Theo số liệu vừa công bố, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trong quý 1/2025 đã chạm mốc 202,52 tỷ đô la Mỹ, một con số không hề nhỏ và cho thấy sự tăng trưởng đáng chú ý 13,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này chứng tỏ các hoạt động giao thương của nước ta vẫn đang duy trì được đà phát triển khá tốt.
Riêng tháng 3 vừa qua cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực với tổng kim ngạch đạt 75,39 tỷ đô la Mỹ, tăng tới 18,2% so với tháng trước đó và 16,6% so với cùng kỳ năm 2024. Những con số này cho thấy một sự bứt phá mạnh mẽ trong tháng cuối quý.
Đi sâu hơn vào cơ cấu, xuất khẩu trong quý 1/2025 đạt 102,84 tỷ đô la Mỹ, tăng 10,6%. Trong đó, khối doanh nghiệp trong nước đóng góp 29,02 tỷ đô la Mỹ, tăng trưởng ấn tượng 15,0% và chiếm 28,2% tổng kim ngạch. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), bao gồm cả dầu thô, vẫn là trụ cột chính với 73,82 tỷ đô la Mỹ, tăng 9,0% và chiếm 71,8%. Điều này cho thấy cả hai khu vực kinh tế đều có những đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng chung.
Về nhập khẩu, con số đạt 99,68 tỷ đô la Mỹ trong quý đầu năm, tăng mạnh 17,0% so với cùng kỳ năm trước. Khu vực kinh tế trong nước nhập khẩu 36,78 tỷ đô la Mỹ, tăng 19,3%, trong khi khu vực FDI nhập khẩu 62,9 tỷ đô la Mỹ, tăng 15,8%. Sự tăng trưởng nhập khẩu này có thể phản ánh nhu cầu sản xuất trong nước đang phục hồi và mở rộng.
Một điểm sáng nữa là cán cân thương mại hàng hóa trong quý 1/2025 đã xuất siêu 3,16 tỷ đô la Mỹ. Đây là một tín hiệu tích cực, cho thấy Việt Nam vẫn đang duy trì được lợi thế trong hoạt động thương mại quốc tế.
Đáng chú ý, trong quý đầu năm đã có tới 18 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ đô la Mỹ, chiếm phần lớn (84,5%) tổng kim ngạch. Thậm chí, có 5 mặt hàng xuất khẩu vượt mốc 5 tỷ đô la Mỹ, đóng góp tới 59,9% vào tổng giá trị xuất khẩu. Điều này cho thấy sự tập trung và thế mạnh của một số ngành hàng chủ lực.
Tuy nhiên, nhìn về phía trước, báo cáo cũng chỉ ra những thách thức không nhỏ. Các chính sách thuế trên thị trường quốc tế được dự báo sẽ gây ra nhiều khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu trong thời gian tới.
Để ứng phó với tình hình này, Chính phủ và các bộ, ngành đang có những động thái quyết liệt. Đặc biệt, đối với thị trường Hoa Kỳ - một đối tác thương mại hàng đầu, Thủ tướng đã nhấn mạnh sự sẵn sàng đàm phán để đưa mức thuế nhập khẩu hàng hóa từ thị trường này về 0%. Đây là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.
Về phía Bộ Công Thương, nhiều giải pháp cụ thể cũng đã được vạch ra. Bộ sẽ tăng cường công tác thông tin thị trường, kịp thời cập nhật những diễn biến mới nhất cho các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp, giúp họ có thể điều chỉnh kế hoạch sản xuất và tìm kiếm đơn hàng từ các thị trường khác. Việc thường xuyên cập nhật thông tin về quy định, tiêu chuẩn của thị trường nước ngoài cũng sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng sẽ tập trung vào việc rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến để tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.
Một chiến lược quan trọng khác là tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không chỉ tập trung vào các thị trường truyền thống mà còn hướng tới các thị trường mới đầy tiềm năng. Việc khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) hiện có, đẩy nhanh đàm phán các FTA mới và nâng cấp, cũng như nội luật hóa các cam kết, đặc biệt là về quy tắc xuất xứ, sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa các lợi thế từ các thỏa thuận này.
Cuối cùng, việc tăng cường kiểm soát và cảnh báo về gian lận xuất xứ, theo dõi sát sao tình hình giá cước vận tải biển và kho vận cũng là những biện pháp quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của hoạt động xuất nhập khẩu.
Nhìn chung, quý 1/2025 đã khép lại với những con số tăng trưởng ấn tượng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, với những thách thức tiềm ẩn phía trước, sự chủ động, linh hoạt và những giải pháp kịp thời từ phía Chính phủ, bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp sẽ đóng vai trò then chốt để duy trì đà tăng trưởng này trong thời gian tới.
Tâm An (t/h)
