Tổng cục Hải quan: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính

(TH&CL) Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn khó khăn, kinh tế trong nước mặc dù có dấu hiệu phục hồi nhưng chưa ổn định, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, năm 2013, Tổng cục Hải quan đã tích cực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm với kết quả đáng ghi nhận, đóng góp vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc gia.

Trước hết phải kể đến việc triển khai thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT) theo Nghị định 87/2012/NĐ-CP và Thông tư số 196/2012/TT-BTC về cơ bản đã đáp ứng được các mục tiêu về quản lý hải quan, tiến độ, lộ trình triển khai đúng kế hoạch. Tính đến hết ngày 31/12/2013, TTHQĐT đã được triển khai tại 34/34 cục hải quan tỉnh, thành phố với 148/170 Chi cục; trong đó 23 cục hải quan đã triển khai tại 100% Chi cục trực thuộc. Số lượng doanh nghiệp thực hiện TTHQĐT đạt 50,1 nghìn doanh nghiệp thực hiện TTHQĐT, tăng 16,8% so với năm trước và chiếm 96% tổng số doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan. Số tờ khai thực hiện TTHQĐT là 5,5 triệu tờ khai thực hiện TTHQĐT, tăng 26,3% so với năm 2012 và chiếm 93,4% trong tổng số tờ khai XNK trên toàn quốc. Đối với kim ngạch XNK bằng TTHQĐT: Tổng kim ngạch XNK bằng TTHQĐT của cả nước trong năm 2013 là hơn 252 tỷ USD, tăng 25,4% so với cả năm trước và chiếm 95% tổng trị giá XNK của cả nước. TTHQĐT đã thu hút được đa số các các doanh nghiệp tham gia vì những lợi ích thiết thực mà nó mang lại.

Cùng với việc thực hiện TTHQĐT, ngành hải quan đang tiếp nhận và triển khai xây dựng và phát triển Hệ thống thông quan tự động và Cơ chế một cửa quốc gia (VNACCS/VCIS) do Nhật Bản tài trợ. Hệ thống thực hiện việc tiếp nhận và xử lý phân luồng tự động thông tin khai báo của doanh nghiệp, hạn chế sử dụng hồ sơ giấy thông qua việc áp dụng chữ ký điện tử. Ngoài ra, Hệ thống có chức năng tăng cường kết nối với các bộ, ngành bằng cách áp dụng Cơ chế một cửa (Single Window), có kết nối với nhiều hệ thống công nghệ thông tin của các bên liên quan như: doanh nghiệp kinh doanh kho bãi, cảng, dịch vụ, giao nhận, vận chuyển, ngân hàng, các bộ, ngành liên quan. Hệ thống VNACCS/VCIS theo lộ trình sẽ bắt đầu triển khai chính thức từ tháng 4/2014.

Đặc biệt, ngành đã xây dựng dự án Luật Hải quan (sửa đổi) - là đề án lớn, quan trọng của ngành. Luật Hải quan (sửa đổi) sẽ thay đổi căn bản phương thức thực hiện thủ tục hải quan, từ phương thức thủ công, bán điện tử sang phương thức điện tử, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ thực hiện VNACCS/VCIS, đổi mới tổ chức bộ máy của ngành hải quan theo hướng hiện đại, đồng thời tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về hải quan theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Dự án được thực hiện đúng tiến độ và đảm bảo về chất lượng được Quốc hội đánh giá cao và cho ý kiến tại kỳ họp cuối năm 2013. Ban soạn thảo đang tích cực hoàn thiện dự án để báo cáo các cấp trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 5/2014.

Đối với công tác kiểm tra sau thông quan, Tổng cục Hải quan đã tăng cường chỉ đạo quyết liệt công tác KTSTQ nhằm thu đúng, thu đủ cho NSNN, tăng cường công tác theo dõi, đánh giá việc tuân thủ, chấp hành pháp luật của doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK. Tính đến ngày 31/12/2013, Tổng cục Hải quan đã thực hiện kiểm tra 2.431 cuộc, ra quyết định ấn định và truy thu đạt 1.643,7 tỷ đồng, bằng 120% so với năm 2012. Đã thu nộp ngân sách 1.407 tỷ đồng (bằng 160% so với năm 2012), đạt 123% chỉ tiêu được giao. Trong đó, riêng Cục Kiểm tra sau thông quan đã ra quyết định truy thu 588,75 tỷ đồng, gấp 2,54 lần so với năm 2012; đã thu nộp ngân sách 339,75 tỷ đồng, gấp 2 lần so với năm 2012.

Đáng chú ý, công tác kiểm soát hải quan, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại đã đạt được những kết quả đáng kể, có tính tập trung thống nhất cao, kịp thời cảnh báo hiện tượng, phương thức thủ đoạn nổi cộm. Các đơn vị của Tổng cục Hải quan đã tăng cường đấu tranh, ngăn chặn các vụ việc vi phạm, mặt hàng, địa bàn trọng điểm góp phần tích cực đảm bảo an ninh quốc gia, chống thất thu ngân sách Nhà nước. Từ 16/12/2012 đến 15/12/2013, Tổng cục Hải quan đã phát hiện, bắt giữ được 22.012 vụ việc vi phạm (trong đó có 677 vụ việc liên quan đến ma túy), trị giá hàng hoá vi phạm ước tính trên 565 tỷ 426 triệu đồng (số vụ vi phạm giảm 9,2%, trị giá tăng 9,36% so với năm 2012). Số đã xử lý, thu nộp ngân sách đạt 148 tỷ 827 triệu đồng; Cơ quan Hải quan ra quyết định khởi tố 30 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 45 vụ…

Hà Thu