Phát hiện, xử lý 33.801 vụ việc vi phạm pháp luật
Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã ký báo cáo kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả quý I, phương hướng, nhiệm vụ công tác quý II năm 2022, lồng ghép kết quả thực hiện Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022
Theo đó, kết quả đánh giá tình hình chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả những tháng đầu năm 2022 trong tình hình mới, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19, mọi hoạt động của xã hội từng bước được trở lại hoạt động bình thường, nhu cầu giao thương và sử dụng hàng hóa trong dịp Tết gia tăng, xuất hiện sự khan hiếm cục bộ về một số mặt hàng sinh phẩm, thiết bị, vật tư y tế phòng chống dịch dẫn đến việc gia tăng buôn lậu và hàng giả đối với mặt hàng này.
Cụ thể, tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ: Do việc kiểm soát phòng chống dịch Covid-19 chặt chẽ, đồng thời tuyến biên giới đất liền Việt-Trung, về phía Trung Quốc xây dựng tường ngăn biên giới nên hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả hình thức mang vác, vận chuyển nhỏ lẻ hàng lậu qua biên giới, qua đường mòn, lối mở, giao dịch, trao đổi hàng hóa cư dân biên giới.., có chiều hướng giảm mạnh, chuyển sang lợi dụng các hình thức xuất, nhập khẩu chính ngạch để buôn lậu hàng hóa với quy mô lớn hơn với phương thức, thủ đoạn tinh vi như lợi dụng sự thông thoáng trong thủ tục hải quan điện tử và chính sách hậu kiểm các đối tượng vi phạm như không khai báo, khai báo gian dối không đúng số lượng, chủng loại, trị giá hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; phá niêm phong tẩu tán hàng trên đường vận chuyển, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn. Ngoài ra một số hành vi chuyển giá, xuất khống để hoàn thuế giá trị gia tăng…
Mặt hàng vi phạm chủ yếu gồm hàng tiêu dùng thiết yếu, hàng thực phẩm đông lạnh diễn ra ở Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Bình, Quảng Trị; thuốc lá ngoại nhập lậu, rượu, bia, đường cát, sữa, hàng tạp hóa, vàng, ngoại tệ… diễn ra phức tạp tại các tỉnh Quảng Trị, Tây Ninh, Long An, An Giang, Kiên Giang; vận chuyển gia súc, lá thuốc lá, dược liệu tại Cao Bằng. Buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ diễn ra tại Điện Biên, Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tây Ninh …
Trên tuyến biển, cảng biển: Tuyến cảng biển hàng hóa vận chuyển bằng container với số lượng lớn, các đối tượng lợi dụng chính sách áp dụng quản lý rủi ro trên hệ thống thông quan hàng hóa tự động và trong quản lý thuế, quá trình xuất, nhập khẩu hàng hóa; đối tượng vi phạm thường khai báo gian dối về số lượng, giá trị, chủng loại hàng hóa để xuất, nhập lậu hàng hóa.
Các vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra trên biển vẫn phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn hoạt động tinh vi, tổ chức chặt chẽ, sử dụng phương tiện, trang thiết bị hiện đại để đối phó với lực lượng chức năng. Mặt hàng vi phạm diễn ra trên tuyến biển là những loại hàng có lợi nhuận cao như: Ma túy, pháo nổ, xăng, dầu DO, than, khoáng sản, hàng thủy sản, hàng điện tử, điện lạnh, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, hàng đông lạnh, diễn ra ở tất cả các vùng biển, Đông Bắc, miền Trung và Tây Nam Bộ.
Trên tuyến hàng không và bưu chính quốc tế: Hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua đường hàng không và bưu chính quốc tế giảm do các chuyến bay quốc tế tiếp tục bị gián đoạn, ngưng trệ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19. Các đối tượng buôn lậu tập trung vào các loại hàng hóa có giá trị cao, dễ cất giấu, như: Ma túy, thuốc lá ngoại, xì gà, sản phẩm từ động vật hoang dã, ngoại tệ, điện thoại di động, rượu ngoại, tân dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, các mặt hàng trang thiết bị, vật tư y tế bộ kit test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2, thuốc điều trị Covid-19... thông qua hành lý, các bưu kiện hàng hóa là quà tặng, quà biếu... được gửi từ nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ.
Trong thị trường nội địa: Hoạt động buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại diễn ra phức tạp, vụ việc vi phạm cao hơn so với những thời điểm khác trong năm. Lợi dụng nhu cầu mua sắm của người dân trong dịp Tết tăng cao, các đối tượng tập trung vào các loại hàng hóa tiêu dùng thiết yếu phục vụ Tết như: Rượu bia, nước giải khát, lương thực, thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc tân dược, quần áo, giày dép; hàng cấm như pháo nổ, xì gà, thuốc lá điếu ngoại nhập lậu.
Đáng chú ý, lợi dụng tình hình dịch bệnh và nhu cầu tâm lý phòng chống dịch Covid-19 của nhân dân tăng cao, do đó làm gia tăng các hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi, vi phạm pháp luật và phạm tội. Đặc biệt là đối vi phạm đối với nhóm mặt hàng sinh phẩm, thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng chống dịch Covid - 2019 diễn ra phức tạp trong thị trường nội địa, giao bán bằng mọi hình thức trong đó có hình thức giao bán phổ biến trên các trang mạng internet, mạng xã hội.
Kết quả quý I năm 2022, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành thống kê kết quả của lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 33.801 vụ việc vi phạm (giảm 44,86% so với cùng kỳ năm trước) trong đó: 3.631 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu (giảm 72,44% so với cùng kỳ năm trước); 29.296 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế (giảm 8,77% so với cùng kỳ năm trước); 874 vụ hàng giả, vi phạm SHTT (giảm 94,54% so với cùng kỳ năm trước). Thu nộp ngân sách nhà nước 1.917 tỷ đồng (tăng 39,78% so với cùng kỳ năm trước).
Xử lý nghiêm mọi hành vi buôn lậu, gian lận thương mại
Trên cơ sở kết quả đạt được, thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành và địa phương phối hợp với lực lượng chức năng tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị, Kế hoạch và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành thành viên, lực lượng chức năng căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao chủ động công tác nắm tình hình, xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra, điều tra phát hiện xử lý nghiêm mọi hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp đánh trúng, đánh đúng đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây ổ nhóm tụ điểm phức tạp nhằm dăn đe và phòng ngừa chung.
Tiếp tục rà soát những khó khăn vướng mắc (về quy định pháp luật, cơ chế phối hợp, và các điều kiện khác) kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế kịp thời từng bước hoàn thiện thể chế nâng cao hiệu lực hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng, khai thác, chia sẻ thông tin, giữ liệu sẵn có phục vụ mục tiêu chung công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Phối hợp thực hiện công tác truyền thông theo phương châm tăng cường về tần suất, đa dạng về hình thức đảm bảo nội dung và chất lượng tuyên truyền.
Phân công, phân cấp trách nhiệm quản lý tuyến, địa bàn, lĩnh vực, trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra vi phạm nghiêm trọng, thanh tra công vụ phòng ngừa và xử lý tiêu cực, tham nhũng trong công tác này.
Hải Minh
