Đây là thông tin được bà Phạm Thị Thịnh, Trưởng phòng Đo đạc và Đăng ký đất đai (Cục Quản lý đất đai), chia sẻ tại Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 1/8.
Nghị định 151/2025/NĐ-CP được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính. Cụ thể, Nghị định đã bãi bỏ 3 trên tổng số 30 thủ tục và rút ngắn 44 trên 425 ngày thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất. Đồng thời, ba trên tám loại giấy tờ không còn bắt buộc, bao gồm xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình, mẫu biên bản hợp đồng và tờ trình của cấp xã.
Quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu giờ đây được tinh gọn lại chỉ còn 3 bước:
Người dân nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công.
Cơ quan tiếp nhận kiểm tra hồ sơ.
UBND cấp xã kiểm tra thực tế, quyết định hình thức sử dụng đất và gửi phiếu chuyển xác định nghĩa vụ tài chính.
Nếu hồ sơ không thuộc diện miễn phí, sẽ được chuyển lên cấp tỉnh để UBND tỉnh quyết định giá đất và cấp Giấy chứng nhận sau khi nghĩa vụ tài chính được hoàn tất.
Phân cấp mạnh mẽ, rút ngắn thời gian giải quyết
Theo đó, Chủ tịch UBND cấp xã nay có thể ký quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất hoặc thuê đất, thay vì phải tập trung ở cấp huyện, tỉnh như trước đây.
Một thay đổi đáng chú ý là rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục. Cụ thể, giảm từ 85 ngày xuống còn 35 ngày đối với các đối tượng chính sách chưa có đất ở; giảm từ 20 ngày xuống còn 7 ngày với các thủ tục điều chỉnh do sai sót. Các thủ tục khác cũng được tinh gọn, tạo thuận lợi rõ rệt cho người dân và nhà đầu tư.
Nghị định quy định 6 nhóm thủ tục hành chính, được chuẩn hóa thành 9 bước rõ ràng, từ nộp hồ sơ đến bàn giao đất thực địa. Toàn bộ quy trình do cấp xã điều hành, đảm bảo minh bạch và gần dân hơn. Đặc biệt, cấp xã phải công khai quỹ đất ở chưa giao và tiếp nhận hồ sơ người dân.
Nâng cao năng lực cấp xã và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai
Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang đặt ra yêu cầu bức thiết trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là tại cấp xã. Thách thức lớn nhất hiện nay là năng lực tổ chức thực hiện ở cấp xã còn hạn chế do cán bộ thiếu kinh nghiệm, trong khi các chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền lại đang mở rộng.
Để tiếp tục triển khai hiệu quả, các địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: tiếp tục tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật, hướng dẫn kỹ năng cho cán bộ cấp xã; đầu tư nâng cấp hệ thống trang thiết bị; rà soát, điều động hoặc biệt phái cán bộ có năng lực từ cấp tỉnh về hỗ trợ cấp xã.
Một trong những nhiệm vụ cấp bách hiện nay là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, phục vụ chuyển đổi số và rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Hiện nay, Bộ đã thống nhất sử dụng một phần mềm toàn quốc, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia. Các địa phương cần sớm lựa chọn phần mềm phù hợp, tổ chức đo đạc, lập hồ sơ địa chính, chuyển đổi số liệu thành cơ sở dữ liệu đồng bộ, hoàn thiện trước ngày 31/12/2026. Không xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thì không thể thực hiện được các yêu cầu mới trong quản lý, xử lý thủ tục hành chính điện tử. Đây là nhiệm vụ bắt buộc, cần quyết tâm thực hiện đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí.
Bộ cũng sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, phối hợp với các trường đại học chuyên ngành trong tháng 8. Mỗi tỉnh cần cử cán bộ nòng cốt tham gia tập huấn, sau đó phổ biến, lan tỏa kiến thức về địa phương. Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục Quản lý đất đai sớm hoàn thiện sổ tay điện tử, cập nhật đầy đủ các nội dung trả lời trong hội nghị, gửi đến các địa phương trước ngày 6/8 để làm căn cứ tổ chức thực hiện.
Trong bối cảnh Bộ đang gấp rút sửa đổi Luật Đất đai để trình Quốc hội trong tháng 10/2025, các địa phương cần tích cực tham gia góp ý, rà soát lại nhu cầu sử dụng đất, báo cáo kịp thời để Bộ hoàn thiện phương án điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, làm cơ sở cho việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh.
Tâm An (t/h)
