Nhiều doanh nghiệp ‘trắng’ tài sản thế chấp để vay vốn

Hiệp hội Doanh nghiệp TP. HCM (HUBA) vừa có văn bản gửi UBND TP. HCM báo cáo về tình hình hoạt động tháng Hai.

Theo báo cáo của HUBA, trước tình hình khó khăn về vốn, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 02 năm 2023, cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; đồng thời tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ 2% lãi suất vay.

Các ngân hàng cũng đẩy mạnh cho vay nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừakhông thể tiếp cận được nguồn vốn do không bảo đảm yêu cầu về thế chấp tài sản hoặc không đủ điều kiện vay.

Khảo sát của HUBA cho thấy có tới 41% doanh nghiệp không còn tài sản thế chấpđủ pháp lý để vay vốn. Trong khi đó, việc định giá tài sản đất nông nghiệp rất thấp. Tài sản đất thuê hàng năm cũng không thế chấp được. Các tài sản khác bị định giá xuống khi lạm phát gia tăng.

“Ngân hàng nên xem xét tăng tỷ lệ thế chấp các tài sản này, thực hiện mở rộng cho vay theo hợp đồng với các tài sản và quyền tài sản hình thành trong tương lai”, HUBA kiến nghị.

Theo HUBA, với tình hình khó khăn như hiện nay, doanh nghiệp không vay vì không có hợp đồng hoặc doanh nghiệp vay vốn không chỉ cho nhu cầu đầu tư mới mà còn là để thanh toán các khoản vay cũ đã đến hạn.

Vì vậy, chính sách gia hạn nợ cần đi kèm với chính sách ân hạn nợ, nghĩa là doanh nghiệp gia hạn nợ được phép hoàn trả khoản vốn vay gia hạn tại năm cuối cùng của kỳ hạn vay, thay cho việc phải trả ngay khi hết gia hạn, làm gấp lên hai lần số tiền phải trả trong năm tiếp theo, gây khó khăn kép cho doanh nghiệp như thời gian qua.

Cũng liên quan đến vấn đề vốn, HUBA kiến nghị UBND TP. HCM xem xét, đơn giản hóa thủ tục vay vốn kích cầu đầu tư cho doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ, chú trọng hỗ trợ nguồn vốn và chính sách ưu đãi đối với các dự án lớn, hình thành hệ thống các nhà máy chuyên môn hóa, có thể sản xuất được các cụm linh kiện hoàn chỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng toàn cầu.

Theo HUBA, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực cơ khí, điện và điện tử, nhựa, cao su và hóa chất… vài năm gần đây được đánh giá là chưa tích cực, thậm chí nhiều doanh nghiệp bị suy giảm do thiếu đơn hàng, chi phí đầu vào tăng cao.

Báo cáo của HUBA chỉ ra, trong tháng Hai, hoạt động sản xuất công nghiệp ở một số ngành có dấu hiệu phục hồi như công nghệ, cơ khí, đồ gia dụng… Tuy nhiên, một số ngành như dệt may, da giày, sản phẩm gỗ còn khó khăn. Một số doanh nghiệp có xu hướng chuyển qua khai thác thị trường mới, nhiều tiềm năng như Campuchia, Thái Lan và các nước Đông Nam Á.

Ngành chế biến lương thực thực phẩm hoạt động tốt, gia tăng thị trường Trung Quốc và các thị trường mới khai thác như Đông Nam Á, Châu Phi… Tuy nhiên, TP. HCM chưa nắm bắt, hưởng lợi đối với sản phẩm nông nghiệp, trong khi các mặt hàng rau củ quả Việt Nam có sự phát triển mạnh mẽ thời gian qua.

Cũng theo HUBA, thị trường bất động sản đã có nhiều dấu hiệu khả quan sau khi thực hiện tái cơ cấu và từ nửa cuối năm 2024 được dự báo sẽ phục hồi rõ nét hơn. Một số doanh nghiệp lớn đã tiến hành cơ cấu lại nợ để cải thiện tình hình tài chính, thông qua các hình thức mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn hoặc đàm phán với các trái chủ, các ngân hàng để gia hạn nợ, giảm áp lực dòng tiền.

Các nỗ lực tháo gỡ khó khăn của Chính phủ đã phát huy tác dụng. Nhiều dự án được chính quyền địa phương tháo gỡ pháp lý và mặt bằng lãi suất cho vay giảm nhiệt…

HUBA cho biết, nhờ sự khởi sắc của thị trường bất động sản, các ngành liên quan như xây dựng, sắt thép, vật liệu xây dựng khác… bắt đầu phục hồi.

Trúc Mai