Thời gian qua, sản lượng xuất khẩu của Ấn Độ tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt tại thị trường châu Âu – nơi vốn đòi hỏi tiêu chuẩn cao. Những thành công gần đây của Suzuki và Honda cho thấy quốc gia Nam Á đang nổi lên như trung tâm sản xuất chi phí thấp nhưng đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật khắt khe.
Theo số liệu của Chính phủ Ấn Độ, xuất khẩu ôtô sang Anh, Đức, Tây Ban Nha và Na Uy đạt 63 triệu USD trong giai đoạn tháng 4 đến tháng 8/2025, chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng cao gấp gần 9 lần cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu sang Nhật Bản cũng tăng gần gấp bốn trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2025.
Các hãng xe nhận định, Ấn Độ đang sở hữu những lợi thế khó bỏ qua. Ông Rahul Bharti, Giám đốc cấp cao của Maruti Suzuki, khẳng định quốc gia này mang lại ưu thế chi phí rõ rệt nhờ lực lượng lao động tay nghề cao, hạ tầng phát triển và hệ thống nhà cung ứng ổn định. Chính vì vậy, Suzuki đã công bố khoản đầu tư 7,7 tỷ USD đến năm 2031 nhằm nâng công suất từ 2,5 lên 4 triệu xe mỗi năm, đồng thời biến nơi đây thành trung tâm sản xuất xe điện, tính đến tháng 8/2025 đã xuất khẩu hơn 7.400 chiếc e-Vitara sang châu Âu. Honda cũng đang thúc đẩy kế hoạch biến Ấn Độ thành công xưởng sản xuất mẫu xe điện mới, hướng tới thị trường Nhật Bản và các nước châu Á. Cùng với đó, Hyundai cam kết đầu tư 5 tỷ USD trước năm 2030 và Toyota ký kết thỏa thuận mở nhà máy trị giá hơn 2,25 tỷ USD tại bang Maharashtra.
Làn sóng đầu tư mạnh mẽ này diễn ra trong bối cảnh các tập đoàn ôtô quốc tế muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng sau biến cố thiếu chip Nexperia và những rủi ro khi quá phụ thuộc vào Trung Quốc. Bên cạnh đó, thị trường tiêu dùng trong nước của Ấn Độ đang chuyển dịch nhanh từ xe hạng A sang SUV, phù hợp với xu hướng toàn cầu, tạo thêm động lực cho các hãng mở rộng hoạt động.
Giới phân tích cho rằng, xe sản xuất tại Ấn Độ hoàn toàn có thể trở thành đối trọng với ôtô Trung Quốc tại nhiều thị trường. Alix Partners dự báo thị phần xe Trung Quốc tại châu Âu có thể đạt 10% vào năm 2030, và Ấn Độ đang nổi lên như một lựa chọn thay thế đầy tiềm năng. Ông Harshvardhan Sharma từ Nomura Research Institute nhận định, Ấn Độ là “cơ sở sản xuất chi phí thấp đáng tin cậy”, giúp các hãng toàn cầu giảm sức ép trước sự bành trướng của xe Trung Quốc.
Trong giai đoạn từ tháng 4 đến cuối tháng 10/2025, Ấn Độ đã xuất khẩu hơn 514.000 ôtô, tương đương 67% tổng lượng xuất khẩu của cả năm tài khóa trước. Maruti Suzuki dẫn đầu, theo sau là Hyundai, Nissan và Volkswagen. Nam Phi hiện là thị trường lớn nhất, chiếm 17% tổng giá trị xuất khẩu, tiếp đến là Saudi Arabia, Mexico, Nhật Bản và UAE. Nếu các thị trường như Nam Phi hay Mexico vốn quen với các dòng xe giá cạnh tranh, thì việc nâng chuẩn an toàn đang giúp Ấn Độ tiến vào thêm nhiều thị trường cao cấp khác.
Không chỉ xe hoàn chỉnh, ngành linh kiện của Ấn Độ cũng tăng trưởng ấn tượng, góp phần củng cố vai trò của nước này trong chuỗi cung ứng ôtô toàn cầu. Nhiều tập đoàn như Bosch và Tenneco đã đầu tư nhà máy, trong khi các doanh nghiệp nội địa như Motherson Group, Sona Comstar, Bharat Forge và Lumax Group đã xây dựng được uy tín qua nhiều năm xuất khẩu. Năm tài khóa vừa qua, xuất khẩu linh kiện của Ấn Độ đạt 22,9 tỷ USD, riêng châu Âu chiếm 29%.
Các chuyên gia đánh giá chiến lược đẩy mạnh xuất khẩu giúp các hãng tối ưu công suất nhà máy khi nhu cầu trong nước biến động. Theo ông V.G. Ramakrishnan từ Avanteum Advisors, xuất khẩu sẽ bù đắp cho giai đoạn thị trường nội địa chững lại, giúp giảm rủi ro vận hành dưới công suất tối ưu.
Với hàng loạt lợi thế về chi phí, năng lực sản xuất và chuỗi cung ứng đang hoàn thiện, Ấn Độ đang trở thành điểm tựa mới của các hãng xe toàn cầu – và là câu trả lời cho bài toán giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trong kỷ nguyên cạnh tranh chiến lược ngày càng khốc liệt.
Phương Thảo(t/h)
