanh nghiệp có thêm thời gian để chuẩn bị, còn lại những quy định khác có tác động nhưng không quá nhiều.
Theo FiinGroup, dự thảo sửa đổi Nghị định 65 có một số nội dung ở góc độ tạo đà cho hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp, hoặc luân chuyển giữa kênh tín dụng ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp sẽ diễn ra theo khuôn khổ quy định mới này.
Điểm mấu chốt là các doanh nghiệp thực hiện tái cấu trúc nợ cần minh bạch thông tin về mục đích sử dụng vốn trái phiếu doanh nghiệp cho hoạt động tái cơ cấu nợ ở các chương trình dự án cụ thể theo yêu cầu của Nghị định 65…
Công Huy (t/h)
