Vụ cưa gỗ khô bị tội “trộm cắp tài sản" (?!)

Do các phần tố tụng đã được tiến hành từ ngày 9/8 nên chiều 12/8, toà chỉ tuyên án 5 bị cáo. Trước giờ tuyên án, hàng trăm người dân ngồi chờ đợi trong phiên toà và trước phòng xử nghe tuyên án.

Theo HĐXX, hành vi vào rừng đặc dụng Đắk Uy cưa trộm khúc cây là lén lút. Các bị cáo đã đủ tuổi, hành vi năng lực, đã lợi dụng đêm tối, mang cưa vào rừng đặc dụng Đắk Uy cưa cây gỗ trắc đã chết khô để lấy tiền tiêu sài; Rừng đặc dụng Đắk Uy có cây gỗ tự nhiên và cây trồng. BQL rừng đặc dụng Đắk Uy được giao bảo vệ rừng và trồng rừng. Hàng năm, khu rừng được chi tiền để chăm sóc, bảo vệ nên là tài sản của Nhà nước. Các bị cáo không thừa nhận, nhưng căn cứ vào lời khai, chứng cứ đã khẳng định hành vi các bị cáo là “trộm cắp tài sản”. Tuy đây là rừng tự nhiên, nhưng Nhà nước có bỏ tiền để đầu tư bảo vệ, trồng thêm cây nên việc 5 luật sư bào chữa cho rằng đây là rừng tự nhiên là chưa hiểu đúng bản chất của rừng này. 

Các bị cáo hồi hộp chờ tuyên án

Từ đó, toà giữ nguyên tội danh là “trộm cắp tài sản" đối với các bị cáo như bản án sơ thẩm. Tuy nhiên, toà có xem xét giảm nhẹ hình phạt cho 5 bị cáo so với cấp sơ thẩm và tuyên như trên.

Sau khi toà tuyên án, hàng trăm người dân đang trông chờ kết quả nín lặng, không nói với nhau lời nào. Một số người nhà bị cáo phản ứng yếu ớt với bản án đã được tuyên. Sau đó, cả bị cáo và người thân ôm nhau khóc.

Bị cáo Nguyễn Văn Thụ nói cả 5 người đã chuẩn bị sẵn quần áo, đồ dùng để đi tù. “Chúng tôi đi tù bao nhiều lâu không quan trọng. Quan trọng là công lý đã không được thực thi. Chúng tôi phạm tội tới đâu xử tới đó, sao lại cố tình khép cho bằng được tội chúng tôi không phạm phải” – bị cáo Thụ nói.

Người thân thất vọng, bất lực chỉ biết ôm các bị cáo khóc nghẹn

Còn luật sư Lê Văn Hoan thì cho rằng, toà án đã xác định đây là rừng tự nhiên nhưng lại xét xử về tội trộm cắp tài sản là trái với Thông tư liên tịch số 19. “Chúng tôi sẽ tiếp tục theo đuổi vụ án, khiếu nại bản án này đến các cấp có thẩm quyền để xem xét thủ tục giám đốc thẩm” – luật sư Hoan nói.

Luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân thất vọng, chỉ biết thốt lên: “Đây là lần đầu tiên trong lịch sử tố tụng Việt Nam, hành vi khai thác rừng trái phép lại bị xử tội "trộm cắp tài sản". Lịch sử sẽ nhớ tên các anh”.

Như đã thông tin, tháng 4/2016, ông Phan Tiến Dũng, cán bộ BQL rừng đặc dụng Đắk Uy (huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum), đã để Nguyễn Văn Bảy, Nguyễn Văn Thụ, Lê Quốc Khánh, Nguyễn Ngọc Bình vào rừng cưa 1 cây gỗ trắc đã chết khô lấy 1 lóng gỗ khối lượng 0,123 m3. Đang lấy gỗ thì bị phát hiện, cả nhóm bỏ chạy, nhưng sau đó đã đến Công an huyện Đắk Hà tự thú. Cả 4 người này và Phan Tiến Dũng sau đó bị khởi tố về tội "trộm cắp tài sản".

Tháng 9/2016, TAND huyện Đắk Hà tuyên xử 5 bị cáo từ 12 đến 15 tháng tù giam. Tháng 4/2017, TAND tỉnh Kon Tum xử phúc thẩm tuyên hủy bản sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại vì vi phạm tố tụng. Ngày 27/9/2017, TAND huyện Đắk Hà xử sơ thẩm lần 2 tuyên phạt mỗi bị cáo từ 11 đến 14 tháng tù giam cũng về tội "trộm cắp tài sản".

Ngày 1/6/2018, TAND tỉnh Kon Tum tuyên các bị cáo không phạm tội theo bản án sơ thẩm lần 2. Khi 5 công dân này gửi đơn yêu cầu TAND huyện Đắk Hà (nơi từng kết án oan cho các bị cáo) phải xin lỗi thì tòa này từ chối nhận đơn, vì cho rằng phải chờ quyết định giám đốc thẩm. 

Sau đó, ngày 26/7/2018, ông Nguyễn Trí Tuệ, Phó chánh án TAND Tối cao, ký quyết định kháng nghị giám đốc thẩm bản án phúc thẩm lần 2 của của TAND tỉnh Kon Tum.

Theo Thông tư liên tịch số 19/2007 (của các cơ quan ban ngành ở trung ương) thì, hành vi này chưa tới mức bị xử lý hình sự, mà chỉ có thể xử phạt hành chính theo Nghị định 157/2013. Sau đó, Quyền Cục trưởng Cục Kiểm lâm Đỗ Quang Tùng (Bộ NN&PTNT) lên tiếng khẳng định hành vi của 5 bị cáo cưa khúc gỗ trắc chết khô không đủ căn cứ xử lý hình sự, chỉ có thể xử phạt hành chính 2-8 triệu đồng.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cũng yêu cầu Chánh án TAND Tối cao giải trình về vụ án. Thế nhưng, Phó chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du giải trình thay Chánh án, đã viện dẫn không đúng quy định pháp luật.

Ngày 7/6 (gần 1 năm sau ngày có kháng nghị), TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã xử giám đốc thẩm. Tòa này đã hủy bản án từng tuyên 5 bị cáo không phạm tội để yêu cầu TAND tỉnh Kon Tum xét xử phúc thẩm trở lại theo hướng có tội, theo kháng nghị của TAND Tối cao.

Kim Yến